Vera - 01.08.2001, Blaðsíða 17

Femínistar hafa lengi bent á að hlutur kvenna á
flestum sviðum hafi verið vanræktur. Dæmi um
þetta er sagnfræðin. Höfundar ýmissa kennslu-
bóka hafa „bætt úr" þessu með því að bæta við nokkrum
línum eða kafla um konur og þykjast þar með hafa gert
efninu full skil. Þessu hafa femínistar ekki viljað una og
segja að sagnfræðina þurfi að skoða upp á nýtt og skrifa
þurfi hana aftur frá grunni. Ýmislegt bendir til að þetta
megi segja um áfengismeðferðarmál. Áfengismeðferð
var upphaflega miðuð út frá hvítum millistéttar karl-
mönnum og kannski hentar hún alls ekki konum. Áfeng-
ismeðferðarúrræði hér á landi eru nokkur. SÁÁ hefur
verið einna stórtækast í meðferðargeiranum en einnig
bjóða Teigur (Landspítalinn) og Hlaðgerðarkot (Hvíta-
sunnumenn) upp á sínar útgáfur af áfengistæklingum.
Eftir afeitrun og meðferð er fólki allajafna bent á að
ganga í AA-samtökin, sem byggja starf sitt á fundum þar
sem öll eru jöfn og hafa jafnan kost á að tjá sig um h'ð-
an sína og gönguna eftir hinum þrönga vegi edrú-
mennskunnar. Mörg virðast halda að SÁÁ og AA-sam-
tökin séu eitt og hið sama. Svo er hins vegar alls ekki.
SÁÁ eru samtök áhugafólks um áfengisvandamálið og
þar starfar fólk að meðferð eða þiggur meðferð. AA-
samtökin eru hins vegar stofnuð af tveimur Bandaríkja-
mönnum árið 1935 sem báðir áttu við áfengisvandamál
að strfða. AA-samtökin standa hvorki fyrir meðferðar-
starfi né veita nokkurs konar sérfræðihjálp. Það sem
sameinar AA-félaga er löngunin til að hætta að drekka.
Alkóhólismi skilgreindur sem sjúkdómur
Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) hefur frá árinu
1951 litið svo á að alkóhólismi sé sjúkdómur. Þetta var
mikilvægur áfangi því að eftir það er erfitt að halda því
fram að alkóhólismi sé bara aumingjaskapur. í afeitrun-
armeðferð SÁÁ eru alkóhólistarnir því allir í sloppum og
inniskóm, eins og þeir væru á hverju öðru sjúkrahúsi.
Þetta hefur líka góð áhrif á samstöðuvitundina því
strætisróninn og tískumódelið eru eins klædd og eiga
auðveldara með að líta framhjá mismunandi áherslum í
klæðaburði. Aðrar hafa gagnrýnt þessa sjúkrahússtemn-
ingu og segja að það sé óþarfi að taka ábyrgðina af
alkóhólistunum. Of oft finnist þeim að þeirra eina val sé
að drekka því þeir þurfi ekki að taka ábyrgð á eigin lífi
heldur geti alltaf skotið sér bakvið veikindin sem hrjái
þau. AA-samtökin hafa líka fengið á sig gagnrýni, þótt
reyndar hafi gríðarlegur fjöldi fólks fengið bata eða
haldið niðri sjúkdómnum með þeirra hjálp. Gagnrýnin
felst m.a. í þvf að samtökin séu mjög karlmiðuð, séu
upphaflega stofnuð af hvítum millistéttarkarlmönnum
fyrir þeirra jafningja. Þau sem eru trúleysingjar eiga auk
þess oft erfitt með að tileinka sér trúarlegt yfirbragð
samtakanna en samkvæmt nýlegu dómsmáli í Banda-
ríkjunum eru AA-samtökin skilgreind sem trúfélag. Sam-
tökin Women for sobriety voru stofnuð af Jean Kirkpat-
rick sem mótvægi við þessa karlslagsíðu AA-samtak-
anna. Hér á eftir fer grein um samtökin, auk viðtala við
konur sem þekkja alkóhólisma af eigin raun eða sem
meðferðaraðilar.
Mynd: Gréta
17