Fréttablaðið - 17.12.2011, Blaðsíða 54

17. desember 2011 LAUGARDAGUR54
K
alli hallar sér aftur
í stólnum, stillir
augnaráðið á punkt
fyrir miðjum hlöðu-
dyrunum sem eru
opnar út í sumarið
svo að síðdegissólin flæðir örlát
inn, andar laust og reglulega,
sáttfús við þindina og sálina.
Hann er einn. Hann fyllir huga
sinn af mildu vinarþeli í eigin
garð – leiðinlegar hugsanir sem
birtast eins og svartar flygsur fá
að líða burt með því að vera ekki
hugsaðar. Það er enginn vandi
vegna þess að honum er yfirleitt
heldur hlýtt til sjálfs sín eins og
raunar allra manna – bara að
muna að anda rétt, vera sáttur við
þindina og sálina, hugsa ekki um
neitt, ekki einu sinni um að hugsa
ekki neitt um að hugsa ekki neitt,
hugurinn verður léttur og bjartur
og hreinn, og í hægum bláma
svífur þá kannski inn hugs-
un sem hægt er að una sér við,
kennd, minning um kennd, minn-
ing um grip, minning um kennd
sem gripur vakti, kannski minn-
ing um indælan bíl sem hann sá
einu sinni og skoðaði vel og lang-
aði til að eiga því að hann fann
að þessi bíll myndi eiga við sig.
Kannski minning um þorra blótið
í fyrra þegar hann var fenginn
til að herma eftir gömlum bíl-
flautum og gömlum traktor-
um úr sveitinni („Nei – þetta er
Farmallinn á Ásgeirsstöðum!“)
og fólkið hló dátt vegna þess að
það var glatt. Kannski minning
um sælu kenndina sem hann fann
einu sinni fyrir í miðri sundferð
í rigningu þegar hann var búinn
að synda hálfan kílómetra og var
hættur að hugsa um myntkörfu-
lán og daglegt brauð en fann
hvernig handleggir og fótleggir
og hugurinn unnu saman að því
að knýja hann áfram í vorrign-
ingunni, og honum fannst hann
vera hluti af gróandanum, hluti
af lífsaflinu.
Kannski minning sem er góð,
kennd sem er ljúf.
Á eftir ætlar hann að syngja.
Þá mun hann stíga fram og út úr
kórnum sem hummar eins lágt
og honum er mögulega fært og
Kata kór getur fengið hann til að
gera; hann lyftir handleggjunum,
hrukkar ennið, opnar munninn og
svo syngur hann: Nú ríkir kyrrð
í djúpum dal …
Nú ríkir kyrrð. Nú ríkir þögn
og minning um kennd því að
hugur hans er hreinn og heið-
ur. Augu hans hvíla á máríerlu.
Hún er með sperrt stél í sólinni í
miðjum hlöðudyrunum og hoppar
þar um eins og viss í sinni sök,
hér sé hún á réttum stað. Hann
er að minnsta kosti sjálfur á rétt-
um stað. Hann er í hlöðunni sinni
sem hann hefur smám saman
fyllt – ekki af korni eða heyi
heldur af svonefndu drasli, hlut-
um sem skilist hafa við uppruna-
legt samhengi sitt og bíða eftir
nýju til að fá aftur hlutverk í
svonefndum raunveruleika. Það
er núna verkefni hans í lífinu að
taka sundur hluti og setja á ný
saman við aðra hluti. Allt bíður
hér síns vitjunartíma. Gömul
hurð úr Dodge 66 gæti gagnast
þegar síst varir og þá væri ógott
að vera búinn að henda henni.
Staflar af Fálkanum bíða þess
að verða bundnir inn, þá gæti
Andrés á safninu kannski fengið
þetta til að leyfa fólki að fletta.
Blá Volkswagen-bjalla úti í horni
á eftir að ganga í endurnýjun líf-
daganna einn góðan veðurdag.
