Morgunblaðið - 27.01.2009, Blaðsíða 12

12
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 2009
isflokksins ekki kannast við að nafn
Jóhönnu hafi verið nefnt á sunnudag.
Það hafi fyrst komið upp á lokafundi
Ingibjargar Sólrúnar og Geirs í gær.
Þolinmæðin var á þrotum
Forystan í ríkisstjórn og seta Dav-
íðs Oddssonar í stóli seðlabankastjóra
virðist vera helsta ágreiningsefnið og
ástæða þess að upp úr slitnaði. Ekki
var að heyra á þeim þingmönnum
beggja stjórnarflokka, sem rætt var
við í gær, að mikill ágreiningur hefði
verið um önnur mál. Varðandi Davíð
greindi flokkana helst á um tímasetn-
ingu breytinga, þ.e. hvort Davíð hætti
strax eða þá 1. mars eins og forstjóri
FME.
Þannig var staðan þegar gærdag-
urinn rann upp. Óformlegar þreif-
ingar og samtöl héldu áfram fram eft-
ir morgni. Óvissan um samstarfið var
algjör en af samtölum við þingmenn
má ráða að veikar vonir voru uppi um
að ríkisstjórnin myndi lifa daginn af.
Uppsöfnuð óánægja og pirringur
beggja vegna stjórnarborðsins voru
orðin yfirsterkari þeim vilja að halda
sambúðinni áfram. „Skilyrðin urðu
alltaf fleiri og fleiri,“ segir einn þing-
manna Sjálfstæðisflokksins. „Við vor-
um orðin leið á þessu japli, jamli og
fuðri,“ segir Samfylkingarþingmað-
ur. Þolinmæðin var augljóslega á
þrotum á stjórnarheimilinu.
Það voru því þungbúnir og orðvarir
þingmenn sem komu til fundanna í
húsakynnum Alþingis um tíuleytið í
gærmorgun. Um svipað leyti fór sú
fregn um netmiðlana, fyrst á Vísi.is,
að stjórnin væri fallin og í burð-
arliðnum væri minnihlutastjórn Sam-
fylkingar og Vinstri grænna, undir
forystu Ingibjargar Sólrúnar og með
stuðningi Framsóknarflokksins og
Frjálslynda flokksins.
Taka átti „lokasnúning“
Inni á þingflokksfundunum gerðu
forystumenn flokkanna grein fyrir
stöðu mála og kynntu sér jafnframt
afstöðu þingmanna. Á fundi Samfylk-
ingarinnar lögðu Ingibjörg Sólrún og
Össur fram þau tíu atriði sem áhersla
hefði verið lögð á í viðræðunum við
Geir og Þorgerði Katrínu daginn áð-
ur. Hið sama gerðu formaður og
varaformaður Sjálfstæðisflokksins
fyrir sitt leyti. Fékk Ingibjörg Sólrún
þar skilaboð þingmanna Samfylk-
ingar um að taka „lokasnúning“ á
þessum atriðum í viðræðunum við
Geir að loknum þingflokksfundum.
Auk kröfunnar um forsætisráðu-
neytið voru það málefni Seðlabank-
ans, aðgerðir til aðstoðar fyr-
irtækjum, stofnun bjargráðasjóðs
heimilanna, Evrópumálin, frumvarp
dómsmálaráðherra um greiðsluaðlög-
un, niðurfærsla veðskulda, stjórn-
lagaþing, og síðast ekki síst; að fylgja
eftir áætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðs-
ins með stofnun sérstakrar fram-
kvæmdanefndar.
Viðmælendum blaðsins ber saman
um að samkomulag hefði náðst um
langflest þessi atriði. Upp úr stendur
ágreiningur um forystuna eða „verk-
stjórnarvaldið“, eins og það er orðað
af hálfu Samfylkingarinnar.
