Morgunblaðið - 27.01.2009, Blaðsíða 2

2 Fréttir
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 2009
Morgunblaðið Hádegismóum 2, 110 Reykjavík. Sími 5691100 Fréttir frett@mbl.is Fréttastjórar Sunna Ósk Logadóttir, sunna@mbl.is Egill Ólafsson, egol@mbl.is Viðskipti vidsk@mbl.is Björgvin Guðmundsson, fréttastjóri, bjorgvin@mbl.is
Menning menning@mbl.is Fríða Björk Ingvarsdóttir, ritstjórnarfulltrúi, fbi@mbl.is Umræðan | Bréf til blaðsins Guðlaug Sigurðardóttir, ritstjórnarfulltrúi, gudlaug@mbl.is Minningar mbl.is/sendagrein, Stefán Ólafsson, Arnór Ragnarsson Íþrótt-
ir sport@mbl.is Sigurður Elvar Þórólfsson, seth@mbl.is Víðir Sigurðsson, vs@mbl.is Sunnudagur Ragnhildur Sverrisdóttir, ritstjórnarfulltrúi, rsv@mbl.is mbl.is netfrett@mbl.is Guðmundur Sv. Hermannsson fréttastjóri gummi@mbl.is
SAMFYLKINGIN lagði fram tíu liða að-
gerðaáætlun fyrir Sjálfstæðisflokkinn um
helgina. Áætlunin átti að móta störf rík-
isstjórnarinnar fram að kosningum í lok
maí. Heimildir Morgunblaðsins herma að
sama áætlun verði lögð fyrir vinstri græna í
stjórnarmyndunarviðræðum. Texti plaggs-
ins fer hér á eftir:
1. Fylgt verði efnahagsáætlun ríkisstjórnar
og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins (AGS) og
framkvæmd hennar styrkt með fram-
kvæmdanefnd undir forystu formanna
stjórnarflokkanna. Jafnframt verði komið
á fót upplýsingamiðstöð sem tryggi
greiðari miðlun upplýsinga til almennings
um aðgerðir ríkisstjórnarinnar til að
mæta afleiðingum bankahrunsins.
2. Gerðar verði breytingar á stjórnarskrá
hvað varðar fullveldi og auðlindir þjóðar.
Jafnframt verði lögð fram tillaga um
stjórnlagaþing, sem verði kosið til sam-
hliða þingkosningum.
3. Skipt verði um yfirstjórn Seðlabanka Ís-
lands. Lögum um Seðlabanka Íslands
verði breytt með þeim hætti, að yfir
bankanum sé einn bankastjóri, skipaður
út frá alþjóðlegum hæfniskröfum, og að
komið verði á fót peningastefnuráði sem
fari með ákvarðanir um beitingu allra
stjórntækja bankans, þ.e. stýrivaxta,
bindiskyldu og lausafjárreglna. Nefnd
verði skipuð um endurskoðun peninga-
málastefnu Seðlabanka.
4. Skipt verði um yfirstjórn Fjármálaeftir-
litsins.
5. Sett verði lög sem tryggi niðurfærslu
veðskulda að greiðslugetu óháð veðstöðu
láns, bæti réttarstöðu skuldara við upp-
haf og lok gjaldþrotaskipta, m.a. með af-
skrift þeirra skulda sem ekki fást
greiddar. Búsetuöryggi þeirra fjöl-
skyldna sem missa íbúðarhúsnæði við
gjaldþrot og nauðungarsölu tryggi lág-
marksröskun á stöðu og velferð fjöl-
skyldunnar.
6. Stofnaður verði Bjargráðasjóður heim-
ilanna til að standa straum af björgunar-
aðgerðum í þágu heimila í landinu, sem
m.a. feli í sér aðgerðir til að lækka
greiðslubyrði almennings. Leitað verði
leiða um fjármögnun sjóðsins sem feli í
sér aðkomu auðmanna, sem báru ábyrgð
á hruni bankakerfisins og tímabundið
viðlagagjald sem leggist á þá sem hafa
háar tekjur.
7. Ákveðnar verði aðgerðir í þágu heimila
og fyrirtækja í nánu samráði við aðila
vinnumarkaðarins. Áhersla verði lögð á
vinnumarkaðsaðgerðir, fjölgun starfa,
endurmenntun, úrbætur á námslána-
kerfinu o.s.frv. Jafnframt komi fulltrúar
ríkis og sveitarfélaga með viðræðuum-
boð að vinnu með öðrum aðilum vinnu-
markaðarins um stöðu og horfur í efna-
hags- og kjaramálum, opinberum
fjármálum, velferðar- og skattamálum.
