Fréttablaðið - 17.12.2011, Blaðsíða 28

17. desember 2011 LAUGARDAGUR28
Í
Brooklyn-hverfinu í New
York stendur gamalt múr-
steinshús sem var upphaf-
lega byggt sem kirkja. Þar
býr og starfar myndlistar-
konan Hrafnhildur Arnar-
dóttir, ásamt pólska eiginmann-
inum Michal, og börnum þeirra
tveimur, Mána 7 ára og Úrsúlu
4 ára. Raunar búa þau
ekki bara í húsinu, heldur
starfa þar líka, öll fjögur.
Vinnustúdíó Hrafnhildar
er í húsinu, þar er jafn-
framt fyrirtæki Michal
og í kjallaranum hafa þau
útbúið skóla fyrir börn-
in. „Sonur okkar, sem er
þrítyngdur, átti erfitt í
almenna skólakerfinu og
þar sem skólinn hafði ekki
tíma, peninga né mann-
skap til að bregðast við
hans fráviki ákváðum við
að standa með honum og
fara heimakennsluleiðina.
Þá opnaðist nýr heimur
fyrir okkur. Við komumst
fljótt í samband við fleiri
foreldra og erum búin að
stofna skóla í kjallaran-
um sem heitir Imaginary
Space. Hann er allt annað
barn, hamingjusamur,
kominn með sjálfstraustið aftur og
sáttur við sig.“
Michal, sem er rafverkfræðing-
ur og uppfinningamaður, stendur
þétt við bakið á sinni konu þegar
kemur að listinni. „Hann hjálpar
mér mikið í minni skipulagsvinnu
og er sérstaklega úrræðagóður við
tæknilegar útfærslur á ýmsu sem
ég hef gert. Hann er mín hægri og
vinstri hönd, dokúmenterar verkin
mín og hleypir engu út úr vinnu-
stofunni minni án þess að ljós-
mynda það fyrst, sem er mjög nauð-
synlegt.“
Fjölskyldan á sér annað athvarf,
gamalt óðalssetur í pólskri sveit,
þar sem þau njóta þess að hlaða
batteríin og vinna að list sinni.
„Þetta er algjör paradís og við upp-
götvuðum fljótlega að við yrðum
að deila henni með öðru fólki. Þess
vegna stofnuðum við
Arnardottir-Jure-
wicz Art Foundation,
sem stefnir að því að
bjóða árlega lista-
mönnum til vinnu-
dvalar í húsinu. Við
erum að þróa þetta,
en fyrsta tilraun
heppnaðist mjög vel,
þegar íslenskir og
pólskir listamenn
komu þar saman.
Þeirra á meðal voru
Ragnar Kjartansson,
Ásdís Sif Gunnars-
dóttir, Sigrún Hrólfs-
dóttir og nokkrir
góðir úr Kling og
Bang.“
Á milli tveggja heima
Hrafnhildur hefur
búið nærri hálfa
ævina í New York,
en hún fluttist þangað til að fara í
framhaldsnám upp úr tvítugu. Hún
er fyrir löngu orðin rótgróinn New
York-búi og sér ekki fram á að flytj-
ast heim til Íslands í bráð. Taugin
heim er samt alltaf sterk. „Ræturn-
ar mínar eru hér og ég tengi sterkt
við norrænu menninguna í mínum
verkum. Svo nærir poppkúltúrinn
og nútímamenningin í New York í
mér pönkarann. Ég held ég sé búin
að finna fínt jafnvægi þarna á milli
sem ég held ég breyti ekki í bráð.“
Hrafnhildur hlaut í nóvem-
ber Norrænu textílverðlaunin. Í
tengslum við verðlaunin stend-
ur nú yfir sýning á verkum henn-
ar í Borås í Svíþjóð. Hrafnhild-
ur er þakklát fyrir verðlaunin og
þá athygli sem verk hennar hafa
hlotið á Norðurlöndum. Sjálf skil-
greinir Hrafnhildur sig hins vegar
ekki endilega sem textíllistamann.
„Ég slysaðist einhvern veginn inn
í þessa textíláru og fagna því bara.
