Morgunblaðið - 27.01.2009, Blaðsíða 31

Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthólum.)
Hvíldu í friði, elsku Valla mín.
Þín
Guðrún Erna.
Um hagann græna skýja skuggar liðu,
skein á foss og bugður kristalsiðu,
hátt var upp til hjalla,
heyrði’ ég svani gjalla
innst á vatni djúpt und fótum fjalla.
Ég leit hvar skúrir létt í gróðri þýðum
læddust undir sól með björtum hlíðum.
(Steingrímur Thorsteinsson.)
Okkur systrum verður alltaf hlýtt
fyrir brjóstinu þegar við hugsum um
Völlu, þessa trygglyndu og góðu
konu sem sáði gleði og gæsku hvar
sem hún fór á lífsins vegi. Hún var
vinkona hennar móður okkar, Jó-
hönnu B. Þórarinsdóttur ljósmóður,
sem er látin. Eftir að foreldrar okkar
fluttu búferlum til Hafnarfjarðar frá
Patreksfirði fór mamma að starfa á
Sólvangi. Eldhúsið þar varð hennar
vinnustaður og þar vann líka Valla.
Vináttan var þeim báðum mikilvæg
þessum heilsteyptu konum sem
lögðu ást og alúð í öll sín störf og um-
hverfi. Valla kom oft í heimsókn í
Álfaskeiðið og mikið var spjallað,
enda báðar úr Barðastrandarsýslu.
Þegar eitthvað var um að vera í
fjölskyldunni var alltaf leitað til
Völlu með baksturinn á flatkökum,
enda þær bestu sem fyrirfundust.
Stórir staflar sem fóru í skírnar-,
fermingar- og giftingarveislur hjá
okkur systrum.
Eftir að mamma varð sjúklingur,
fékk heilablóðfall aðeins 69 ára göm-
ul, reyndist Valla henni einstaklega
trygg og góð. Það er ákveðin stað-
reynd að við áföll í lífinu, þegar fólki
er kippt umsvifalaust út úr hring-
iðunni, er misjafnt hverjir reynast
vinir í raun. Þegar veikindin standa
síðan svo árum skiptir reynir enn
meir á tryggðina. Valla var einstök,
hún kom alltaf reglulega til mömmu,
sat hjá henni þegar pabbi var jarð-
aður fyrir vestan og mamma komst
ekki með, færði henni gjafir og
gladdi á alla lund. Værum við syst-
urnar ekki í bænum var haft sam-
band við Völlu og hún leit til
mömmu. Milli þeirra var mikið kær-
leiksband. Fyrir alla þessa um-
hyggju og tryggð viljum við systur
þakka Völlu okkar að leiðarlokum.
Megi algóður guð styrkja og blessa
alla ástvini hennar.
Blessuð veri minning einstakrar
konu, Valborgar Jóhannsdóttur.
Dætur Jóhönnu B. Þórarinsdóttur.
Þuríður G. Ingimundardóttir,
Sigþrúður Ingimundardóttir,
Hallfríður Ingimundardóttir,
Björg R. Ingimundardóttir.
Hún Valla mín er farin að hitta
systkini sín. Hún var yngst af systk-
inunum frá Kirkjubóli við Kvígind-
isfjörð. Ég kynntist Völlu árið 1990
þegar ég tók við mötuneyti Sólvangs.
Þar starfaði Valla í mörg ár. Hún var
mjög góður og traustur starfsmaður,
gekk í öll verk, var samviskusöm og
skapgóð.
Það var fastur punktur hjá okkur
hjónunum að fara í Hvamminn
(Brekkuhvamm 1) á laugardags-
morgnum þar sem konan mín, Erna,
systurdóttir Völlu, setti rúllur í þær
systur Völlu og Mundu og ávallt var
veisluborð hjá Völlu.
Við fórum með Völlu í nokkrar
ferðir í Kvígindisfjörð og gistum á
Kirkjubóli. Valla naut þess vel að
koma á sínar æskuslóðir, hún hrein-
lega yngdist um mörg ár. Ég minnist
sérstaklega ferðar með Völlu og
Gauju, systur hennar, þær hreinlega
skokkuðu um túnin fram undan bæn-
um, Gauja þá 92 ára og Valla 79 ára.
Þá voru farnar berjaferðir og var
Valla leiðsögumaður enda vissi hún
um alla bestu berjastaðina. Þessar
ferðir eru mér ógleymanlegar.
