Vera - 01.12.2001, Qupperneq 58

Að meðaltali eiga sveitakonur sex börn en algengt
er að börnin séu 1 0 til 1 3.
þeim nesti og þetta kostar allt.
Þetta er of dýrt fyrir fátækar fjöl-
skyldur en að meðaltali eiga sveita-
konur sex börn og algengt er að
börnin séu 10-13. Það kemur því í
hlut stelpnanna að vera heima og
hjálpa mömmu sinni með litlu
börnin, að elda og þrífa og vinna
bústörf."
Ólöglegar fóstureyðingar eitt
stærsta heilbrigðisvandamálið
Gerður segir að ólöglegar fóstureyð-
ingar séu gífurlegt vandamál í land-
inu en helmingur allra 19 ára
stúlkna hafa farið í fóstureyðingu.
Þær sem efni hafa á fara á lækna-
stofur en hinar fara á fund gamalla
kvenna sem eiga að kunna eitthvað
fyrir sér eða borða plöntur sem vit-
að er að deyði fóstrið - en þá deyr
móðirin oft líka. Tíðni mæðra- og
ungbarnadauða er afar há og fer
vaxandi. Kirkjan, sem hefurgríðar-
ieg áhrif í landinu, hefur barist gegn
kynfræðslu, getnaðarvörnum og
fóstureyðingum. í opinberu skólun-
um fer fram lítilsháttar kynfræðsla
en í skólum á vegum kirkjunnar og
nunna, sem eru betri skólar, er eng-
in kynfræðsla. Aðgengi að getnaðar-
vörnum er gott í borgum og bæjum
en í sveitum þar sem fjarlægðir eru
miklar er erfiðara um vik. „Það er
ekki bara það að staða kvenna sé
ótrúlega slæm," segir Gerður „held-
ur eru opinber viðhorf til kvenna,
það hvað menn leyfa sér, sjokker-
andi. Rétt áður en ég kom heim
lýsti yfirmaður kaþólsku kirkjunnar
því yfir að hann hefði komist á
snoðir um ráðabrugg femínista um
að myrða presta vegna þess að þeir
væru á móti fóstureyðingum. Það
hefur verið mikil umræða um fóst-
ureyðingar en þær eru bannaðar
nema líf móður liggi við. Nú er í
meðferð þingsins að banna þær al-
gjörlega, sama hverjar kringum-
stæðurnar eru. Þetta hafa femínistar
verið að ræða og einn helsti forvíg-
ismaður þeirra í Nígaragúa hefur
þurft að koma fram í fjölmiðlum til
þess að afneita fullyrðingum bisk-
ups. Því sem yfirmaður kirkjunnar
segir er tekið sem heilögum sann-
leika. Þetta er svona öfgafullt dæmi
um það hvað menn ieyfa sér og
hvað þeim dettur í hug." Gerður
segir að þetta tengist komandi
kosningum. Kirkjan óttist sigur
vinstri manna - og þar sem
femínistar séu taldir til vinstri, og
raunar upprunnir frá hinu illa, sé
mikilvægt að klína á þá skít. Um
andúð á femínisma segir Gerður að
þau sem hún umgangist, fólk með
svipaða menntun og hún sjálf,
hugsi á sömu nótum og hún. „Og í
raun og veru er svolítið mislæg þró-
un sem hefur átt sér stað. Þau sem
voru virk í vinstri pólitíkinni á bylt-
ingarárunum hugsa nákvæmlega
eins og við en svo eru aðrir sem
hafa einhvern veginn orðið eftir og
hugsa allt, allt öðruvísi. Það er líka
togstreita á milli menningarog
þekkingar. Fólk veit alveg hvernig
hlutirnir eiga að vera en þessi hrika-
lega karlrembumenning togar líka."
Erfitt en þroskandi
Sérðu árangur af starfi þfnu? „Ég er
að selja mína vinnu hingað og
þangað í stuttan tíma í senn. Ég
kem að þróunarverkefnum til að
gera eitthvað pínulítið og svo er ég
farin. Ég fæ því aldrei að sjá beinan
„Þetta er þroskandi, bæði
uppgötvar maður hluti um
sjálfa sig, hvað maður get-
ur og hvað ekki - ég hef
enn ekki rekist á neitt sem
ég get ekki en margt sem
ég get!"
árangur af þvf sem ég er að gera.
Ekki nema að fólk er aðeins betur
upplýstara um gender (kyngervi/kyn-
ferði) en áður og eftir nokkur nám-
skeið eða fundi er fólk kannski búið
að læra að vinna betur saman. Ég
sé ekki raunverulegan beinan árang-
ur, að heimurinn sé betri þótt ég
hafi mætt á staðinn." Við verðum
sammála um að þegar upp sé stað-
ið hljóti starfið að skila árangri, til
langs tíma litið. Gerður vinnur ein-
göngu með innfæddum og segist
raunar ekki þekkja neina útlendinga
í Nígaragúa. Hún er ánægð ytra,
finnst starfið spennandi og kveðst
ekki á leiðinni heim í bráð þótt ég
tíundi stundum óbærilegan hitann,
kakkalakkana og eitt og annað sem
mér hefur borist til eyrna um að-
búnað hennar. „Þetta er erfitt en líka
ofboðslega gaman. Þetta er þrosk-
andi, bæði uppgötvar maður hluti
um sjálfa sig, hvað maður getur og
hvað ekki - ég hef enn ekki rekist á
neitt sem ég get ekki en margt sem
ég get!" Gerður hlær dátt að þessari
fuliyrðingu sinni. „En það er náttúr-
lega bara frábært að fá að starfa í
sínu fagi sem ég fæ ekki hér á ís-
landi. Að vita hvort ég get starfað
við erfiðar aðstæður og menningu
og tungumál sem eru allt öðruvísi.
Það er ekkert líkt með íslandi og
Nígaragúa nema jarðskjálftar. Mér
finnst ég vera búin að fá heilmikið
út úr þessu og ætla að fá aðeins
meira." Gerður segist til í hvað sem
er þegar ég spyr hana hvort hún hafi
hug á að leggja fyrir sig þróunar- og
hjálparstarf. „En eins og er ætla ég
aftur heim til Managua og halda
áfram í vinnunni minni!"
Gerður fiefur birt greinar um ipjóðfélags-
mál f Nígaragúa á vefsíðunni kreml.is
58