Morgunblaðið - 27.01.2009, Blaðsíða 16

16 Fréttir
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 27. JANÚAR 2009
    


  


 

 











 










ÞETTA HELST ...
● ÚRVALSVÍSITALA Kauphallarinnar,
OMXI6, hækkaði um 1,97% í við-
skiptum gærdagsins og var lokagildi
hennar 861,90 stig. Gengi bréfa
Straums-Burðaráss hækkaði um
15,45% og Icelandair um 0,08%. Hins
vegar lækkaði gengi bréfa Össurs um
1,45% og Bakkavarar um 0,49%. Miklar
hækkanir einkenndu helstu hlutabréfa-
markaði í Evrópu í gær. Breska FTSE
vísitalan hækkaði um 3,86% og þýska
DAX um 3,54%.
bjarni@mbl.is
Hækkanir á mörkuðum
● NOREGUR mun
ekki sleppa við
áhrif heimskrepp-
unnar frekar en
önnur lönd.
Samkvæmt frétt
Verdens Gang sagði
Jens Stoltenberg,
forsætisráðherra
Noregs, að þrátt
fyrir aðgerðir rík-
isstjórnarinnar gerðu spár ráð fyrir því
að atvinnuleysi yrði um 4% fyrir árslok.
Meðal aðgerða, sem norska rík-
isstjórnin ætlar að grípa til eru skatta-
ívilnanir til fyrirtækja upp á 3,25 millj-
arða norskra króna, eða tæpa 60
milljarða íslenskra króna.
bjarni@mbl.is
Spá harðæri í Noregi
Jens Stoltenberg
● 2012 EHF, áður Framtíðarsýn, móð-
urfélag Viðskiptablaðsins, hefur verið
tekið til gjaldþrotaskipta, en úrskurður
þess efnis féll í Héraðsdómi Reykjaness
fyrir helgi.
Skuldir 2012 þann 31. október 2008
voru samtals um 187 milljónir króna, en
eignir 77 milljónir. Skuldir umfram
eignir voru því um 110 milljónir króna. Í
úrskurðinum kemur fram að eigandi fé-
lagsins geti ekki lagt því til meira fé og
rekstur þess hafi verið seldur. Því sam-
þykkir héraðsdómur beiðni 2012 ehf.
um að félagið verði tekið til gjald-
þrotaskipta.
bjarni@mbl.is
Útgefandinn gjaldþrota
FRÉTTASKÝRING
Eftir Þórð Snæ Júlíusson
thordur@mbl.is
SAMHLJÓMUR var á milli þeirra
ráðamanna innan Vinstri grænna
(VG) og Samfylkingar sem rætt var
við í gær um að ef flokkarnir mynd-
uðu stjórn yrði hún fyrst og fremst
um bráðaaðgerðir fyrir heimili og
fyrirtæki í landinu.
Auðmenn greiði fyrir afskriftir
Líklegt er að stofnaður verði sér-
stakur bjargráðasjóður heimilanna
sem fjármagnaður verður í gegnum
afskriftarreikninga ríkisbankanna.
Semja þarf um útfærslur við vænt-
anlegan samstarfsflokk en sam-
kvæmt hugmyndum Samfylkingar-
innar verður sjóðurinn þess eðlis að
þau heimili sem eiga í greiðsluvanda
geti sótt um meira svigrúm varðandi
afborganir á lánum sínum. Í reynd
verði um afskriftir lána að ræða. Til
að fjármagna þessar aðgerðir hafa
tvær hugmyndir verið lagðar fram.
Annars vegar að tímabundið við-
lagagjald verði lagt á þá sem hafi há-
ar tekjur, og hins vegar verði kann-
aðir möguleikar á því að þeir
auðmenn, sem að mati Samfylking-
arinnar bera ábyrgð á banka-
hruninu, leggi fé í sjóðinn. Það fram-
lag yrði þó að öllum líkindum bundið
vilja þessara auðmanna þar að lút-
andi.
Þak á verðtryggð húsnæðislán
Þá er líklegt að ný ríkisstjórn til-
kynni að sett verði ný lög um
greiðsluaðlögun heimila og fyrir-
tækja. Í þeim lögum verður ákvæði
sem tryggir niðurfærslu veðskulda
að greiðslugetu óháð veðstöðu láns
sem bæti réttarstöðu þeirra sem