Ég vil þakka Völlu samfylgdina og
tryggðina gengin ár. Nú taka systk-
inin á móti Völlu og horfa yfir
Kirkjubólsjörðina. Guð geymi þig,
Valla mín.
Björn Bjarnar Guðmundsson.
Minningar 31
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 2009
✝ Sturlaugur Jó-hannesson var
fæddur í Hvamms-
dalskoti 15. mars
1938. Hann lést á
heimili sínu 16. jan-
úar síðastliðinn. Hann
var sonur hjónanna
Ingibjargar Jak-
obsdóttur frá Hvols-
seli í Svínadal, f. 12.
maí 1897, 12. maí
1982 og Jóhannesar
Sturlaugssonar frá
Fjósum í Laxárdal, f.
7. apríl 1898, d. 11.
júní 1976. Systkini Sturlaugs eru
Jakob, f. 18. desember 1932, d. 18.
janúar 1936 og Halldóra, f. 7. ágúst
1934, d. 8. september 2000.
Börn Sturlaugs eru: 1) Íris Ein-
hildur, f. 7. febrúar 1960. Synir
hennar og Magnúsar Jónassonar, f.
3. sept. 1953, eru Jónas Breki, f. 16.
júní 1980 og Sturla Snær, f. 4. ágúst
1987. 2) Jóhannes, f. 22.3. 1964, í
sambúð með Eygerði Guðbrands-
dóttur, f. 29. apríl 1965. Börn þeirra
eru Guðbrandur, f. 7. okt. 1986, Sól-
rún, f. 11. nóv. 1989 og Snæfríður, f.
20. júlí 1993. 3) Jón Bergmann, f. 10.
mars 1967, d. 31. mars 1991. 4) Jak-
ob Ingi, f. 10. mars 1967, kvæntur
Ólöfu Guðlaugs-
dóttur, f. 2. feb. 1963.
Börn þeirra eru
Ragnhildur Tinna, f.
14. júlí 1990, Júlía
Helga, f. 16. júní 1994
og Jón Bergmann, f.
22. janúar 1996.
Sturlaugur óx úr
grasi í Hvammsdal í
Saurbæ í Dalasýslu.
Að loknum barna-
skóla stundaði Stur-
laugur nám í Héraðs-
skólanum í Skógum
og Alþýðuskólanum á
Eiðum. Sturlaugur hóf síðan nám
við Búnaðarskólann á Hvanneyri
og útskrifast þaðan sem búfræð-
ingur. Starfsævi Sturlaugs spann-
aði allt frá sumarvinnu á unglings-
árum á Keflavíkurflugvelli, til
starfa á búgörðum og í verk-
smiðjum í Svíþjóð og til vinnu í
námum í Ástralíu. Hér heima vann
Sturlaugur lengst af í álveri og við
virkjanaframkvæmdir, en einnig
fáein ár við eigin búrekstur í
Hvammsdal. Síðustu starfsárin
starfaði hann sem næturvörður.
Útför Sturlaugs fer fram frá
Fossvogskapellu í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Hvammsdalskot eða Kot eins og
það var kallað, kúrði í framanverð-
um Hvammsdal, í Saurbæ í Dala-
sýslu. Í þessu koti í þessum harð-
býla en sumarfagra heiðardal
fæddist Sturlaugur Jóhannesson
faðir okkar, sem kallaður var Laugi.
Þar bjó hann hátt í þriðjung ævi
sinnar. Fyrst rétt fram yfir ung-
lingsárin í Koti og síðan bjó hann
um 4 ára skeið sem bóndi innar í
dalnum, á bænum Hvammsdal. Í
litla kotinu bjó Sturlaugur ásamt
systur sinni Halldóru hjá foreldrum
sínum, Ingibjörgu Jakobsdóttur og
Jóhannesi Sturlaugssyni. Heima í
Koti bundust systkinin sterkum
böndum og alla tíð síðan naut hann
einstakrar umhyggju móður sinnar
og systur.
Á uppvaxtarárum sínum heima í
Koti kom strax fram verksvit og
vandvirkni Sturlaugs sem endur-
speglaðist í fögrum smíðisgripum og
umbótum heima fyrir. Þessir eigin-
leikar nýttust honum í störfum sín-
um ævina á enda. Þó að Sturlaugur
ynni víða og í mörgum löndum var
það eigin búrekstur á bænum
Hvammsdal 1964 til 1968 sem var
honum efst í huga af störfum sínum.
