SunnudagsMogginn - 14.03.2010, Síða 53

14. mars 2010 53
Bandaríski rithöfundurinn Dav-
id Foster Wallace svipti sig lífi í
september fyrir tveimur árum
eftir glímu við þunglyndi. Hann
var aðeins 46 ára og talinn með
framsæknustu rithöfundum
Bandaríkjanna, gjarnan kallaður
„rödd X-kynslóðarinnar“.
Fyrir stuttu keypti rann-
sóknamiðstöð í bókmenntum
við háskólann í Austin í Texas
mikið safn skjala sem Wallace
lét eftir sig, allt frá ljóðum sem
hann samdi sem barn í handrit
að skáldverkum hans á ýmsum
stigum, en með í kaupunum
fylgdi einnig bókasafn hans og
ýmisleg gögn sem hann nýtti við
skrif bóka sinna. Elst í skjala-
safninu er ljóð sem hann skrifaði
aðeins sex ára gamall, meðal
annars má nefna handritið að
þekktustu bók hans, Infinite
Jest, sem stytt var úr 1.500 síð-
um í 1.079 blaðsíður.David Foster Wallace
Skjalasafn aðgengilegt
Eymundsson
1 Gone Tomorrow - Lee Child
2 Roadside Crosses - Jeffery
Deaver
3 Breaking Dawn - Stephenie
Meyer
4 Evidence - Jonathan
Kellerman
5 The Girl Who Kicked the
Hornet́s Nest - Stieg
Larsson
6 Red Bones - Ann Cleeves
7 The Price of Love - Peter
Robinson
8 The Winner Stands Alone -
Paulo Coelho
9 Twenties Girl - Sophie
Kinsella
10 Meltdown Iceland - Roger
Boyes
New York Times
1 Fantasy in Death - J. D.
Robb
2 The Help - Kathryn Stockett
3 Black Magic Sanction - Kim
Harrison
4 Split Image - Robert B.
Parker
5 Big Girl - Danielle Steel
6 Worst Case - James Patter-
son and Michael Ledwidge
7 The Man From Beijing -
Henning Mankell
8 The Lost Symbol - Dan
Brown
9 Winter Garden - Kristin
Hannah
10 The Postmistress - Sarah
Blake
Waterstone’s
1 The Girl with the Dragon
Tattoo - Stieg Larsson
2 The Lost Symbol - Dan
Brown
3 Eclipse - Stephenie Meyer
4 Twilight - Stephenie Meyer
5 New Moon - Stephenie
Meyer
6 Breaking Dawn - Stephenie
Meyer
7 The Girl Who Played with
Fire - Stieg Larsson
8 Driven to Distraction -
Jeremy Clarkson
9 Wolf Hall - Hilary Mantel
10 Delia’s Happy Christmas -
Delia Smith
Bóksölulisti
J
ames Patterson er meistari markaðs-
setningarinnar og hann hefur líka
sannað að fáir standa honum á sporði
þegar reyfarar eru annars vegar. Víst
eru bækur hans formúlukenndar, en kemur
ekki að sök þegar sóst er eftir formúlu; það
tekur enginn bók eftir Patterson upp í leit að
lausn á hinstu rökum tilverunnar heldur
leita lesendur hans að afþreyingu, spennu
og smá óhugnaði sem allt má finna í Póst-
kortamorðunum.
Þó þau séu skrifuð fyrir bókinni tvö
Marklund og Patterson, er hlutur Pattersons
þó heldur stærri, söguþráðurinn er eins og
runninn undan rifjum hans og eins grodda-
leg morðin, en Marklund leggur til umhverfi
bókarinnar að mestu, því hún gerist að
stórum hluta í Stokkhólmi þar sem sænsk
blaðakona fær óhugnanlega sendingu frá
raðmorðingjum. Fljótlega kemur til sög-
unnar hörkuleg amrísk lögga á miðjum aldri
og eltingarleikur hefst við geðtruflaða
morðingja.
Framvinda í sögunni er býsna hröð að
hætti Pattersons, en manni finnst þó stund-
um eins og spennan sé ekki nógu samfelld,
rétt eins og Marklund gægist yfir öxlina á
meistaranum og segi: Nú má ég.
Nú er því ekki að neita að það getur verið
gaman að lesa um ofurskipulögð möppudýr
sænsku lögreglunnar og vanmátt þeirra í
glímu við alvöru glæpamenn, en það hefði
mátt draga aðeins meira úr því og leyfa
spennunni að ráða.
