Morgunblaðið - 23.08.2009, Side 16

16 Krakkar á fjöllum
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 23. ÁGÚST 2009
Á þurru Gott að vera kominn yfir ána. Gangan Létta skapið léttir sporið. Litir Úrkoman dregur fram litina. Leiðsögn Ósk vísar Sveindísi veginn.
Morgunblaðið/Pétur Blöndal
Strútslaug Sólin braust gegnum skýin þegar takmarkinu var náð og eftir nestisstundina baðaði gönguhópurinn sig í Strútslaug.
leiki.“ Og það kemur Ósk ekkert á óvart þegar
fimm ára drengur horfir yfir lækinn og segir
hróðugur: „Ég stökkti bara yfir!“ „Þau eru svo
dugleg,“ segir hún. „Allt frá átta ára aldri eru
krakkar alveg jafnmikið göngufólk og foreldr-
arnir – eða meira! Litlu börnin eru hinsvegar
háðari foreldrum sínum; það þarf að hvetja þau
og stundum að halda á þeim. En þá er lykilatriði
að gefa sér nógan tíma.“
„Og það er undantekning ef börn eru ekki
eins og heima hjá sér í þessum aðstæðum,“ segir
Margrét. „Þeim líður bara svo vel!“
Óborganlegar samræður
„Ég á eiginlega engar ömmur,“ segir fjögurra
ára stelpa. „Hvað áttu við?“ spyr amma hennar,
sem stendur fyrir aftan hana og hafði lagt sig í
líma við að gera tilveru litlu stelpunnar sem
notalegasta. En stelpan gefur sig ekki. „Það er
af því að amma Dadda er alltaf að stríða mér. Og
hin amma mín, það ert þú, hún er svo gömul!“
Oft eru samræðurnar óborganlegar í ferðinni
og foreldrar og börn kynnast með nýjum hætti –
laus við höft og bönn borgarsamfélagsins,
ágengt tifið í klukkum heimsins og síðast en ekki
síst pípið í farsímum. Engu að síður er margt
framandi í óbyggðum, sem tekur tíma að venj-
ast. Þannig má heyra krakka segja þegar komið
er að Strútslaug: „Ég sé hana ekki. Hvar er
rennibrautin?“
Ósk og Margrét eru líka með fimm daga nám-
skeið, sem standa yfir frá níu á morgnana til sex
á kvöldin fyrstu þrjá dagana og á fjórða degi er
gengið út í Gróttu og gist þar. „Krakkarnir eru
alveg niður í sjö ára aldur,“ segir Ósk. „Við erum
með rútu til umráða, keyrum út á Reykjanes,
skoðum Hengilssvæðið og böðum okkur í heitri
laug uppi á Hengli. Svo móta krakkarnir sitt eig-
ið land eftir ferðalögin og nýta sér þannig lær-
dóminn án þess endilega að vera meðvituð um
það, allt í einu heyrist kannski: „Ég vil fá þunn-
fljótandi hraun yfir mitt land.“
„Þetta er góð leið til að átta sig á jarðfræðinni
– þau snerta nánast á henni,“ segir Margrét.
„Og það er hægt að upplifa ótrúlega margt í
innan við 20 mínútna fjarlægð frá Reykjavík,“
heldur Ósk áfram. „Hápunkturinn er að gista úti
í Gróttu, sem er eyja og land til skiptis. Þegar
flæðir að er tilfinningin svipuð því að gista á
Flatey í Breiðafirði. Það erum aðeins við, eyj-
arskeggjarnir. Og svo er þetta yfirráðasvæði
kríunnar sem verndar börnin sín.“
„Margir eru hræddir við kríuna, en það breyt-
ist gjarnan þegar krakkarnir sjá eggin hennar
og litlu ungana – hvað þeir eru berskjaldaðir,“
segir Margrét. „Og krakkarnir taka litlu eyj-
arnar sem þeir hafa mótað með sér út í Gróttu.
Það eru ekkert endilega íslenskar eyjar, sumar
eru suðrænar eldfjallaeyjar eða eyðieyjar. Við
nýtum svo efni úr Gróttu til að leggja lokahönd
á verkið. Allt er þetta ævintýri. Krökkunum
finnst til dæmis spennandi að hátta sig snemma
og fara út á náttfötunum, fylgjast með þegar
flæðir að.“
Kvæði sem fútt er í
Ef einhver velkist í vafa um hvaða venjur og
siðir gilda að fjallabaki, þá koma þeir fróðari
heim úr ferðinni í Krókagil. Þar er gert mikið af
því að syngja, í rútunni, á göngunni og í sam-
kvæmistjaldinu á kvöldin. „Og það eru ekkert
endilega lög sem flokkuð eru sem barnalög,
heldur kvæði sem fútt er í, sjómannavísur,
harmkvæði og rokklög,“ segir Margrét.