En það er á sama tíma svolítið sér-
stakt fyrir mig hversu sterkt er
talað um mig núna í textíllistinni,
því ég hef sjálf ekki einskorðað
mig við hana, þó hún hafi verið í
forgrunni.“
Raunar vill hún sem minnst
skilgreina sína list. „Ég er fyrst
og fremst myndlistarmaður, en
daðra við hönnun, handverk, tísku
og margt fleira. Ég fann mjög
fljótlega í Myndlista- og handíða-
skólanum að mér fannst óþægi-
legt að þurfa að afmarka mig við
einn efnivið, eða ákveðinn stíl. Ég
áttaði mig á því að það sem myndi
ávallt halda samhenginu í verkun-
um mínum væri að þetta kæmi allt
saman úr mínum huga. Síðan hef
ég algjörlega leyft mér að vera í
skitsófreníunni og mótsögnunum,
á gráu svæði þar sem ég get vaðið
úr einu í annað.“
Með mannfólk á heilanum
Það er erfitt að lýsa verkum Hrafn-
hildar með orðum. Hún notar alla
jafna óhefðbundinn efnivið og er
þekktust fyrir verk sín úr hári,
sem hún strengir á vegg
eða fléttar og skapar
ævintýralegar
Þetta var
dramatískt,
en um
leið mikill
trúðagangur
og húmor.
Þannig er ég
bara.
FRAMHALD
Á SÍÐU 30
Dramatík og trúðslæti í bland
Myndlistarkonan Hrafnhildur Arnardóttir átti stutt stopp á heimaslóðum á dögunum, á leiðinni heim til New York frá Svíþjóð,
þar sem hún tók við orðu úr hendi Svíakonungs. Hún sagði Hólmfríði Helgu Sigurðardóttur meðal annars frá einbeittum ásetningi
sínum um að vaða úr einu listformi í annað, óðalssetrinu í Póllandi og róttæka barnaskólanum sem hún rekur í kjallaranum.
UNDIR ÁLÖGUM ATVIKS ÚR ÆSKUNNI „Amma mín geymdi fléttu ofan í snyrtiborðinu sínu inni í herbergi. Ég kíkti oft ofan í skúffuna og horfði á fléttuna. Þetta var eins og að horfa á lík og ég tók andköf í hvert sinn sem
ég sá hana. Mér fannst þetta guðdómlegt.“ Þetta var eitt af þeim andartökum úr æsku sem áttu eftir að gefa Hrafnhildi Arnardóttur ævilangan áhuga á hári, sem hún er þekkt fyrir að nota í verkum sínum. FRÉTTABLAÐIÐ/GVA
Verkin mín fjalla að miklu leyti
um manneskjur og tilvist þeirra.
Stundum finnst mér að verkin
velji mig, en ég ekki þau. Núna er
ég til dæmis hálfpirruð út í sjálfa
mig vegna þess að ég er búin að
ákveða að gera fótleggjagjörning
á samsýningu í galleríi í Chelsea í
New York 15. janúar. Það hentar
ekki alveg nógu vel, því ég bý
heima hjá mömmu á meðan ég er
hér á Íslandi, og þar hleð ég í mig
kökum og heimabökuðu
brauði. Listin mín
fjallar mikið um
hégómann og
manns eigin
ófullkom-
leika. Að gera sig berskjaldaða,
setja sig í viðkvæma stöðu, þar sem
þarf að lifa með kostum sínum og
göllum.“
Leggjagjörninginn hefur Hrafn-
hildur útfært í ótrúlegustu rýmum.
Hún finnur sér stað, til dæmis uppi
í hillu eða í glugga, og stillir upp
við hlið sér taktmæli. Svo hreyfir
hún leggina á þann hátt að minnir
á sama tíma á einmana dans og
samhæfðar sundæfingar. „Þetta
snýst um tímann og rúmið, og
kannski bara vatnið líka, en aðallega
um hégómann sem má segja að sé
útgangspunktur alls sem ég geri.“
Leggjaskúlptúrinn tók hún
einu skrefi lengra á opnun
sýningarinnar sem nú stendur
yfir í Borås í Svíþjóð. Þá varð
til heil fígúra, Hringsóla, úr
ógrynni af afrókollum og
öðru hári. Þegar gestirnir
mættu á sýninguna mætti
þeim litaþúst á gólfinu,
en Hrafnhildur var hvergi
sjáanleg. Undir ræðu
um verk hennar fór
þústin að hreyfast um
gólfið. „Þarna ákvað
ég að samasama mig
algjörlega verkinu –
dvelja í því.” Hringsóla
sveif um rýmið, faðmaði að
sér fólk og hluti, og hvarf svo inn
í svartmálað herbergi, þar sem
héngu hringlaga hárplánetur. Þar
féll hún inn í plánetu á veggnum
og sameinaðist henni, féll svo á
gólfið og gerði leggjagjörning. „Þetta
var mjög dramatískt, en um leið
mjög mikill trúðagangur og húmor.
Þannig er ég bara.“
FÓTLEGGJAGJÖRNINGUR TEKST Á VIÐ HÉGÓMANN