Morgunblaðið - 27.08.2010, Blaðsíða 21

Fréttir 21ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 27. ÁGÚST 2010
„Lifandi gyðja“, Kumari, tekur hér þátt í pílagrímsferð í Katmandú, höfuð-
borg Nepals. Hefð er fyrir því í Katmandú-dal að velja Kumari-gyðju úr
röðum ungra stúlkna. Kumari þýðir „hrein mey“ og stúlkan sem verður
fyrir valinu er álitin holdtekja gyðjunnar Taleju þar til hún byrjar að hafa
tíðir. Þá er gyðjan talin fara úr líkama stúlkunnar og ný Kumari-gyðja er
valin. Gyðjan dvelur í nær algerri einangrun í lítilli höll í Katmandú og fær
aðeins að fara út á hátíðisdögum þegar hún er höfð til sýnis í vagni sínum á
götum Katmandú, með þykkan farða og í skrautbúningi.
Reuters
„Lifandi gyðja“ til sýnis
Bogi Þór Arason
bogi@mbl.is
Olíurisinn BP hefur neyðst til að
hætta við að sækja um leyfi til að
bora eftir olíu undan vesturströnd
Grænlands vegna álitshnekkisins
sem fyrirtækið hefur orðið fyrir
vegna olíumengunarslyssins í
Mexíkóflóa.
Breska dagblaðið The Guardian
skýrði frá þessu í gær og hafði eftir
heimildarmönnum sínum að græn-
lenska landstjórnin og stjórnendur
BP hefðu sammælst um að olíurisinn
sækti ekki um olíuleitarleyfi. „Allir
áttuðu sig á því að það væri pólitískt
brjálæði að veita BP leyfi til olíuleit-
ar,“ hafði blaðið eftir einum
heimildarmannanna.
Umhverfisverndarsamtök hafa
miklar áhyggjur af áformum um að
bora eftir olíu undan ströndum
Grænlands. Þau segja að lífríkið þar
sé afar viðkvæmt og hugsanleg
mengun vegna olíuleitar geti stefnt
hvölum, fiski og sjófuglum í hættu.
Landstjórnin í Nuuk kveðst hafa
sett strangar reglur til að koma í veg
fyrir að mengun frá borholum geti
valdið fiskum og dýrum tjóni.
Umhverfisverndarsamtökin
Greenpeace hafa sent skip sitt
Esperanza að borpalli skoska olíu-
leitarfyrirtækisins Cairn Energy
sem hefur þegar hafið olíuleit undan
vesturströnd Grænlands.
Myndi ógna fiskum
og sjófuglum
Danski sjávarlíffræðingurinn og
prófessorinn Hans Ulrik Riisgård
segir að olíumengunarslys myndi
hafa miklu alvarlegri afleiðingar á
norðurslóðum en í Mexíkóflóa. Riis-
gård segir að uppgufunin og niður-
brotið sé fjórum sinnum hægari þeg-
ar hitastigið lækki um aðeins 20
gráður. Líkurnar á því að olían ber-
ist að ströndinni eða í dýr og plöntur
séu því miklu meiri á norðurslóðum.
Riisgård segir að verði sjófuglar
fyrir olíu á norðurslóðum veiti fiðrið
þeim ekki lengur einangrun fyrir
kulda. Tiltölulega lítill olíublettur í
fiðrinu yrði til þess að fuglinn dræp-
ist á nokkrum dögum og það þjónaði
engum tilgangi að reyna að hreinsa
hann. „Jafnvel minni háttar olíulek-
ar við strönd Danmerkur hafa orðið
til þess að allt að 10.000 fuglar hafa
drepist,“ hefur danska dagblaðið
Politiken eftir Riisgård.
Rannsóknir á olíulekum, sem þeg-
ar hafa orðið á norðurslóðum, hafa
leitt í ljós að mengunarinnar hefur
gætt í 20-30 ár og hún er ekki enn
horfin. „Það er við þessar aðstæður
sem við sjáum verstu tilfelli langvar-
andi olíumengunar, vegna þess að
þegar kuldinn er svo mikill og olían
kemst í hafsbotninn helst hún þar og
seytlar mjög hægt upp. Ef plöntur
og dýr verða nógu lengi fyrir
menguninni geta þau orðið fyrir alls
konar skaða eins og krabbameini og
æxlunargeta þeirra gæti minnkað.“
Prófessorinn bætir við að
mengunarslys geti haft mjög alvar-
legar afleiðingar fyrir sjávarútveg
Grænlendinga, til að mynda rækju-
veiðar þeirra.
Olíuleit BP væri „pólitískt brjálæði“
 Grænlendingar og stjórnendur BP sagðir hafa sammælst um að olíurisinn hætti við að sækja um leyfi
til olíuleitar  Mengunarslys myndi hafa mjög alvarlegar afleiðingar fyrir sjávarútveg Grænlands
Reuters
Umdeild leit Danska varðskipið Vædderen fylgist með skipi Greenpeace
við borpall olíuleitarfyrirtækisins Cairn Energy undan strönd Grænlands.