skulda við upphaf og lok gjaldþrota-
skipta. Þannig gætu skuldarar lengt
í lánasafni sínu og haft lengri tíma til
að greiða upp lán sín.
Í aðgerðaáætlun VG, sem Morg-
unblaðið hefur undir höndum, kemur
fram að innan flokksins sé vilji til
þess að þak verði sett á hækkun höf-
uðstóls verðtryggðra húsnæðislána
næstu mánuði uns verðlags- og
gengismál skýrast frekar. Þá vill
flokkurinn hækka vaxtabætur og að
ríkið yfirtaki húsaleigubætur og
sameini þær vaxtabótum innan
skattkerfisins.
Fyrirtæki fá fyrirgreiðslu
Bæði VG og Samfylking munu
leggja mikið upp úr því að koma á
samráðsvettvangi með Samtökum
atvinnulífsins og ASÍ til að koma fyr-
irtækjum landsins til hjálpar.
Áhersla verður lögð á að minnka
fjármagnskostnað fyrirtækja, fjölga
störfum og að gerðar verði breyting-
ar á lögum sem leyfi fyrirtækjum
með neikvæðan höfuðstól að starfa
áfram ef rekstur þeirra að öðru leyti
gefur tilefni til þess. Þá verði einnig
gripið til annarra markvissra að-
gerða í bankakerfinu til að tryggja
þjónustu við mjög skuldsett fyrir-
tæki. Þetta verði gert meðal annars
með skuldbreytingum og nauðsyn-
legri rekstrarfjármögnun. Auk þess
verði metnir allir mögulegir kostir til
að endurfjármagna lífvænlegan at-
vinnurekstur sem er að þrotum kom-
in.
Að endingu verður lögð áhersla á
að endurreisnarsjóður fyrirtækj-
anna, sem rætt hefur verið um frá
því í haust, verði að veruleika. Hann
á að verða fjárfestingasjóður sem
yrði fyrst og fremst fjármagnaður af
lífeyrissjóðunum en ríkisstjórnin
þyrfti að koma að honum með ýms-
um lagabreytingum.
Víðtækar neyðaraðgerðir
 Bráðaaðgerðir fyrir heimili og fyrirtæki í vanda helsta verkefni ríkisstjórnar
 Bjargráðasjóður stofnaður með aðkomu auðmanna og með gjaldi á háar tekjur
Morgunblaðið/G.Rúnar
Fólkið í landinu Bráðaaðgerðir væntanlegrar stjórnar sem mun sitja fram
að kosningum miðast við að bregðast við vanda heimila og fyrirtækja.
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
VIÐSKIPTI með ríkistryggð
skuldabréf voru lífleg hér á landi í
gær í kjölfar uppákomunnar í
stjórnmálunum. Fjárfestar beindu
sjónum að þessum markaði og
lækkaði ávöxtunarkrafan almennt
töluvert, en mismunandi þó eftir
skuldabréfaflokkum.
Samkvæmt upplýsingum frá
Jóni Bjarka Bentssyni, sérfræðingi
hjá Nýja Glitni, hefur skuldabréfa-
markaðurinn verið virkasti mark-
aðurinn hér á landi að undanförnu.
Hann sagði að markaðurinn hefði
verið töluvert líflegur í gær eftir að
ljóst varð hvert stefndi í sjórnmál-
unum. „Kauphliðin var áberandi á
skuldabréfamarkaðinum og ávöxt-
unarkrafan lækkaði. Sveiflur voru
hins vegar mismunandi miklar eftir
skuldabréfaflokkum,“ sagði hann.
Kemur ekki á óvart
Áhugi fjárfesta á ríkistryggðum
skuldabréfum kemur í sjálfu sér
ekki svo mjög á óvart. Enda er
ekki mikið í boði af traustum papp-
írum fyrir fjárfesta um þessar
mundir annað en ríkisbréf.
Í útboði á ríkistryggðum skulda-
bréfum, sem Seðlabankinn efndi til
í síðustu viku, kom fram mikill
áhugi meðal fjárfesta og lækkaði
ávöxtunarkrafa skuldabréfanna al-
mennt nokkuð frá því sem áður