Þá ekur hann kannski til henn-
ar Jósu, birtist þar fyrir utan
og þeytir bælda bílflautuna sem
bíður hér síns vitjunartíma, bara
til að sjá svipinn á henni þegar
hún kemur út og endurlifir sum-
arkvöldið þeirra fyrir hundrað
árum þegar hann kom til hennar
og sótti hana og þau fóru í bíltúr
inn í dal og staðnæmdust inni í
dalbotni og fóru út og elskuðust
í mosató með álafossteppi undir
sér í íslensku fánalitunum. Og
fóru svo viku síðar og elskuðust
í gömlu kirkjunni af öllum stöð-
um. Elskuðust. Þetta er minning
um kennd.
Öll þessi snæri, hrífutindar,
naglar, skrúfur, borð, skrúfjárn,
hraðsuðukatlar, bón, hænsnanet,
tjakkur, stólar, söðlar, rúðuskafa,
fjöltengi, gardínuefni, snæris-
spottar, tvistur, rennilásar, feiti,
boltar, olía, timbur og járn – allt
hefur sinn vitjunartíma. Snúrur,
öryggi, bakklóra, vegg festingar,
lím, lyklar, kertastjaki, skál,
arnarfjöður, blýantur. Sími sem
Sidda gaf honum einu sinni og
hann opnaði í rælni til að sjá
hvernig virkaði en nennti svo
ekki að setja saman aftur. Ljós-
myndir af Gumma og börnun-
um hans. Allt hefur þetta sinn
vitjunar tíma, sumt oft á dag.
Gamall tuttugu og fimm króna
seðill með mynd af Magnúsi
Stephensen konferensráði liggur
bögglaður hjá nokkrum fyrsta-
dags umslögum í gömlum kassa
undan kattatungum og hann
hefur sinn vitjunartíma; gamlir
gardínuhringir frá Láru gömlu
bíða þess að verða vitjað; reið-
hjól sem hann skipti um keðjuna í
og smurði fyrir einhvern krakka;
gítargarmur sem hann gerði við
einhvern tímann fyrir Gunna
tónskáld en hann sótti svo aldrei.
Allt hefur sinn vitjunartíma.
Sneið af marmaraköku bíður þess
að vera kláruð. Ísskápur suðar úti
í horni eins og til að minna á að
kominn sé tími á síðdegisbjórinn,
músin Anganóra sem er næst-
um jafn gömul Kalla bíður eftir
brauðsneiðinni með hnetusmjöri
sem hann er vanur að færa henni
um þetta leyti. En það liggur ekk-
ert á, hún hefur það ágætt eins og
allt annað hér.
Hingað koma þeir sem finna
ekki ró eða rétta
skrúfu því að hér
eru allar skrúf-
ur réttar og allar
rær sem fundnar
hafa verið upp: hér
er saumur í öllum
stærðum, timbur,
skrúfjárn, hamr-
ar, tangir, dekk,
skiptilyklar: alltaf
má leita til Kalla
með allt og ef menn
skila ekki verk-
færunum fer hann
sjálfur inn í bíl-
skúrana til kall-
anna og sækir þau
þegjandi og hljóða-
laust.
Einu sinni var
þetta h laðan á
Ásbjarnar stöðum
þar sem hann ólst
upp og seinna
Réttinga verkstæði
Kalla og Gúnda.
Fólk kom hingað með
bílana sína út af öllu – sjálf-
ur var hann eins og heimilis-
læknir bílanna og fór meira að
segja iðulega í vitjanir heim til
fólks þegar það kom þeim ekki
í gang en Gúndi sá hins vegar
um bókhaldið og reksturinn en
hvarf einn daginn með sjóðinn til
Suður-Afríku og skildi hann eftir
með skuldirnar. En þetta voru
bjartir dagar, sífellt ný viðfangs-
efni og smám saman varð hlaðan
hans hérna að allsherjar lækna-
stofu allra hluta; fólk kom hing-
að með allt sem þurfti að gera
við og hann lagaði það og stund-
um urðu hlutirnir eftir hérna hjá
honum því að fólkið gleymdi að
vitja þeirra.