8. Gripið verði til markvissra aðgerða í
bankakerfinu til að tryggja þjónustu við
skuldsett fyrirtæki.
9. Breytingar verði gerðar á skipan ráð-
herra og ráðuneyta.
10. Kosningar til Alþingis verði haldnar 30.
maí 2009. Samhliða þingkosningum fari
fram þjóðaratkvæðagreiðsla um hvort
sækja eigi um aðild að Evrópusamband-
inu.
Samfylkingin setti tíu skilyrði
 Samfylkingin lagði fram tíu liða áætlun fyrir Sjálfstæðisflokk um helgina  Sett sem skilyrði fyrir
áframhaldandi samstarfi  Sama áætlun verður lögð fyrir vinstri græna í væntanlegum viðræðum
„VIÐ erum ger-
samlega tilbúin í
alvöruviðræður
þegar þær fara í
gang,“ sagði
Steingrímur J.
Sigfússon, for-
maður vinstri
grænna, að lokn-
um fundi með
flokksstjórn sinni
seint í gærkvöldi.
„Við erum sam-
mála um það sem
við ætlum að
leggja á borðið,
höfum farið yfir
málefnaáherslur
og okkar nálgun.“
Inntur eftir því
hvort meiri líkur
séu á þjóðstjórn
eða minni-
hlutastjórn
vinstriflokka segir hann ásakanir
milli Sjálfstæðisflokks og Samfylk-
ingar ekki benda til þess að aftur
gangi saman með þeim flokkum auk
fleiri í þjóðstjórn. „Við værum tilbú-
in til að skoða báða möguleikana en
við tökum líka mið af því hvernig
málin eru að þróast. Fyrst og fremst
viljum við að það sé farið í það sem
raunhæfast er og skilar fljótt ár-
angri.“
Hann segir engar viðræður hafa
verið milli sín og formanns Samfylk-
ingarinnar í gær og ekki hafi verið
samið um neitt. „En kvöldið er ekki
liðið og það getur verið að menn tali
saman í síma. Það yrði þó aldrei ann-
að en eitthvert óformlegt spjall.“
Steingrímur segist eiga von á því
að hratt gangi saman með mönnum
þegar formlegar viðræður hefjast.
„Auðvitað er þetta ekki klukku-
tímaspursmál og menn mega ekki
kasta til höndum. En það er almenn
skoðun að þessari óvissu verði að
linna sem allra fyrst.“
Katrín Jakobsdóttir, varafor-
maður VG, sagði fyrir flokksstjórn-
arfundinn í gærkvöldi meiri líkur á
að mynduð yrði minnihlutastjórn
með Samfylkingu með stuðningi
Framsóknarflokks. „Manni finnst
líkurnar á þjóðstjórn hafa minnkað
eftir meldingarnar milli formanna
fyrrverandi stjórnarflokka.“
ben@mbl.is
Tilbúin
í alvöru-
viðræður
Vinstristjórn lík-
legri en þjóðstjórn
að sögn forystu VG
Steingrímur
J. Sigfússon
Katrín
Jakobsdóttir
Eftir Önnu Sigríði Einarsdóttur
annaei@mbl.is
ALLS voru 33 einstaklingar hand-
teknir í mótmælunum sem hófust sl.
þriðjudag, með setningu þings eftir
jólafrí, og lauk í gær með falli ríkis-
stjórnarinnar. Flestar voru handtök-
urnar á fyrsta degi mótmælanna, en
þá voru 28 teknir höndum. Fimm til
viðbótar voru svo handsamaðir að-
faranótt mánudags vegna skemmd-
arverka sem unnin voru við Seðla-
bankann í kjölfar mótmælanna þar á
sunnudagskvöldið.
Rannsókn enn í gangi
Friðrik Smári Björgvinsson, yfir-
maður rannsóknardeildar lögregl-
unnar á höfuðborgarsvæðinu, segir
einhver málanna hafa verið afgreidd
með sektargerð strax eftir handtöku,
en flest verði afgreidd með öðrum
hætti. „Það fólk hafnaði sátt og málið
fer þá sína leið í gegnum kerfið,“ seg-
ir Friðrik Smári.