Þar byrjaði hann búskap 26 ára með
kýr og kindur og fór strax í að
breyta og bæta. Harðbýlið í heið-
ardalnum kostaði eilíft strit og bú-
setan rétt hafin þegar hafísárin
lögðust að. Í frosthörkum þeirra
vetra þegar vatnsból heima á bæ
gaddfrusu. Þá fraus á endanum
einnig draumur Sturlaugs um eigin
búskap í dalnum heima. Í minning-
unni hjá honum lifði þó alltaf lífið í
dalnum góða og dýrin hans. Víst er
að hann kunni ennþá nöfnin á kún-
um sínum og þeir sem sungu með
honum keðjusöng við mjaltirnar vita
hve góð stemningin gat verið í
Hvammsdal.
Sturlaugur var greindur maður,
víðlesinn, vel verki farinn og hag-
yrtur. Sögur fortíðar og verk stór-
skálda voru honum hugleikin. Þann-
ig var Saga Rómarveldis honum
jafnnærtæk og atburðir líðandi
stundar og Hemingway, Knut
Hamsun og Halldór Laxness voru á
vissan hátt nánir vinir hans. Hin síð-
ustu ár átti hann sínar bestu stundir
í heimsóknum hjá frændfólki sínu
austur í Stúfholti. Ekki síst þegar
hann var með Höskuldi frænda úti í
skemmu að gera upp gömlu mót-
orhjólin sín. Konurnar í lífi Stur-
laugs sem hann bjó með voru marg-
ar og fjögur börn eignaðist hann
með þeim. Sambúðarformið hentaði
Sturlaugi hins vegar ekki og ein-
hleypur var hann síðustu árin. Lífi
Sturlaugs verður ekki lýst án þess
að geta áfengisins. Þessi náni fylgi-
fiskur hans alla ævi markaði allt
hans líf. Líklega eru flestir sammála
um það að án þess hefði hann fengið
meira út úr lífi sínu. Vini átti Stur-
laugur marga og góða. Sérlega gott
og náið samband átti hann við syst-
ur sína Dóru meðan hennar naut og
hennar fjölskyldu alla tíð. Öllu öðru
ofar í hans lífi var þó móðir hans
Ingibjörg og því er við hæfi að hann
fær nú að hvíla við hlið hennar.
Jóhannes Sturlaugsson, Íris
Einhildur Sturlaugsdóttir,
Jakob Ingi Sturlaugsson.
Í fjósinu í Hvammsdal ræður
Sturlaugur ríkjum og þar er snyrti-
mennskan í fyrirrúmi. Kýrnar eru
17 talsins, þarna eru Skrauta og
Skjalda, Randalín og Branda sem
mjólkaði 25 merkur í gær. Ég er lítil
stelpa og uni mér hvergi betur en í
fjósinu með Sturlaugi. Við syngjum
Meistari Jakob í keðjusöng á meðan
við færum okkur á milli básanna
með mjólkurföturnar. Mér þykir
gaman að mjólka og fæ mér oft
volga mjólk, stundum beint úr spen-
anum. Eftir mjaltir fæ ég mér heitt
kakó með sykri en Sturlaugur treð-
ur sér í pípu og spjallar um heima og
geima, íbygginn á svip. Hann kallar
mig ráðskonuna og litla brýnið. Svo
förum við með mjólkina út á brúsa-
pall og ég sit uppi á brettinu á drátt-
arvélinni. Á næsta bæ við Hvamms-
dal býr mamma Sturlaugs, hún Inga
í Hvammsdalskoti. Stundum bý ég
hjá henni, hún er yndisleg kona sem
mér þykir undurvænt um. Hún gef-
ur mér ískalt rabarbarasaft og pass-
ar svo vel upp á stofublómin sín, hún
á meira að segja Betlehemsstjörnu.
Þetta eru minningar mínar um
það sem gerðist fyrir meira en 40 ár-
um. Nú er öðruvísi um að litast í
Hvammsdal, bærinn er kominn í
eyði og litla krútthúsið hennar Ingu
í Koti er hrunið, búsáhöldin hennar
liggja þar á víð og dreif, ryðguð og
brotin.
Og nú hefur hann kvatt, maðurinn
sem mér þótti mjög vænt um. Takk
fyrir allt, Sturlaugur.
Þóra Sigurþórsdóttir.