var. Líklegt er að óvissa um fram-
haldið í þjóðmálunum ýti frekar
undir það að fjárfestar leiti í ör-
yggið, og þá liggur beinast við að
fjárfesta í ríkistryggðum pappír-
um.
Óvenjulegar aðstæður
Við venjulegar kringumstæður
hefði uppákoman í stjórnmálunum
í gær væntanlega haft áhrif á öllum
mörkuðum, ekki einvörðungu á
skuldabréfamarkaði, eins og
reyndin varð, hvað sem verður er
fram í sækir. En hér eru ekki
venjulegar kringumstæður svo
ekki sé fastar að orði kveðið.
Hlutabréfamarkaður hefur
skroppið gríðarlega mikið saman,
líklega um allt að 90% frá því sem
var fyrir bankahrunið. Sveiflur á
hlutabréfamarkaði voru ekkert
meiri í gær en verið hefur á um-
liðnum vikum og mánuðum.
Og það sama á við um gjaldeyr-
ismarkað og hlutabréfamarkaðinn.
Gengi krónunnar hreyfðist ekkert
óvenjulega mikið í gær. Enda ein-
kennist gjaldeyrismarkaðurinn af
höftum sem koma í veg fyrir mögu-
leika á miklum viðskiptum á þeim
markaði. Framhaldið á mörkuðun-
um ræðst eðlilega af því hvernig til
mun takast með stjórn landsmála.
Peningar fjárfesta
leita í meira öryggi
Enn á eftir að leggja niðurstöðu
samninga ríkisstjórnar Íslands við
Breta, Hollendinga og Þjóðverja
vegna Icesave og Edge fyrir Al-
þingi. Í ljósi þess að stjórnarand-
staðan hefur véfengt það að Ís-
lendingum sé skylt að greiða
þessar skuldir má ætla að nið-
urstaða þessa máls verði hluti af
kosningabaráttu flokkanna í kom-
andi kosningum, enda getur Al-
þingi enn hafnað þeim lántökum
sem málinu fylgja.
Þann 5. desember var samþykkt
þingsályktunartillaga um að rík-
isstjórnin myndi leiða til lykta slíka
samninga. Á þeim tíma var það
skoðun fráfarandi ríkisstjórnar að
ekki væru aðrir kostir í stöðunni en
að semja um þessar greiðslur þar
sem Alþjóðagjaldeyrissjóðurinn
(IMF) og öll nágrannalönd okkar
höfðu sett það sem skilyrði fyrir
öðrum lánum til Íslands.
Þegar hefur náðst samkomulag
um að heildarupphæð þeirra lána
sem Ísland þarf að taka hjá lönd-
unum þremur er um 700 milljarðar
króna. Á móti koma þær eignir
gömlu bankanna sem hægt er að
selja. Í desember fundaði síðan
sameiginleg sendinefnd landanna
með íslenskum ráðamönnum um
lykilefni lánasamninganna á borð
við lengd lánstíma, vaxtakjör,
greiðsluskilmála og endurskoð-
unarákvæði. Heimildir Morg-
unblaðsins herma að þær kröfur
sem löndin þrjú settu fram í þeim
efnum hafi verið þess eðlis að ís-
lenska ríkið gat ekki sætt sig við
þær. Annar fundur var boðaður í
janúarmánuði en hann hefur enn
ekki verið haldinn. Af honum verð-
ur líklega ekki á næstunni vegna
óvissu í stjórn landsins.
Alls óvíst um greiðslur vegna Icesave og Edge
Ekkert bendir til þess að
stjórnmálaástandið hér á landi
hafi áhrif stýrivexti Seðlabank-
ans. Þeir fjármálasérfræðingar
sem blaðamaður hafði sam-
band við í gær sögðust spá því
að bankinn myndi halda stýri-
vöxtunum óbreyttum á fyrsta
vaxtaákvörðunardegi bankans
næstkomandi fimmtudag.
Vextirnir eru 18,0%. Þetta
eru mjög háir vextir, hvort sem
litið er til sögulegs samhengis
hér á landi eða til alþjóðlegs
samanburðar.
Óbreyttir vextir
VIÐSKIPTI | ATVINNULÍF