Morgunblaðið - 30.12.2009, Blaðsíða 4

4 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 30. DESEMBER 2009
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
FJÁRMÁLARÁÐHERRA segir það misskiln-
ing að eitthvað nýtt komi fram í gögnum lög-
mannsstofunnar Mishcon de Reya sem bárust
Alþingi í gær. Einnig að mikilvægt sé að árétta
að „þau svonefndu nýju gögn“ hafi legið hjá
stofunni en ekki í skjalasöfnum á Íslandi. For-
menn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks
segja með ólíkindum ef greiða eigi atkvæði um
frumvarpið án þess að fjallað sé betur um mál-
ið.
„Í þessu er ýmislegt nýtt og það að þessum
gögnum hafi verið leynt er sér kafli, út af fyrir
sig,“ segir Sigmundur Davíð Gunnlaugsson,
formaður Framsóknarflokks. „Í bréfinu segir
að á leiðinni séu gögn sem muni varpa frekara
ljósi á málið og menn muni vilja hafa í huga áð-
ur en komist er að endanlegri niðurstöðu.
Áhugavert er að lögmannsstofan skuli taka
þetta sérstaklega fram.“
Bjarni Benediktsson, formaður Sjálfstæð-
isflokks, sagði fram
komnar nýjar upp-
lýsingar um að ís-
lenska ríkið hefði
haft sterka laga-
lega stöðu til að
höfða mál í Bret-
landi, vegna yf-
irtöku breska fjár-
málaeftirlitsins,
FSA, á Heritable,
breskum banka en
að fullu í eigu Landsbankans. Bjarni sagði það
aldrei hafa komið fram áður og hljóta að skipta
máli þegar þingmenn tækju afstöðu til þess
samnings sem lægi fyrir Alþingi.
Engin svör í utanríkismálanefnd
Báðir segja formennirnir að skýra verði það
út hvers vegna skjölunum var haldið leyndum
og hversu mikið ríkisstjórnin vissi um skjölin.
Í bréfi lögmannsstofunnar segist fulltrúi
hennar ekki vita til þess hvort samninga-
nefndin hafi nýtt
þær upplýsingar í
samningaviðræð-
unum, en þær hefðu
getað styrkt samn-
ingsstöðuna. Bjarni
hefur alloft spurt út
í það hvort það hafi
verið gert og Sig-
mundur Davíð og
Þorgerður Katrín
síðar ítrekað spurn-
inguna í utanríkismálanefnd. „Við fengum eng-
in svör. Við fórum fram á að einhver yrði kall-
aður fyrir nefndina sem gæti skýrt þetta, en
það virðist ekki hafa verið reiknað að nokkru
það tjón sem hlaust af beitingu hryðjuverka-
laganna. Við sjáum það best á því að samning-
arnir við Breta og Hollendinga eru að efninu til
eins. Og ekki beittu Hollendingar okkur
hryðjuverkalögum,“ segir Sigmundur Davíð.
Einnig kemur fram í bréfi lögmannsstof-
unnar, að hófleg bið geti komið Íslendingum
vel. „Þess vegna, ef þarna eru atriði sem
styrkja málstað Íslands, sem þau virðast gera,
er mjög furðulegt að keyra eigi málið í gegn
áður en hægt er að styrkja stöðu okkar í krafti
þess.“
Steingrímur tók síðar fram að málið væri
þaulrætt, og þó svo að fróðlegt væri að velta
við hverjum steini breytti það ekki því frum-
varpi sem er til afgreiðslu á Alþingi, og að
skjölin frá Mishcon de Reya breyttu því ekki.
Þau kynnu hins vegar að vera áhugaverð í
sögulegu ljósi.
Steingrímur sagði í góðu lagi að prenta út
skjalabunkann en spáði því að þingmenn fyndu
fátt nýtt í honum. Sum gagnanna hefðu verið
inni á vefnum island.is í marga mánuði og önn-
ur að uppistöðu eldri gögn sem varla gætu tal-
ist ný gögn fyrir þingmönnum Sjálfstæð-
isflokks, enda unnin í tíð fyrri ríkisstjórnar.