Kom, vornótt og syng þitt barn í blund!
Hve blítt þitt vögguljóð og hlý þín mund,
– ég þrái þig
breið þú húmsins mjúku verndarvængi,
væra nótt, yfir mig.
Draumljúfa nótt, fær mér þinn frið,
firr þú mig dagsins háreysti og klið,
ó, kom þú fljótt!
Elfur tímans áfram rennur,
ennþá hjartasárið brennur,
– skapanorn, ó, gef mér stundargrið!
Kom ljúfa nótt,
sigra sorg og harm,
svæf mig við þinn barm,
– svæf glaumsins klið
og gef mér frið
góða nótt.
(Jón frá Ljárskógum.)
Þetta Næturljóð eftir Jón frá
Ljárskógum ómaði í eyrum mínum,
þegar Sturlaugur hringdi í mig ein-
hverju sinni er ég, Ásta Lilja, var að
bera út póst í Þingholtunum. „Hlust-
aðu á þetta,“ sagði Sturlaugur og
gegnum farsímann fékk ég að heyra
þetta fallega ljóð í flutningi MA
kvartettsins. Við höfðum ekki oft
samskipti, en þegar honum lá eitt-
hvað sérstakt á hjarta símaði hann
til mín og áttum við þá langt spjall.
Við áttum ýmislegt sameiginlegt og
þ.á m. aðdáun okkar á ljóðum Jóns
frá Ljárskógum, ekki einungis
vegna þess að við erum ættuð úr
Dölunum heldur líka vegna þess
vegna hversu góð og aðgengileg ljóð
Jóns eru.
Ég, Sigurður Jón, kynntist Stur-
laugi fyrst er við unnum saman í ál-
verinu í Straumsvík. Við áttum oft
langt og áhugavert spjall um verka-
lýðsmál enda báðir í róttækari armi
verkalýðsins á þeim árum. Sturlaugi
tókst einhverju sinni að fá birta eftir
sig grein í Ísaltíðindum, málgagni
vinnuveitenda í Straumsvík, þar
sem hann gagnrýndi stjórnendur
fyrirtækisins miskunnarlaust. Hann
faldi sig ekki bak við dulnefni eins
og margir hefðu gert. Hann kærði
sig sízt um að leyna skoðunum sín-
um, hvorki gagnvart samstarfs-
mönnum sínum né yfirboðurum.
Eftir birtingu þessarar greinar
fengu verkamenn ekki að tjá sig
frekar í þessu málgagni stjórnenda
Ísal.
Leiðir okkar þriggja lágu sama í
Stúfholti þar sem systir Sturlaugs,
Halldóra, bjó ásamt fjölskyldu sinni,
en hún andaðist úr MND-sjúkdómn-
um fyrir nokkrum árum. Það var
jafnan fjarska ánægjulegt að spjalla
við Sturlaug. Hann var víðlesinn,
hafði margvísleg áhugamál og skoð-
anir á flestum hlutum.
Við ljúkum þessum orðum með
ívitnun í lokaerindi ljóðsins Gefið
oss frið! eftir Jón frá Ljárskógum,
sem okkur finnst eiga ágætlega við
einmitt í dag.
Vér fylkjum liði, milljónir fallinna manna,
og mætumst sem vinir og bræður á fornum
slóðum.
Heróp vort ómar hátt yfir orustugnýinn:
Hættið að berjast! Gefið oss dánum frið!
Ásta Lilja og Sigurður Jón.
Sturlaugur
Jóhannesson
Afi minn hefur nú
hlotið hvíldina góðu
eftir langa ævi í þess-
um heimi. Hann er far-
inn til ömmu sem hann
hefur saknað svo mikið síðan hún
kvaddi fyrir um einu og hálfu ári.
Ég á margar minningar um afa,
sumar góðar en aðrar ekki eins góð-
ar. Þegar ég lít aftur sé ég okkur
dansa saman í stofunni og fara sam-
an í bíó. Ég sé okkur borða frans-
brauð og syngja lögin úr Mary Popp-
ins. Við áttum margar góðar stundir
þegar ég stundaði kirkjuna með hon-
um og við ræddum saman um trúna.
Ég mun reyna að leggja áherslu á
þessar góðu minningar og vona að
við hittumst aftur seinna. Kannski
Frank Arthur
Cassata
✝ Frank ArthurCassata fæddist í
New York 3. nóv-
ember 1911. Hann
lést á Landakotsspít-
ala 2. janúar síðastlið-
inn og honum
var sungin sálu-
messa í Kristskirkju í
Landakoti 9. janúar.
dönsum við þá meira
og ég fæ að standa á
ristum hans.