„Þau litlu sperrtu eyrun í
sjómannasöngvunum – þegar
öldurnar breyttust í vín!“ seg-
ir Ósk. „Það skapar líka sam-
kennd að halda kvöldvökur
með söng og lestri úr þjóðsög-
unum. Þá viljum við gjarnan
virkja fólkið í hópnum, því það
eykur samkenndina. Og það
er ekki þannig að við séum
skemmtikraftarnir, því í
hverjum hópi er fólk sem er
ýmislegt til lista lagt.“
Margrét getur ekki á sér
setið:
„Það eitt að sitja og borða
saman verður upplifun í fjalla-
kyrrðinni og einangruninni á fjöllum. Það er svo
fallegt við leiðangurinn – þetta samfélag sem
ferðast saman.“
Og Ósk vekur máls á samskiptum foreldra og
krakka, sem stundum eru unglingar. „Stundum
verður maður vitni að svo fallegum samskiptum.
Unglingsárunum fylgir oft mótþrói og mér
fannst því gaman að heyra ungling spyrja
ömmu sína: „Amma, er þér kalt? Á ég að lána
þér minn poka?“ Svo spyr hann mömmu sína,
sem hann rífst við allan daginn, hvernig henni
líði í blöðrunni á hælnum – hvort þau eigi ekki
að fá sér kakó?“
Fjöllin græn í rigningunni
Margrét tekur undir að ferðir á hálendið séu
heilbrigð fyrir öll sambönd, líka sambandið við
sjálfan sig. Að borða þegar maður er svangur,
sofa þegar maður er þreyttur og bara það að
ganga niður að læknum til að bursta tennurnar.
„Það er ekkert áreiti, aðeins tilhugsunin um það
sem gerist á augnablikinu.“
Fimm ára gutti mjakar sér varlega eftir sand-
kantinum meðfram ánni, skömmu áður en komið
er að Strútslaug, og segir: „Pabbi, við erum
komnir á tíunda borð. En það er allt í lagi því ég
er með orkumilljón.“ Þegar þangað er komið lít-
ur annar stubbur á lappirnar á sér og segir
undrandi: „Ha? Er ég ekki í sokkum?“
„Það er skemmtilegt við svæðið í kringum
Torfajökul hversu veðrabrigðin eru mikil,“ segir
Ósk. „Það er ólíkt veðrinu norðan Vatnajökuls,
þar sem nú er Hálslón, því við vorum alltaf í sól-
skinsferðum. En úrkoman veldur því að fjöllin
eru græn og hefur það líka í för með sér að fólk
lærir að klæða sig vel.“
Það er áberandi að sveigjanleikinn er mikill
þegar ferðast er með Ósk og Margréti. „Við get-
um ekki verið með stífa og nákvæma dagskrá í
svona ferð,“ segir Ósk. „Eina verkefnið er að
fara í Strútslaug, en hve-
nær við komum í náttstað
er opið og hvaða leið er far-
in þangað eða til baka fer
bara eftir hópnum.“
Ósk stendur einnig fyrir
skipulögðum hálendis-
ferðum, sem ekki eru hugs-
aðar sérstaklega fyrir
krakka. „Þá fer ég til dæm-
is inn í Kerlingarfjöll og
Þjórsárver og það má segja
að hugmyndafræðin sé sú
sama að því leyti, að þetta
eru svæði sem hafa nánast
einvörðungu verið opin
jeppafólki. Ég vil gera
svona staði aðgengilegri fyrir göngufólk en ég
hef veitt því athygli að konur eru mun duglegri
að ganga en karlar. Karlarnir eru meira fyrir
jeppana. Við leggjum líka upp úr þægilegum
gönguleiðum með trússbíl, þar sem ekki þarf að
bera allt á bakinu, þannig að flestir ættu að kom-
ast með.“
Og ferðirnar hæfa vel fréttaþyrstum, því stað-
irnir hafa oft verið í umræðunni út frá virkjunar-
möguleikum, svo sem Skjálfandi, Kerlingarfjöll,
Þjórsárver og Torfajökulssvæðið. „Þessi svæði
eru kannski á leið út af borðinu, en þau eru þar
ennþá,“ segir Ósk. „En þau hafa verið lítt að-
gengileg. Ég veit ekki til þess að það hafi verið
skipulagðar gönguferðir meðfram Skjálfanda-
fljóti áður en við fórum þangað með hópa.“
Og sá hugsunarháttur er ríkjandi, að ekki sé
verið að sigra eitt eða neitt. „Við erum ekki að
þessu til að sigra landið,“ segir Margrét. „Það
eru teknar góðar hvíldir, asinn er enginn og allt
er lagt upp úr því að njóta augnabliksins í
fallegri náttúru.“
Í safnið Ólöf Kristrún með steina.
Hjálpast að Stórir og smáir stikla á steinum.
Sungið Ósk og Margrét stýra söng í rútunni.
‘‘ÞANNIG MÁ HEYRAKRAKKA SEGJA ÞEGARKOMIÐ ER AÐ STRÚTS-LAUG: „ÉG SÉ HANA
EKKI. HVAR ER RENNI-
BRAUTIN?“
ÞAÐ SÉST HVERJIR DREKKA KRISTAL