Morgunn - 01.06.1964, Síða 30

24
MORGUNN
haldslífið er vitneskjan um það, að ef heili mannsins verð-
ur fyrir alvarlegri ákomu eða sjúkdómi, þá koma ýmist
fram alvarlegar truflanir á sálarlífinu eða það hættir með
öllu að láta á sér bæra, og dauðinn tekur við. Mörgum þykir
þetta bera ótvírætt vitni um, að sálarlífið sé bara einn þáttur
líkamsstarfseminnar og algerlega háð tilveru jarðlíkamans.
— Þessi ályktun er þó næsta laus í reipunum. Ekki þarf
annað en að benda á samband rafmagnsins og ljósaperunn-
ar. Þegar ljósaperan verður fyrir ákomu, svo að þráður
hennar slitnar, slokknar ljósið að vísu. En rafmagnið er ekki
úr sögunni fyrir því. Það sannast undir eins og ný, ósködduð
pera er skrúfuð í perustæðið. Þá getur rafmagnið, sem í
þessari líkingu er hliðstætt anda mannsins, aftur opinberazt
sem Ijós, en þetta sannar, að tilvera rafstraumsins var ekki
bundin tilveru perunnar, sem varð ónýt. — Sama er að
segja um geðtruflanir manns, sem hefur orðið fyrir röskun
á heilanum eða sliti. Þær sanna ekki, að andinn, sem notar
heilann til opinberunar á hugsunum sínum, hafi orðið fyrir
sköddun. Geðtruflanirnar geta verið sama eðlis, og þegar
ræðumaður talar í útvarp, þar sem senditækið er í ólagi að
meira eða minna leyti. Slitrótt, óskiljanleg orð og bjánaleg-
ar þagnir stafa þá ekki af því, að maðurinn, sem talar, sé í
andlegu óstandi. Það er bilun senditækisins, sem hindrar
það, að hann geti birt hugsanir sínar, þannig að aðrir geti
skilið þær.
-----Eg hef líka iðulega notað þessa líkingu til að gera
vantrúuðum skiljanlegt, að geðtruflanir í sambandi við
sköddun á heilanum, feli ekki í sér neinar sannanir fyrir því,
að andi mannsins sé algerlega háður tilveru jarðlíkamans.
— Þetta hefur líka í bili komið talsverðu hiki á þá. — En,
því miður; þeir hafa flestir náð sér aftur.
-----Mig er tekið að gruna, að þessi mikla tregða til að
trúa augijósum rökum og sönnunum fyrir framhaldslífinu,
stafi frá þriðju -—- og ef til vill sterkustu — rótinni undir
vantrúnni — þessari: að vilja ekki trúa því. — Þessi nei-
kvæði vilji stafar hjá mörgum af ótta við framhaldslífið —