Vera - 01.12.2001, Síða 57

♦
Völd og áhrif kvenna fara þverrandi
Aðspurð hvort gagnýni hennar og íslensku jafnréttislög-
in hafi skilað einhverjum árangri kveðst Gerður ekki vita
það enn. Þingnefndin sendi drögin til yfirlestrar hjá
fjölmörgum stofnunum og samtökum og úr því er verið
að vinna. í framhaldi af þessu spyr ég um hlut kvenna á
þingi. „Hlutur kvenna á þingi fer minnkandi. Við kosn-
ingarnar 1996 fór hlutfallið niður í 11%, hafði verið 17%.
Frá byltingu Sandínista 1979 og til 1990 var hlutur
kvenna mjög mikill. Þærtóku fullan þátt í byltingunni,
börðust og féllu á vígvellinum og það var markmið að
konur tækju þátt í öllu. Sandínistar eru með kvótakerfi
hjá sér og konur urðu því mjög áhrifamiklar innan
hreyfingarinnar. En eftir að þeir töpuðu kosningunum
1990 hefur dregið mjög úr þátttöku og áhrifum kvenna
á flestum sviðum þjóðlffsins." Gerður segir að kvenrétt-
indasamtökin í landinu séu öflug en þar sem rætur
þeirra liggja hjá Sandínistum hljóti þau ekki mikla náð
fyrir augum ríkisstjórnarinnar sem er neo-líberal (ný-
frjálshyggja) og mjög hægri sinnuð. Gerður segir að
þótt hún hafi alltaf haft áhuga á jafnrétismálum þá hafi
þau ekki brunnið á henni hér heima, henni hafi aldrei
fundist hún misrétti beitt sökum kynferðis. í Nígaragúa
er þessu öðruvísi farið. „Þarna úti finn ég virkilega fyrir
þessu. Ég hef kynnst konum í gegnum starf mitt og séð
hvað staða kvenna er hrikalega slæm. Allt að 70% þjóð-
arinnar býr undir fátækramörkum, á um helmingi heim-
ila eru bara konur með börn en enginn eiginmaður því
þeir yfirgefa konur og börn." Ég gríp inní og spyr hvað
verði um karlana. „Þeir fara bara til þess að eiga betra
líf einir eða með annarri konu. Mjög margir fara til
Bandaríkjanna eða til Costa Ríka til að vinna og skila
sér aldrei aftur. Þetta brotthlaup er mjög algengt og
framhjáhald er sjálfsagður hlutur. Þeir karlar sem tolla
hjá konum eiga þá yfirleitt að minnsta kosti eina aðra
og oft eru þeir með tvær fjölskyldur á framfæri - eða
ekki á framfæri. Það er gífurlegt atvinnuleysi og fátækt.
Sífellt færri börn á skólaskyldualdri (7-14 ára) stunda
nám, eða 75%. Læsi fer minnkandi, einkum í sveitun-
um. Möguleikarnir sem konur hafa eru mjög litlir og
einstæðar mæður enga. Það sem þær geta gert er að
selja sfgarettur og tyggjó úti á götum, þær standa á
gatnamótum og selja hvaðeina sem þær koma höndum
yfir." Ég spyr hvort stúlkur fari frekar á mis við nám en
drengir. „í grunnskólunum er jafnt af strákum og stelp-
um. Það eru þó færri stelpur í skóla í sveitunum. En því
hærra sem farið er í menntunarstigið, því færri konur.
Og í háskólunum er talsverður munur. Það segir sig
sjálft að ef fjölskyldan er fátæk og aðeins hægt að
senda eitt barn í skóla þá er strákurinn sendur. Þrátt
fyrir að skólinn eigi að vera ókeypis þá þarf að kaupa
skólabúning, bækur, koma börnunum í skólann, gefa
Karlarnir fara bara til þess að eiga betra líf einir eða með annarri konu. Mjög margir fara
til Bandaríkjanna eða til Costa Ríka til að vinna og skila sér aldrei aftur.
57