Saga - 1953, Qupperneq 19

363
ið gæti samt verið afgamalt, enda líklegt, að
svo sé, því að tréníð og setning níðstangar
manni til háðungar og stundum beinlínis með
áristum bölbænum sýnist munu vera æfafornt.
III.
Að sjálfsögðu hafa íslenzkir kennimenn lært
latínustafrof á 11. öld, og þekking á því hefur
síðan breiðzt nokkuð út, því að vafalítið hafa
einhverir leikmenn líka lært það af kennimönn-
um. En þekking á rúnum hélzt þó áfram, enda
hafa vafalaust ýmsir lært að lesa bæði latínu-
letur og rúnaletur. Til er óyggjandi vitnisburð-
ur um þekkingu manna á rúnaletri frá önd-
verðri 12. öld. Að kirkjusmíð á Hólum í Hjalta-
dal vann þá maður að nafni Þóroddur Gamla-
son. Þá hélt Jón biskup ögmundarson skóla á
stólnum, og nam kirkjusmiðurinn þá gramma-
tica (þ. e. (latneska) máifræði) svo vel, að
hann er kallaður íþróttamaður í þeirri grein.1)
Þó að gera megi ráð fyrir því, að hér sé nokkuð
ýkt, þá hefur maður þessi verið bæði námgjarn
og gáfaður. Um Þórodd er annars ekkert kunn-
ugt með fullri vissu. En í formála málfræði-
ritgerða Snorra-Eddu stendur svolátandi um-
sögn: „Skal yðr sýna hinn fyrsta letrshátt
svá ritinn eftir sextán stafa stafrofi í danskri
1) Bps. (Bókm.fél.) 1.163, 235. Rúnakunnátta var
líka talin íþrótt. Sbr. vísu Rögnvalds jarls kala:
íþróttir kann ek átta ... Trauðla týnek rúnum. D.
norsk—isl. Skjaldedigtn. A I. 505.