Fá skilaboð munu hafa gengið á
milli þingflokkanna og fyrsta klukku-
tímann gerðist fátt markvert fyrir ut-
an fundarstaðina. Fyrsta hreyfingin
var um ellefuleytið þegar Össur
Skarphéðinsson kom fram, með bros
á vör, en ferðinni var hins vegar heit-
ið á salernið. Kannski táknrænt um
að allt væri komið í vaskinn!
Úrslitatilraunin
Fundum þingflokkanna lauk svo
upp úr klukkan tólf og næst tók við
fundur Geirs og Ingibjargar Sól-
rúnar. Þar var gerð úrslitatilraun til
að halda lífi í ríkisstjórninni. Krafa
Samfylkingarinnar um forsætisráð-
herrastólinn var ítrekuð og nafn Jó-
hönnu nefnt. Því hafnaði Geir alfarið.
Eins glaðleg og þau Ingibjörg komu
út af fundi í sama húsi í maí árið 2007,
þegar ríkisstjórnin var mynduð, þá
var mun þyngra yfir Geir er hann
kom fram um eittleytið í gær og
kynnti fjölmiðlum og alþjóð að þetta
væri búið. Ríkisstjórnarsamstarfinu
hafði verið slitið.
Við tók áframhaldandi óvissa í ís-
lenskum stjórnmálum, sem seint í
gærkvöldi var ekki komin niðurstaða
í. Valdataflið heldur áfram.
Morgunblaðið/Kristinn
Stjórnarslit Geir H. Haarde forsætisráðherra kynnir fjölmiðlum niðurstöðu fundar þeirra Ingibjargar Sólrúnar Gísladóttur, þar sem ákveðið var að slíta ríkisstjórnarsamstarfi til 20 mánaða.
Forsætið sprengdi
upp ríkisstjórnina
 „Kóngi og drottningu“ var ekki fórnað
 Síðustu andartökin í lífi ríkisstjórnar
Sjálfstæðisflokks og Samfylkingar
FRÉTTASKÝRING
Eftir Björn Jóhann Björnsson
bjb@mbl.is
GRÍÐARLEG óvissa og ólga ein-
kenndi síðustu klukkustundirnar í
ríkisstjórnarsamstarfi Sjálfstæðis-
flokksins og Samfylkingarinnar, al-
veg frá því að formennirnir, Geir H.
Haarde og Ingibjörg Sólrún Gísla-
dóttir, áttu formlega fundi á heimili
þess fyrrnefnda á sunnudag. Við tóku
óformleg fundahöld og símtöl flokka
á milli fram á aðfaranótt mánudags,
en síðla kvölds voru þingflokkarnir
boðaðir til fundar í þinghúsinu að
morgni mánudags.
Úrslitastundin var runnin upp.
Samfylkingin leit svo á að búið væri
að fórna biskupi, hrók og riddara á
taflborði stjórnarsamstarfsins, og vís-
aði þar til afsagnar viðskiptaráð-
herra, forstjóra FME og stjórnarfor-
manns FME, og komið væri að kóngi
og drottningu, þ.e. bankastjóra
Seðlabankans og breytingu á forystu
ríkisstjórnarinnar.
Fyrir þingflokksfundina var þó
ljóst að Sjálfstæðisflokkurinn ætlaði
ekki að gefa forsætisráðuneytið eftir,
líkt og Samfylkingin hafði gert kröfu
um á sunnudeginum.
Í fyrstu gekk sú krafa út á að Ingi-
björg Sólrún yrði forsætisráðherra,
og einnig velt upp þeim möguleika að
Össur færi í þann stól. Hann mun þó
hafa hafnað þeim hugmyndum. Þá
var farið að tala um utanaðkomandi
aðila í forsætið.
Einnig var sá kostur í boði af hálfu
Geirs að Þorgerður Katrín tæki sæti
hans í forsætisráðuneytinu. Þeirri
hugmynd hafnaði Samfylkingin.