Eftir miklu að slægjast
» Auðlindaskrifstofa græn-
lensku landstjórnarinnar hefur
staðfest að tilkynnt verði eftir
tvær vikur hvaða fyrirtæki fái
leyfi til olíuleitar við strönd
Grænlands. Olíuleitarleyfi
verða boðin út aftur á næsta
ári og eftir tvö ár.
» Jarðfræðistofnun Bandaríkj-
anna sagði í fyrra að ef til vill
væru allt að 90 milljarðar
tunna af olíu á norðurskauts-
svæðinu.
Ríkisstjórnin á Kúbu hefur tilkynnt
að eldri borgarar fái ekki lengur
niðurgreiddar sígarettur frá og með
næsta mánuði.
Allir Kúbumenn, sem náð hafa 55
ára aldri, hafa átt rétt á fjórum
sígarettupökkum á mánuði fyrir
25% af venjulegu verði. Stjórnin
kveðst hafa ákveðið að afnema þessi
réttindi til að minnka útgjöld
ríkisins.
Málgagn stjórnarinnar, Granma,
sagði þetta lið í þeirri stefnu hennar
að „afnema niðurgreiðslur í áföng-
um“ en ekkert
var minnst á
skaðsemi reyk-
inga. „Sígarettur
eru ekki nauð-
synjavara,“ sagði
blaðið.
Sumir aldraðir
Kúbumenn, sem
reykja ekki, hafa
keypt niður-
greiddar sígar-
ettur og selt þær til að drýgja rýran
ellilífeyri sinn.
Aldraða fólkið fær ekki
lengur niðurgreitt tóbak
Reykingakona í
Havana.
Hópur námumanna, sem hafa hírst í 50 fermetra rými á
700 metra dýpi í kolanámu í þrjár vikur, fengu þá
dapurlegu frétt í gær að þeir gætu þurft að vera þar í
fjóra mánuði til viðbótar.
Embættismenn í Chile höfðu leynt því fyrir námu-
mönnunum að þeir gætu þurft að þrauka í fjóra mánuði
til viðbótar í svækjunni í námunni af ótta við að þeir
myndu taka fréttinni illa og missa alla von um að kom-
ast lífs af.
Jaime Manalich, heilbrigðisráðherra Chile, sagði að
námumennirnir hefðu tekið tíðindunum með stillingu
en viðbúið væri að við tæki „tímabil þunglyndis og
sálarkvalar“. Yfirvöld í Chile hafa með aðstoð sérfræð-
inga sett saman áætlun um hvernig hjálpa eigi mönn-
unum að standast þá líkamlegu og andlegu þolraun
sem þeir standa frammi fyrir næstu mánuði. Meðal
annars verður lögð áhersla á að sjá til þess að menn-
irnir verði örugglega nógu grannir til að hægt verði að
hífa þá alla upp mjó göng sem ráðgert er að bora niður
til þeirra á næstu mánuðum.
Áður höfðu námumennirnir sent forseta Chile, Seb-
astian Pinera, örvæntingarfulla áskorun um að sjá til
þess að þeim yrði bjargað eins fljótt og auðið væri og
komið „út úr þessu helvíti“.
1
2
3
4
Estudio R. Carrera fyrir
38 cm
66 cm
BJÖRGUNARGÖNG
BORUÐ
Strata 950-borinn
Ath.: Hlutföllin
í teikningunni eru
ekki rétt
Tækið vegur um
40 tonn og notar
steyptar plötur.
Verið er að setja
borinn saman og
borunin ætti að
geta hafist í
næstu viku
Borar fyrst
lóðrétt göng í
gegnum fast
berg, niður að
athvarfi
námu-
mannanna
Þegar borinn
kemur að
athvarfinu verða
aðrir borar
notaðir til að
víkka göngin
þannig að hægt
verði að hífa
mennina upp
Námumennirnir
verða hífðir upp
í hylki þegar
göngin eru orðin
nógu breið
NÁMUMÖNNUM Í CHILE BJARGAÐ
Björgunarmenn eru að koma fyrir bor sem nota á til að bora göng
til 33 námumanna sem hafa verið innlyksa í kolan ámu í Chile í þrjár
vikur. Talið er að það taki allt að fjóra mánuði að bjarga mönnunum.
Inngangur
Gull- og kopar-
vinnslusvæði
0 m
10
0
20
0
30
0
40
0
50
0
60
0
70
0
80
0
SAN JOSE
GÖNGIN
Aðalgöng
Loftræstistokkur
Aðalgöngin
hrundu hér
5. ágúst
Athvarf
Mennirnir hafa
dvalist í 50 fm
athvarfi eftir hrunið
Verkstæði
Heimildir: El Mercurio, La Tercera
Bortæki
Opnaði stokk sem notaður er til
að hafa samband við
námumennina og senda þeim
matvæli. Fyrsti fjarstýrði
gangakanninn kom um 20
metra frá athvarfi mannanna á
sunnudag
Annar kanni
Komst að
athvarfinu á
mánudagskvöld.
Notaður til
fjarskipta
Ný borhola
Það gæti tekið
þrjá til fjóra
mánuði að
grafa hana
Verða í „helvíti“ í fjóra mánuði