Svo var hann allt í einu kom-
inn á kaf í verkalýðsmálin líka,
orðinn formaður í Verkalýðs-
félaginu, því að einhver með bein
í nefinu þurfti að standa uppi í
hárinu á Lárusarliðinu. Eftir það
var hann eiginlega aldrei heima
og þegar hann kom heim var
Jósa alltaf hálfönug yfir því hvað
hann gerði lítið fyrir heimilið og
drenginn – sem var ekki skrýt-
ið – þetta fór allt hálfleiðinlega.
Svo hitti hann Siddu á balli fyrir
sunnan þegar hann
var á fundi hjá
ASÍ og vissi þá að
hann yrði bara því
miður að velja á
milli þeirra og það
var aldrei nokk-
ur spurning – með
Siddu var hann
lifandi, hún hló
með honum – lyfti
honum upp alla
daga og svo var hún
svo andskoti fjörug
í rúminu. En þau
Jósa eignuðust þó
að minnsta kosti
þennan strák, það
áttu þau saman, og
í allan dag hefur
hann fundið þessa
minningu um kennd
eins og seyðing í
lendunum og fyrir
brjóstinu. …
Annars er hann
hættur öllu, þannig
séð. Hann er hættur að gera við
bíla nema að gamni sínu en safn-
ar úrsérgengnum þvottavélum og
gerir þær upp hérna og svo getur
hver sem er komið og náð sér í
ókeypis þvottavél. Þær standa
þarna í röðum fyrir aftan hann
eins og glaður og eftirvæntingar-
fullur kór í hvítum kyrtlum, mis-
jafnlega skjannahvítar og á öllum
aldri, reiðubúnar að þjóna þorps-
búum eins lengi og á þarf að halda.
Hann er einn. Sólin skín á hann,
síðdegissólin góða sem vermir og
skín, heit og eilíf, og máríerlurnar
eru nú orðnar tvær fyrir miðjum
hlöðudyrunum. Þær eru að baksa
eitthvað. Nú ríkir kyrrð og kvöld-
ið má koma, hann hefur hallað sér
aftur í stólnum og augu hans hvíla
á starfsömum máríerlunum, frið-
sæl, mild og brostin.
Allt bíður hér
síns vitjunar-
tíma. Gömul
hurð úr Dodge
66 gæti gagnast
þegar síst
varir og þá væri
ógott að vera
búinn að henda
henni.
Allt hefur sinn vitjunartíma
Valeyrarvalsinn, sagnasveigur Guðmundar Andra Thorssonar, hefur fengið mikið hrós og er ein fárra bóka sem fengið hafa
fullt hús stiga hjá gagnrýnendum Fréttablaðsins. Hér á eftir birtist ein sagan af fólkinu á Valeyri, sem nefnist Vitjunartími.
VALEYRARVALSINN Í sagnasveig Guðmundar Andra fléttast sextán sögur af mannfólkinu saman og skarast, enda gerast þær allar á sömu tveimur mínútunum í litlu þorpi.
FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON
Skátahreyfingin hefur um árabil selt sígræn
eðaltré í hæsta gæðaflokki og prýða þau
þúsundir heimila og fyrirtækja.
Sígrænu jólatrén eru seld í Skátamiðstöðinni Hraunbæ 123
í Reykjavík, s: 550 9800 og á skátavefnum: www.skatar.is
Frábærir eiginleikar:
-eðaltré ár eftir ár!Sígræna jólatréð
10 ára ábyrgð
12 stærðir (90-500 cm)
Stálfótur fylgir
Ekkert barr að ryksuga
Veldur ekki ofnæmi
Eldtraust
Þarf ekki að vökva
Íslenskar leiðbeiningar
Við gróðursetjum lifandi tré í
skógrækt skáta að Úlfljótsvatni fyrir
hvert Sígrænt jólatré sem keypt er.
Þú prýðir híbýli þín með Sígrænu
jólatré og stuðlar að skógrækt
um leið!