Vera - 01.12.1998, Blaðsíða 55
leika er af hljótast í nútímaþjóðfélögum. Sú vitundarvakn-
ing sem kom í kjölfar réttindabaráttu kvenna var afrakst-
ur áratuga vinnu hagsmunahópa og hreyfinga. Lýðræðis-
legt þegnasamfélag er nauðsynleg forsenda þess að
myndun slíkra hreyfinga verði að veruleika utan stofnana
stjórnkerfisins. Óháðar félagslegar hreyfingar eru alltaf
háðar eðlilegu samspili ríkis og þegnasamfélags. Ung
lýðræðisríki Miðaustur-Evrópu búa ekki enn við stjórn-
kerfi sem bjóða upp á jafnvægi í samskiptum ríkis og ó-
háðra samtaka. Þar af leiðandi eru hagsmunahópar eins
og kvenfrelsishreyfingar í meira mæli háðar stjórnvöldum.
Ráðamenn þurfa fyrst að koma auga á félags- og þjóð-
hagslega óhagkvæmni kynjamisréttis áður en réttinda-
mál kvenna hljóta áheyrn þeirra. Borgararéttindi kvenna
verða þannig ekki að veruleika án pólitísks vilja valda-
kjarnans ■
Mikið úrval!
Konfekt-, og
piparkökumót. Sprautupokar ásamt
ýmis konar bökunarvörum.
PIPAR OG SALT
KLAPPARSTÍGUR 44 - REYKJAVÍK
• 562-3614 - FAX 551-0330 S
i
8
Hverju trúa konur?
Önnur nöfn þessa guðs geta verið Attis og Dumuzi, Ósíris og Ó-
dyseifur, Díónýsos, Shiva, Jesú og Don, Hákon og Svipdagur. Karl-
hliðin getur einnig tekið á sig mynd dverganna fjögurra í steininum,
þeirra sem hún elskaði og sem gáfu henni hið dýra Brisingamen.
Gullveig, sú sem völvan í Völuspá segir okkur að hafi verið drepin,
studd geirum og brennd í höllu Óðins, trúi ég að sé Freyja. Hún var
þrisvar brennd og þrisvar borin á ný, og enn hún lifir.
Freyja er dís hinnar gullnu visku. Hinnar djúpu visku. Hún er Sóf-
ía hin gríska, hinn heilagi andi, þriðjungur hinnar helgu þrenningar.
Hún var sú sem kenndi Ásum seið sem stundaður var meðal Vana.
Með seiðnum náði hún að sjá inn í allan tima og allt rúm. Hún var hin
mikla völva og allar völur síðan hafa verið hennar gyðjur.
Freyja er dís ástarinnar. Þeirra tilfinninga sem tengja okkur bönd-
um sem eru handan dóma og jafnvel skynsemi. Þess krafts, þeirra
töfra sem vekja í líkömum okkar brennandi þrá eftir líkama annarrar
manneskju, þrá eftir að sameinast þeim líkama og þeirri sál sem í lík-
amanum býr. Þess lögmáls sem þannig skapar grundvöll að sköpun
lífs, sköpun sameiningar, listar, sköpun þess óskilgreinanlega.
Freyja er dís næturinnar, dulúðar og dauða. Hún er valkyrja og all-
ar aðrar valkyrjur eru sendiboðar hennar. Nótt fæddi af sér Auð og
hún fæddi af sér Jörð og Dag. Nóttin gefur okkur myrkur til að sofa,
til að dreyma, til að kanna aðra heima. Nóttin gefur nauðsynlega end-
urnýjun lífs. Á nóttunni nærðu valkyrjunar hina dauðu, svo þeir mættu
öðlast nýtt líf. ( myrkri Heljar, í iðrum Jarðar, dveljast hin dauðu þar til
þau ná að fæðast á ný inn í hin myrku iður konu, og frá þeirri móður,
þeirri Freyju, fæðast þau á ný.
Freyja er Auður. Samkvæmt Orðsifjabók Ásgeirs Blöndal Magn-
ússonar er merking kvenkyns nafnorðsins auður, sem nú finnst að-
eins sem sérnafn, þessi: örlög, dauði; hamingja, auðna; örlagadís,
norn; örlagavefur. í þessu eina orði býr í raun svarið við upphaflegu
spurningunni: Á hvað trúi ég? Svarið er: Ég trúi á auði.
Draumur um Freyju og Auð........
Ég stend í hlíðum þess fjalls sem nú heitir Hlíðarfjall og horfi í
kringum mig. Ég er ég og þó ekki, ég er Freyja, Gyðjan sjálf, mikil sem
framhald af síðu 7 5
tröll og fögur. Ég lít íkringum mig og sé auðn, hvert sem litið er, rauða
jörð án nokkurs gróðurs, og ég er hugsi. Ég er hvítklædd og stend í
hofi mínu, sem einnig er hvítt. Með mér, bak við mig í hofinu er mað-
urinn, guðinn sem er bróðir minn, faðir minn, elskhugi minn. Hann er
tengdur mér órjúfaniegum böndum. En hann er án líkama, hann er
einungis höfuð, með fagra andlitsdrætti, liðað, grásprengt hár og
skegg og djúp, biá augu. Við erum ein i þessum heimi, eina lífið sem
bærist. Þar sem ég lít til suðausturs sé ég hvar upp úr botni fjarðarins
rís jötunn, rauður þunglamalegur jötunn, og gengurá land. Hann heit-
irAuður. Hann er gerður úr teir, sama efni og rauð jörðin og þótt hann
geti gengið er hann fullkomlega auður, ihonum bærist ekkert líf, eng-
in sál, engar tilfinningar, enginn vilji. Ég veit hvað ég þarf að gera og
skiptist á hugsunum við höfuð mannsins á bak við mig um það verk-
efni. Hann gefur stuðning sinn. Ég geng í átt til jötunsins Auðs, sem
nálgast með þungum skrefum. Jörðin titrar við hvert skref hans. Ég
tek hönd hans og leiði hann til vesturs, inn í þann dal sem nú heitir
Hörgárdalur. Á meðan við göngum saman hvfsla ég orð í eyra hans,
orð ástar og visku, því ég veit að ef ég vek í honum ástrfðu og þrá áður
en hann lærir að þekkja visku ástarinnar, þá mun hann tortíma mér og
sjálfum sér um leið. Við leggjumst niður í dalbotninn, og ég gæli við
líkama hans, um leið og ég held áfram að hvísla i eyra hans. Ég finn
lífið kvikna f þessum rauða jarðarlfkama, ég finn hjartað byrja að slá,
andardrátt hans vakna og lífið verða til. Ég finn húð hans verða mjúka
yfir lifandi holdi og líkami hans lærir að svara hreyfingum míns. Hend-
urhans læra að gæla við mig og að lokum renni ég fingrunum i gegn-
um þykkt hár hans um leið og líkamar okkar og sálir sameinast í ást.
Ég opna augun og mæti hans augum, djúpum og vitrum, og nú end-
urspegla þau ekki auðn heldur lífsins auð og auðnu. Ég lít í kringum
okkur og sé að með ást okkar hefur allur heimurinn vaknað til lífs,
grænar grundir og blómum grónir lundir, skógi vaxnar hlíðar og kvak-
andi fuglar. Ég er alsæl og það örlar á stolti eftir vel unnið verk.
Þá finn ég jörðina skjálfa á ný, heyri þungt og ógnandi fótatak. I
norðaustri sé ég heilan hóp af jötnum, rauðum og grásvörtum, þung-
um og auðum, nálgast f hundraðatali. Og ég man og veit að þetta er
eilífðarverk.
55