Vera - 01.06.2004, Page 51

í að álíta sjálfa sig hafa völd frá náttúrunnar hendi og að
konur séu undirgefnar frá náttúrunnar hendi. Að nafninu
til er nauðgun ólögleg en á sama tíma fullkomlega sjálf-
sögð.
f framhaldi af því ætti okkur ekki að koma á óvart að í
sumum klámmyndum eru sýndar konur sem kveljast. En
spurning mín er: Ætti ekki heilbrigt samfélag að vilja gera
eitthvað í því? Af hverju hefur fólk, karlar og konur, ekki á-
hyggjuraf þessu?
Þeir sem mótmæla þessu af hægri væng stjórnmálanna
[sem í Bandaríkjunum eru trúarhópar] gera það út frá sið-
ferðilegri gagnrýni sem veitir enga lausn, vegna þess að
þeir styðja að öllu jöfnu yfirráð karla (þó ekki að þessu
leyti). Sumir angar femínistahreyfingarinnar vilja halda því
fram að auknar vinsældir kláms sé merki um aukið jafnrétti
og frelsi í kynlífi. Á sama tíma hefur femínistum sem eru á
móti klámi verið ýtt til hliðar í umræðunni. Og meðan
þessu vindur fram halda klámjöfrarnir áfram að græða á tá
og fingri.
Ég held að þetta skýri af hverju konur sem kalla ekki allt
ömmu sína, konur sem eru vanar að vinna með þolendum
kynferðisofbeldis, eigi svona erfitt með að höndla raun-
veruleika klámmyndanna. Hversu erfitt sem það er að
horfast í augu við að konum er nauðgað, þá er það alla-
vega ennþá álitið glæpur af samfélaginu. Klám aftur á
móti er ekki bara samþykkt af fjölda fólks heldur markaðs-
sett sem frelsi.
Ég þykist ekki tala fyrir hönd kvenna; ég einbeiti mér að
körlum. Og ég trúi því að verkefni karla með samvisku sé
að skilgreina okkur og kynhegðun okkar sem eitthvað sem
stendur fyrir utan þetta samspil kúgunar og undirgefni.
Þetta er ekki auðvelt verk, því rétt eins og aðrir erum
við afurð samfélagsins og verðum að hafa fyrir því að
ganga gegn straumnum. En sem karlmaður hef ég umtals-
vert vald yfir aðstæðum mínum og umhverfi. Oft á tíðum
hafa konur ekki það vald. Þær eru í mun meiri hættu á að
verða fyrir kynferðisofbeldi og þurfa að kljást við karla sem
hafa vald yfir þeim. Það klám sem nýtur almennra vin-
sælda bætir enn á valdamismuninn.
Sem dæmi má nefna þegar kvenkyns háskólanemi fer á
framleiddrar afþreyingar og áhrifa hennar á mannlega
breytni er flókin og eru félagsfræðingar ekki á einu máli
um þau. En séu lagðar saman rannsóknir á körlum sem
misþyrma konum og mikið magn af vitnisburði kvenna,
eru sterkar líkur á að klám hafi í einhverjum tilvikum áhrif
á kynhegðun karla. Klám veldur kannski ekki ofbeldi en er
meðsekt um glæpinn.
Ef við gætum látið sem svo að það séu bara einstaka af-
brigðilegir menn, algerir perrar, sem horfa á svona mynd-
ir, þá gætum við borið kennsl á þá og kannski lagað þá. En
karlmenn sem horfa á svona myndir eru allstaðar: Karl-
menn sem komast aldrei á séns og karlmenn sem vaða í
kvenfólki. Karlmenn sem búa einir og karlmenn sem eru
giftir. Karlmenn sem ólust upp hjá frjálslyndum foreldrum
þar sem klám var ekkert tiltökumál og karlmenn sem ólust
upp í trúarofstæki þar sem aldrei var minnst á kynlíf. Ríkir
karlmenn og fátækir karlmenn, karlmenn af öllum litar-
hætti og trúarbrögðum.