Rannsókn stendur þá enn yfir
vegna árásarinnar á lögreglumennina
tvo sem grýttir voru með gangstétt-
arhellum, sem og íkveikjutilrauna í
Alþingishúsi og Stjórnarráði. „Það er
verið að fara yfir myndbönd, en eng-
inn hefur enn verið handtekinn eða
kallaður í yfirheyrslu,“ segir Friðrik
Smári. „Það má þó búast við að fólk
verði kallað til yfirheyrslu og það svo
kært, eða eftir atvikum fari málin til
ríkissaksóknara til ákvörðunar.“
Eggjum, hveiti og mjólkurvöru var
á fyrstu dögum mótmælanna grýtt í
byggingar og lögreglu af miklum móð
þó að slíkt brjóti í bága við lögreglu-
samþykkt. Er skemmst að minnast
átaks lögreglunnar í miðborginni um
helgar þar sem fólk var sektað fyrir
að kasta af sér vatni eða henda bjór-
dósum. Friðrik Smári segir lögin
vissulega gilda líka við þessar að-
stæður, en forgangsröðunin verði
önnur.
Hildigunnur Ólafsdóttir afbrota-
fræðingur segir matvælakastið þá fá
aðra merkingu í því andrúmslofti sem
ríkt hefur. „Sá sem hefur verið að
henda eggjum í Alþingishúsið undan-
farið lítur þannig á málið að hann sé
þátttakandi í pólitískri hreyfingu,“
segir Hildigunnur. „Fyrir ári hefðu
slíkar aðgerðir verið einstaklings-
bundnar.“ Samfélagið virðist deila
þessari sýn mótmælandans. „Sam-
kvæmt þeim takmörkuðu upplýs-
ingum sem við höfum úr skoð-
anakönnunum styður stór hluti fólks
aðgerðir af þessu tagi.“
Mörkin liggi þó við að ráðist sé á
fólk og bendir Hildigunnur á nýleg
mótmæli í Grikklandi máli sínu til
stuðnings. En þar færðist harka í
leikinn eftir að lögregla virtist eiga
þátt í dauða unglingspilts. „Mér virð-
ist vera svipaður háttur á hér.“
Orðið hugarfarsbreyting
Að sögn Friðriks Smára hafa þeir
sem andvígir eru ofbeldi líka verið
einkar áberandi í mótmælunum frá
því að upp úr sauð aðfaranótt fimmtu-
dags. „Ég held að það hafi orðið tals-
verð hugarfarsbreyting almennt frá
því að til þessara átaka kom þá um
nóttina,“ segir hann. „Það er eins og
fólk hafi áttað sig á alvöru málsins.“
Hildigunnur segir hávaðamótmæl-
in líka hafa reynst henta íslenskum
almenningi.
„Það skaðar engan þegar fólk kem-
ur saman og lemur í potta og pönnur.
Eignaspjöll af því eru líka engin, en
hávaðinn og sýnileikinn er aftur á
móti slíkur að hann á ekki að fara
framhjá þeim sem maður er að mót-
mæla. Þetta eru því mótmæli sem
mjög margir virðast geta fellt sig
við.“
Morgunblaðið/Júlíus
Á vaktinni Það reyndi efalítið verulega á þolrif lögreglumannanna sem staðið hafa vörð um Alþingishúsið og aðrar byggingar í mótmælunum sl. daga.
Sátt um hávaðamótmæli?
 Mótmæli sem byggjast á hávaða og sýnileika sögð henta íslenskum almenningi vel
 33 handteknir í mótmælunum  Árásin á lögreglumennina enn í rannsókn
Hvaða forsendur voru
gefnar fyrir handtökunum?
Í flestum tilfellum var fólkið hand-
tekið vegna brota á 3. grein lögreglu-
samþykktar Reykjavíkurborgar. En
þar segir að uppþot, áflog og óspekt-
ir eða önnur háttsemi sem raski alls-
herjarreglu megi ekki eiga sér stað á
almannafæri.
Hvaða afgreiðslu fá mál þeirra
sem voru handteknir?
Einhver málanna voru afgreidd með
sektargerð strax eftir handtöku en
flest málanna verða þó afgreidd með
öðrum hætti. Skýrsla var þó tekin af
öllum áður en fólki var sleppt og því
ættu málin að ganga frekar hratt í
gegnum kerfið.
S&S
INNLENT