Morgunn - 01.06.1964, Qupperneq 12

6
MORGUNN
En hér fór sem oftar, að eitt er að sanna og annað að
sannfæra. Ýmsir nafnkunnir vísindamenn og prófessorar
drógu ekki aðeins í efa, að dr. Rhine hefði rétt fyrir sér,
heldur báru það blákalt fram, að engin gild sönnun hefði
fyrir því fengizt, að nokkur mannshugur hefði nokkurn tíma
komizt í nokkurt samband við hug nokkurs manns, nema
eftir hinum venjulegu leiðum skynfæranna. Meðal þeirra
var einnig dr. S. G. Soal prófessor við háskólann í London,
sem dró þær niðurstöður, sem dr. Rhine hafði komizt að,
mjög í efa. Hafði hann þá sjálfur rannsakað þessi fyrirbæri
um langt skeið. En nokkru seinna tók hann þær rannsóknir
upp að nýju og iýsti þvi yfir 1943, að tilraunir sínar hefðu
sýnt alveg óhrekjanlega, að fjarhrif ættu sér stað í raun
og veru.
Eftir þetta var fremur hljótt um málið af hálfu and-
stæðinga þess, unz dr. George R. Price ritaði árið 1955 grein
í timaritið Science, þar sem hann reynir að bera brigður á
þær niðurstöður af rannsóknum vísindamanna og sálfræð-
inga viðs vegar um heim, að fjarhrif séu staðreynd, sem
ekki sé unnt að komast hjá að viðurkenna. Þetta var í raun-
inni ekki annað en örþrifaráð hins galiharða efnishyggju-
manns, byggt á þeirri rótgrónu sannfæringu, að ekkert
megi viðurkenna, sem fari i bága við hina heilnæmu kenn-
ingu um vélgengan heim, þar sem efnið sé eitt til og undir-
staða alls. Hann treystist ekki til þess að hrekja það með
rökum, að fjarhrif séu til, en kemur í þess stað fram með
dylgjur um það, að brögð kunni að hafa verið höfð í tafli
við tilraunirnar, og ekki beitt þeirri nákvæmni og öryggis-
ráðstöfunum sem skyldi. Hann segir að lokum:
„Þar sem ég hef ekki neinar sannanir fyrir þvi, að dr.
Soal sé svikari, og ekki heldur fyrir því, að hann sé saklaus,
get ég ekki gengið lengra en að sýna fram á það, að dr. Soal
gæti hafa beitt vísvitandi svikum, ef hann hefði kært sig
um, og að þess vegna beri að kref jast fyllri sannana, áður en
við förum að trúa á hið yfirnáttúrlega".
Þessi grein mun varla hafa haft mikil áhrif, sem heldur