„Þetta eru gögn sem tengjast undirbúnings-
vinnu áður en samningaviðræðurnar fóru af
stað. Þau breyta ekki inntaki samninganna
sem eru til afgreiðslu.“
Leynd sem verður að skýra
Fjármálaráðherra og formenn Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks eru ekki sammála um hvort
ný gögn leynist hjá lögmannsstofunni Mishcon de Reya né um mikilvægið fyrir Icesave-frumvarpið
Bjarni
Benediktsson
Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson
Steingrímur J.
Sigfússon
STÚLKAN frá Litháen sem talin er
hafa verið flutt hingað nauðug til
þess að stunda vændi er að sögn
Kolbrúnar Sævarsdóttur, saksókn-
ara, talin í hættu og nýtur sér-
stakrar verndar af þeim sökum.
Vildi Kolbrún að öðru leyti ekki tjá
sig um hagi stúlkunnar en hún er
nítján ára gömul og segist hafa ver-
ið seld í vændi í heimalandi sínu.
Mun hún bera vitni í málinu fari
það fyrir dóm.
Kolbrún segir að ákvörðun um
hvort gefin verði út ákæra í málinu
verði tekin í dag en gæsluvarðhald
yfir fimm Litháum sem taldir eru
eiga hlut að málinu rennur út í dag.
Auk mannanna fimm sem sitja í
gæsluvarðhaldi er Íslendingur
grunaður um aðild að málinu en
hann var ekki hnepptur í gæslu-
varðhald.
Málið barst saksóknara fyrir um
fjórum vikum og hafði fram að því
verið í rannsókn hjá lögreglunni á
Suðurnesjum. Kom það til kasta
hennar í október þegar stúlkan
kom til landsins. skulias@mbl.is
Litháíska konan
talin í hættu og
nýtur verndar
SÉRA Steinunn
Arnþrúður
Björnsdóttir
verkefnisstjóri á
Biskupsstofu
þjónar íslenska
söfnuðinum í
London á vor-
misseri. Meg-
inverkefnið er
fermingar-
fræðsla.
„Ég fer fjórar ferðir til Lundúna í
vor. Býst svo við að verða í fjar-
sambandi við fermingabörnin, enda
hafa krakkarnir nýja samskipta-
möguleika tölvutækninnar vel á
valdi sínu,“ segir Steinunn Arn-
þrúður sem verður með ferming-
arfræðsluna í sendiráði Íslands.
Messuhald verður í Sænsku kirkj-
unni.
Til fjölda ára hefur verið haldið
úti embætti sendiráðsprests í Lond-
on, en nú hefur það verið lagt niður í
sparnaðarskyni.
Prestsembættið í Kaupmannahöfn
verður lagt niður frá og með ára-
mótum. Framhaldið þar er óákveðið
en sr. Jón Dalbú Hróbjartsson pró-
fastur í Reykjavíkurprófastsdæmi
vestra mun funda með foreldrum
fermingarbarna og sóknarnefnd í
Kaupmannahöfn bráðlega og skipu-
leggja fermingarfræðslu og messu-
hald. sbs@mbl.is
Fermingarprestur
sendur til London
Steinunn A.
Björnsdóttir
BYRJAÐ er að hlaða bálkesti fyrir áramótin og
er sú vinna fyrst og fremst í höndum starfs-
manna sveitarfélaga. Áður fyrr voru áhuga-
samir unglingar dugmiklir við að hlaða bálkest-
ina. Almenningur getur sem fyrr lagt til efni og
best þykir að fá hreint timbur og bretti á brenn-
urnar en plast, gúmmí og unnið timbur á þangað
ekki erindi. Brennan í Kópavogsdal var byrjuð
að taka á sig mynd í gær.