Að því sögðu þá er þetta samstarf þeirra
Lizu Marklund og James Patterson hin fín-
asta skemmtun, blóðug og hörð, en líka
rómantísk.
Afþreying, spenna og smá óhugnaður
Bækur
bbbnn
Póstkortamorðin
Póstkortamorðin, skáldsaga
eftir Lizu Marklund og James
Patterson. JPV gefur út. 318
bls. Kilja.
Árni Matthíasson
Liza Marklund og James Patterson
Ég er forfallinn jólabókaflóðslesari og oftast
les ég tilfallandi reyfara yfir hátíðarnar,
gjarnan þá sem ég fæ í jólagjöf. Það er þó
hluti af desember-ritúalinu mínu að fara á
bókasafnið og ná mér í nýjar íslenskar
skáldsögur. Sú sem í mínum huga stendur
langhæst upp úr eftir síðustu törn er Gæska
Eiríks Arnar Norðdahl, og tel ég að henni
hafi hreinlega ekki verið gefinn nægur
gaumur.
Mér hugnast sjaldnast að vita nokkuð um
bækur áður en ég les þær og eins var farið
með Gæsku. Ég vissi bara að þetta var
„kreppubók“ en þær komu nokkrar út á
síðasta ári, og líkast til er von á holskeflu til
viðbótar á næstu árum. Gæska fer þó
óvenjulegar leiðir í að fjalla um efnahags-
hrunið og leyfir sér alla þá krákustíga og út-
úrdúra sem góð bók þarf að hafa til að vera
spennandi lesning.
Yfirleitt er Eiríkur Örn afslappaður í skrif-
um sínum, og þá meina ég að mér finnst
hann ekki ritskoða texta sinn það mikið að
hugarflug sé horfið í lokaútgáfu. Það er eins
og honum sé bara slétt sama hvort lesendur
„fíli“ hann eða ekki, og það finnst mér hollt
og gott viðhorf. Of mikil sjálfsritskoðun í
hvaða listgrein sem er skilar sér nefnilega í
söluvænum og „seif“ listaverkum, einmitt
þeim sömu og oftast rata í jólapakka lands-
manna. Til að skapa ódauðleg og eft-
irminnileg listaverk hjálpar ekki til að vanda
sig við að finna leið frá a til ö sem móðgar
engan og stígur ekki á neinar tær. Þvert á
móti þurfa höfundar, og listamenn allir, að
skemmta og ögra sjálfum sér til að neyt-
endur finni að hér sé komið verk, unnið af
heilum hug. Þetta tel ég að Eiríkur Örn hafi
tvímælalaust náð að gera.
Sagan er á köflum í anda súrrealista sem
láta söguþráð flæða áfram og hafa ekki mikl-
ar áhyggjur af því hvar og hvernig allt end-
ar, og verð ég að viðurkenna að þannig bók-
menntir toga í mig af fullum krafti. Það er
einmitt þetta sama element sem hefur togað
í mig í bókum Sjón í gegn um tíðina, allavega
fyrri verkum hans.
Eiríkur Örn siglir öruggt upp á við og
verður áhugaverðari með hverri bók sem
líður. Hann nær, með Gæsku, að skemmta
lesendum með frumleika og óvæntum at-
burðum, en gagnrýnir á sama tíma íslenskt
samfélag og þann súrrealisma sem má í al-
vörunni finna hér á landi.
Lesarinn Ragnheiður Eiríksdóttir nemi
Forfallinn jóla-
bókaflóðslesari
Gæska Eiríks Arnar leyfir sér alla þá krákustíga
og útúrdúra sem góð bók þarf að hafa.
Morgunblaðið/Svavar
Skáldsagan Játningar Noa Weber eftir ísraelska rithöfundinn Gail
Hareven hlaut í vikunni verðlaun sem best þýdda skáldsaga sem
kom út í Bandaríkjunum á síðasta ári, en verðlaunin eru með helstu
bókaverðlaunum vestanhafs. Bókin, sem heitir The Confessions of
Noa Weber, segir frá miðaldra rithöfundi sem gengur að eiga mið-
aldra mann til þess að komast undan herþjónustu, en elskar hann
síðan alla ævi þótt hann hefji nýtt líf í öðru landi með nýrri konu.
Gail Hareven hefur gefið út sex skáldsögur og þrjú smásagnasöfn,
samið barnabækur, heimildarrrit og leikrit. Játningar Noa Weber
hlaut bókmenntaverðlaun í Ísrael.
Ísraelski rithöfundinn Gail Hareven.
Best þýdda skáldsagan