Þegar ég gagnrýni klám segir fólk mér oft að slaka nú
aðeins á. Það segir að kynlíf sé bara kynlíf og ég eigi að
hætta að reyna að gera stórpólitískt mál úr klámi. En klám
gerir kynlíf og kyn fólks að pólitísku máli, og sú pólitík er
afturhaldssöm og hliðholl feðraveldi. ( klámi eru konur
ekki fólk, þær eru þrjú göt og tvær hendur. Konur í klám-
myndum eiga sér ekki væntingar eða drauma og hafa ekk-
ert gildi umfram það sem núningur handa þeirra og þess-
ara þriggja gata gera fyrir getnaðarlim karlmannsins.
Eins og með öll pólitísk mál verða baráttuaðferðirnar
að byggja á samvinnu og fara fram fyrir opnum tjöldum til
þess að bera árangur, fremur en vera á einstaklingsformi í
kyrrþey. Klámjöfrarnir vita þetta - sem er ástæða þess að
þeir reyna að drepa alla umræðu um klám. Þegar við
gagnrýnum klám erum við iðulega ásökuð um að hata
frelsi eða vera kynferðislega heftar teprur sem eru hrædd-
ar við kynlíf, nema hvorttveggja sé.
Klámhundarnir reyna að afvegaleiða alla umræðu um
kynlífssiðfræði. Þeirra kynlífssiðfræði er þessi: Allt - og þá
eiga þeir við allt - er leyfilegt, og viljugir fullorðnir aðilar
eiga að hafa frelsi til að velja. Ég er sammála því að valfrelsi
er mikilvægt. En í samfélagi þar sem völdum er ójafnt skipt
ÞEGAR KVENKYNS HÁSKÓLANEMI FER Á FUND KENNARA SÍNS TIL AÐ RÆÐA RANNSÓKNARVERKEFNI, KENNARA
SEM KVÖLDINU ÁÐUR HEFUR VERIÐ AÐ HORFA Á „GAG FACTOR #10". HVAÐA AUGUM LÍTUR HANN HANA? HVAÐ
ER HÚN í HANS AUGUM? EÐA ÞEGAR KONA ÓSKAR EFTIR BANKALÁNI HJÁ ÞJÓNUSTUFULLTRÚA SEM KVÖLDIÐ
ÁÐUR HORFÐI Á „TWO IN THE SEAT #3". HVAÐ ER HANN ÞÁ AÐ HUGSA UM? 0G MUN KONA SEM KEMUR FYRIR
DÓMSTÓLA VERA DÆMD AF SANNGIRNI HAFI DÓMARINN HORFT KVÖLDINU ÁÐUR Á „S0P0RN0S #4"?
fund kennara sínstil að ræða rannsóknarverkefni, kennara
sem kvöldinu áður hefur verið að horfa á „Gag Factor #10".
Hvaða augum lítur hann hana? Hvað er hún í hans aug-
um? Eða þegar kona óskar eftir bankaláni hjá þjónustufull-
trúa sem kvöldið áður horfði á „Two in the Seat #3". Hvað
er hann þá að hugsa um? Og mun kona sem kemur fyrir
dómstóla vera dæmd af sanngirni hafi dómarinn horft
kvöldinu áður á „Sopornos #4"?
En þá munu einhverjir segja: Hvernig geturðu ályktað
að bara vegna þess að karlmenn horfi á svona myndir
muni þeir hegða sér grimmdarlega eða af kaldlyndi, í kyn-
lífi eða utan þess? Satt er það að tengingin milli fjölda-
þýðir „allt er leyfilegt" í raun að „allt er karlmönnum leyfi-
legt og sumar konur og börn munu þjást fyrir það."
Þó klám sé mjög umdeilt ætti þetta að vera óumdeilan-
legt: Að gagnrýna klám jafngildir ekki bælingu. Við ættum
að hafa frelsi til að tala um löngun okkar til náinna kynna á
jafnréttisgrundvelli og kynlífs sem hafnar kvöl og niður-
lægingu. Það er ekki tepruskapur eða ritskoðun. Það er
viðleitni til að endurheimta bestu hluta sameiginlegrar
mennsku okkar: ástar, umhyggju, samúðar. Að gera það
setur ekki höft á neinn. Það segir hinsvegar einfaldlega að
konur skipta eins miklu máli og karlar.
* Ákveðið var að íslenska ekki helstu blóts- og klámyrði. X
vera/3. tbl. /2004/ 51