Hvíldu í friði, afi
minn
Áslaug Heiður
Cassata.
Okkur langar í fáum
orðum að kveðja kær-
an vin okkar Frank
Cassata sem lést þann
2. janúar síðastliðinn,
97 ára að aldri. Hann
var einarður maður,
falleg og einbeitt sál og okkur fannst
alltaf með ólíkindum hvað hann var
orkumikill, kominn á tíræðisaldur-
inn, en við vorum svo heppin að
kynnast Frank á síðustu árum ævi
hans.
Við kynntumst einnig Áslaugu
Kjartansdóttur konu hans og þeirra
fallegu rótgrónu ást og vináttu. Eftir
að Áslaug veiktist og fór af Sóleyj-
argötunni á Sóltún vegna veikinda
fór Frank á hverjum degi eftir fullan
vinnudag að heimsækja konu sína á
hjúkrunarheimilið og hlúði að henni.
Við minnumst þess þegar við fórum
með Cassata og Áslaugu í sumarbú-
stað fjölskyldunnar í Grímsnesið og
nutum gestrisni sonar hans og
tengdadóttur, Sigfúsar og Guðlaug-
ar. Það var fallegur vordagur. En þá
um sumarið lést Áslaug.
Cassata sagði okkur oft frá fjöl-
skyldu sinni, sérlega yngri syni
þeirra Sighvati og hinum knáa son-
arsyni og alnafna Frank Cassata.
Frank var lágvaxinn maður eins
og margir forfeður hans frá Sikiley,
grannur og léttur á fæti, ávallt
smartlega klæddur, gjarnan í ljósum
fötum með hatt. Hann var mjög
fylginn sér í viðskiptunum sem áttu
huga hans mestan part ævinnar.
Tatíana þekkir engan íslenskan
karlmann sem kunni á svo kurteisan
hátt að umgangast konur: Að opna
dyr, rétta kápu, aðstoða með smáat-
riði og vita hvað er við hæfi að segja.
Og hvernig taktur er skemmtilegur
og mátulega ögrandi í samræðum
svo flestum líði vel. Allt þetta var
honum eðlilegt og gleymdist ekki
með árunum, enda sankaði hann að
sér glaðværu fólki hvar sem hann
kom.
Við þökkum fyrir góðar stundir á
Sóleyjargötunni og í kaþólska kirkju-
kaffinu sem var óborganlega frjótt
og skemmtilegt kompaní með Cas-
sata en hann sótti kaþólska messu
nánast á hverjum sunnudegi og var
þar umvafinn sínum bestu vinum.
Cassata var lífsleikinn, lagði mikið
upp úr smekk og gæðum og það kom
fram í mörgum hlutum. Hann gaf
okkur ófá skemmtileg ráð um ítalska
matargerð, osta, vín og hunang enda
var hann fagmaður sem innflytjandi
matar og hafði öruggan smekk.
Hann mundi gamla tíma þegar Ís-
lendingar vissu t.d. ekkert um mun-
inn á góðri og vondri appelsínu.
Sagði stríðnislega að jafnvel enn í
dag væri ríka þjóðin, Íslendingar, að
borða vondar appelsínur. Og það án
þess að vita af því!
Og ekki má gleyma tónlistinni: Það
var gaman að fara á óperu með Cas-
sata. Eitt sinn sátum við á fremsta
bekk og hlýddum á La Travíata. Það
var í tuttugasta og fimmta skiptið
sem hann sá stykkið á ævinni svo
hann þekkti hverja hendingu, hvern
tón og hvert orð. Fagnaðurinn var
óskaplegur í lok sýningar og allir
söngmenn og hljómsveit sáu þennan
litla eldri mann hrífast með öllum lík-
amanum, með tárum og með sannri
gleði og bravóköllum. Það hafði áhrif
á alla.
Þetta atvik var dæmigert; hann
lifði ríkulega í tilfinningu sinni alveg
fram á síðustu stund. Einarður, hrif-
næmur og snjall. Hann gafst aldrei
upp og hélt út alveg til enda. Farðu
vel heiðursmaður. Guð blessi þig um
alla eilífð.
Guðmundur Pálsson og
Tatíana Novgorodska Pálsson.