Morgunblaðið/RAX
BRENNURNAR AÐ VERÐA TILBÚNAR
Losun gróðurhúsalofttegunda frá
íslensku álverunum hefur minnkað
undanfarin ár ef horft er á losun á
hvert framleitt tonn. Þetta kemur
fram í skýrslu sérfræðinganefndar
umhverfisráðuneytisins, en í henni
er að finna tölur um útstreymi
gróðurhúsalofttegunda á hvert
framleitt tonn í íslenskum áliðn-
aði. Sem dæmi má nefna að út-
streymi gróðurhúslofttegunda
hefur aukist frá álverunum um
72% frá 1990 til 2007, en fram-
leiðslan hins vegar aukist um
418%. Útstreymið frá álverinu í
Straumsvík minnkaði um meira en
50% á sama tíma og ársfram-
leiðslan jókst um 100%.
Losun á hvert framleitt tonn minnkar mikið
FRÉTTASKÝRING
Eftir Egil Ólafsson
egol@mbl.is
MESTAR líkur eru á að íslensku ál-
verin þurfi ekki að greiða fyrir los-
unarkvóta þó að íslenska ákvæðið
svokallaða falli úr gildi í árslok 2012.
Íslensku álverin menga minna en
flest álver annars staðar í Evrópu
sem tryggir þeim betri stöðu þegar að
því kemur að álfyrirtækin þurfa að
fara að greiða fyrir losunarkvóta.
Í ársbyrjun 2013 tekur gildi ný til-
skipun Evrópusambandsins um við-
skipti með losunarheimildir. Fyrri til-
skipun náði fyrst og fremst til kola-
orkuvera, en nýja tilskipunin gerir
ráð fyrir að áliðnaðurinn fari undir
þetta kerfi. Innan Evrópusambands-
ins gera menn sér grein fyrir að tals-
verð hætta sé á að álfyrirtækin flytji
starfsemi sína frá Evrópu til landa
sem gera minni kröfur um mengunar-
varnir. Þetta er kallað að tilskipunin
„leki“. Til að bregðast við þessu er nú
rætt um að áliðnaðurinn í Evrópu fái
kvóta sem fyrirtækin þurfi ekki að
borga fyrir, til að byrja með a.m.k.
Mestar líkur eru taldar á að þessi
ókeypis kvóti verði mun stærri en
menn áttu kannski von á þegar byrjað
var að ræða þessa hluti. Eins og stað-
an er núna er rætt um að gefinn verði
aðlögunartími til ársins 2020. Stefnan
er síðan sú að þessi ókeypis kvóti
minnki smám saman. Fyrirtækin sem
menga minnst standa þá betur að vígi
en þau sem menga meira.
Hugi Ólafsson, skrifstofustjóri í
umhverfisráðuneytinu, segir að
regluverkið í kringum evrópska við-
skiptakerfið sé ekki tilbúið. Ekki sé
búið að gefa út staðfesta tilkynningu
um að áliðnaðurinn verði á þessum
svokallaða „lekalista“ en listinn kem-
ur til með að ráða mestu um hversu
mikið þessi geiri þarf að greiða fyrir
losunarheimildir. Þróun þessara mála
ráðist m.a. af því hvort næst alþjóð-
legur samningur um losun gróður-
húsalofttegunda. Hann segir mjög já-
kvætt að Ísland sé komið inn í kerfi
Evrópusambandsins. Þetta þýði m.a.
að Íslandi þurfi einvörðungu að semja
við sambandið um þessa hluti en ekki
alþjóðasamfélagið allt.
Viðskiptakerfi ESB með losunar-
heimildir gerir ráð fyrir að gefinn
verði út sérstakur kvóti fyrir ný fyr-
irtæki í áliðnaði. Staða þessara fyr-
irtækja verður því þrengri en fyrir-
tækja sem fyrir eru að því leyti að þau
þurfa fljótlega að kaupa sér losunar-
heimildir. Um þessi fyrirtæki gildir
hins vegar sama regla og um aðra að
fyrirtækin sem menga minnst þurfa
að borga minna fyrir kvótana.
Þurfa ekki að kaupa kvóta
 Áliðnaðurinn fer undir nýja tilskipun ESB um viðskipti með losunarkvóta 2013
 Íslensku álfyrirtækin standa vel í samanburði við álver í Evrópusambandinu
Evrópusambandið er að móta
reglur um viðskipti með losunar-
kvóta, en ný tilskipun tekur gildi
1. janúar árið 2013.