Vera - 01.12.2001, Blaðsíða 72

Ádeila á yfirborðskennd,
auglýsingamennsku og grunnhyggju
Hátt uppi við Norðurbrún, Hlín Agnarsdóttur, Salka, 2001
Núna í ár kemur út fyrsta skáldsaga
Hlínar Agnarsdóttur, Hátt uppi við
Norðurbrún. Hlín hefur á sfðustu árum
skapað sér gott nafn við leikstjórn og
leikritaskriftir. f nýlegu viðtali við bóka-
blöðung Morgunblaðsins ber Hlín
einmitt saman hvernig er að vera skáld-
sagnahöfundur og hvernig er að vera
leikritahöfundur. Hún bendir á það að
skáldsagnahöfundi leyfist miklu meira
en leikritahöfundi. Af hverju? Nú, vegna
þess að skáldsagnahöfundur þarf ekki
að hafa áhyggjur af því að fá næga fjár-
veitingu til þess að byggja glæsilega
sviðsmynd og kaupa alla þá aukaleikara
sem þarf til að uppfylla sýn höfundar. í
þessari fyrstu skáldsögu sinni nýtir Hlín
sér þetta nýfengna sköpunarfrelsi sitt
sem skáldsagnahöfundur til fullnustu.
í bókinni kynnumst við aragrúa af
aukapersónum, hverannarri furðulegri
og hverannarri kostulegri. Við kynn-
umst öryrkjanum og kristilega tónlistar-
manninum Páli, loðuga lögfræðingnum
Elínu, hommaparinu Lúðvík og Tony og
bosníska naglasnyrtifræðingnum og
fyrrverandi nektardansmeynni lanine,
svo aðeins fáeinir séu nefndir. Sköpun-
argleði Hlínar leynir sér ekki í lýsingum
hennar á persónum sínum en betur
hefði farið ef henni hefði tekist að
hemja sig. Persónur skáldsögunnar eru
ekki heilsteyptar og eru oft á tfðum frek-
ar stereótýpískar. Þrátt fyrir kostulega
spretti í persónusköpuninni, eru flestar
persónur sögunnar heldur flatar. Hver
þeirra virðist aðeins vera persónugerv-
ingur einnar hliðar samfélagsins sem
Hlín vill vekja athygli á og deila á.
En persónusköpun bókarinnar er
dregin upp úr flatneskjunni af aðalper-
sónunni, Öddu ísabellu. Adda ísabella
er skemmtilegasta kvenpersóna sem
lengi hefur sést í íslenskum bókmennt-
um. Hátt uppi við Norðurbrún er samfé-
lagsádeila. Hlín dregur fram og ýkir fá-
ránleika samfélags okkar. Eitt eftir-
minnilegt stílbragð sem hún notar er að
skýra ýmsar stofnanir upp á nýtt. Þess
vegna fáum við að heyra um Einstæð-
ingsflokkinn, Urrlistann og agnagrunn
Smára í Gervigreiningu. í bókinni gerir
Hlín þó sérstaklega grín að fjölmiðla-
menningu nútímans. Stórt hlutverk í
bókinni fær sjónvarpsstöðin Skjár beinn
og systurfjölmiðill hans, tímarítið Sjálfs-
mynd, sem fara offari í umfjöllun sinni
um persónulega hagi íslendinga. Það
sem Hlín deilir aðailega á í bókinní er
yfirborðskenndin, auglýsingamennskan
og grunnhyggjan sem hrjáir nútíma
samfélag. Ein skýr persónugerving
þessa vandamáls f bókinni er persónan
Káloð. Káloð er stórglæsilegur maður á
yfirborðinu; hann er hávaxinn, Ijóshærð-
ur, með stinnan rass og glansandi tenn-
ur. En þegar Ká|oð afklæðist, tekur hann
af sér hárkolluna, stígur af upphækkuð-

tækniskóli jslands___________
Höfðabakka 9, 110 Reykjavík,
sími 577-1400, fax 577-1401, www.ti.is
um skónum og tekur úr sér tanngarðinn
og rassapúðana.
Bókin er „drepfyndin" á köflum.
Skopskyn Hlínar nær þó ekki alveg að
njóta sín því að bókin er ofhlaðin. Það
eru hreinlega of margar persónur, of
margir söguþræðir. Þegar best lætur,
veltist lesandinn um af hlátri, en há-
punktar sögunnar drukkna í upplýsinga-
og söguflæði bókarinnar. En kannski er
það akkúrat þessi ofhlaðningur, þetta
óstöðvandi flóð sífellt fáránlegri og
ótrúlegri atburða og persóna, sem gerir
bókina þá afbragðsskemmtun sem hún
er. Hátt uppi við Norðurbrún ervel þess
virði að lesa núna í skammdeginu. Sag-
an er absúrd og kaflinn þegar ein sögu-
persónan er gleypt af jörðinni (bókstaf-
lega) hlýtur að teljast með eftirminni-
legri köflum sem ég hef lesið. Ég hlakka
til að lesa næstu bók Hlínar.
HITAVEITA
SUÐURNESJA
Brekkustíg 36 - Sími 422 5200
72