Þegar nokkuð var liðið á sunnu-
dagskvöld fór nafn Jóhönnu Sigurð-
ardóttur félagsmálaráðherra að heyr-
ast sem forsætisráðherraefni. Þetta
fékkst ekki staðfest á þeim tíma og
þannig segjast þingmenn Sjálfstæð-
Jenný Anna Baldursdóttir | 26.
janúar
Lýðræðið sigraði
Þar sem ég sat yfir
fréttum og Kastljósi sló
það mig fast í höfuðið
og tók síðan beina
stefnu í hjartað og gerði
það að verkum að ég fór
að grenja úr gleði. Þetta
það var að ég áttaði mig á því sem
hefur raunverulega gerst á Íslandi og
hvers vegna. Að í dag hafði fólkið, við
mótmælendur, sigur, í hvaða formi
sem við lögðum hönd á plóginn. Fólkið
hafði sigur!
Meira: jenfo.blog.is
blog.is
Eiður Svanberg Guðnason | 26.
janúar
Rogastans!
Geri ráð fyrir að fleiri
en mig hafi rekið í
rogastans við að hlýða
á ummæli Ólafs Ragn-
ars Grímssonar frá
Bessastöðum í dag.
Engu er líkara en for-
setinn telji sig hið nýja Bessa-
staðavald. Í fyrsta lagi telur hann sig
nú hafa þingrofsvaldið, en sú túlkun
gengur þvert á skoðanir flestra fræði-
manna.
Meira: esgesg.blog.is
Anna K. Kristjánsdóttir | 26. janúar
Forsætisráðuneytið
Í bananalýðveldi eins og
Íslandi heyrir Seðlabank-
inn undir forsætisráðu-
neytið í stað Alþingis.
Þess vegna var eðlilegt
að Samfylkingin legði
höfuðáherslu á að fá það
ráðuneyti í sinn hlut við hugsanlega
uppstokkun í ríkisstjórn svo hægt væri
að hreinsa til í bankanum. Það fékkst
ekki og stjórnin féll.
Meira: velstyran.blog.is
Davíð A. Stefánsson | 26. janúar
Sannleikur
Það var bæði sorglegt
og sérlega fróðlegt að
hlusta á skítkastið á
milli Geirs og Ingibjargar
beint í kjölfarið á stóra
skilnaðinum. Þetta
„góða“ samstarf þeirra sem hefur að
sögn einkennst af „heilindum“ reynist
vera orðin tóm, yfirborðshamingja í
besta falli.
Meira: yddarinn.blog.is
Stjórnarslit
Björn Bjarnason dómsmála-
ráðherra lýsir atburðarás gær-
dagsins á bloggsíðu sinni, bjorn.is,
í gærkvöldi m.a. á þennan veg:
„Við lukum fundi okkar í þann
mund, sem Ingibjörg Sólrún kom
út af þingflokksfundi Samfylking-
arinnar, sem haldinn var í flokks-
herbergi þeirra, en Ingibjörg Sól-
rún komst ekki til fundar við Geir
til að skýra honum frá nið-
urstöðum í sínum flokki, án þess
að ganga fram hjá fréttamönnum í
anddyri skálans.
Fréttamenn beindu hljóðnemum
að Ingibjörgu Sólrúnu og fylgdist
þingflokkur okkar með samtalinu í
beinni útsendingu. Það hófst á því,
að Ingibjörg Sólrún sagðist ekki
vilja segja neitt, enda ætlaði hún
fyrst að segja Geir frá niðurstöð-
unni – síðan hélt samtalið áfram
stig af stigi og hún sagði frá öllu
sem máli skipti í fjölmiðlum, áður
en hún hitti Geir. Við í þing-
flokknum vissum þá, að fundur
þeirra yrði stuttur, því að Ingibjörg
endurtók kröfuna um að Samfylk-
ingin fengi verkstjórann, án þess
þó að geta hver hann yrði.“
Í beinni