Tímarit Verkfræðingafélags Íslands - 01.12.1960, Síða 53

TlMARIT VFl 1960
83
bera fram, og þær mega gjarnan vera svolítið svæsnar
i upphafi.
Gunnar Böðvarsson skipti verkfræðingum i þrjár teg-
undir, og sú skipting virðist allgagnleg. Mér dettur nú
i hug að bæta við fjórðu tegundinni, þó að hún kynni
að vísu að geta heimfærzt í einn flokk Gunnars; það
er „þjóðfélagslegir verkfræðingar", forustumenn. Það
hefur að vísu verið svo hingað til, að verkfræðingar
hafa ekki verið mjög voldugir, þeir hafa verið starfs-
menn, segjum þjóðfélagsins í einhverjum skilningi, hafa
verið í vinnu hjá ríkinu eða öðrum vinnuveitanda. Þeir
hafa að vissu leyti staðið þarna andspænis heildinni,
hafa veitt sína þjónustu og viljað fá hana launaða
bjarglega. En nú finnst mér, að þeirra bíði fleira. Við
þurfum þess með, að í framtíðinni verði þeir súrdeig,
sem sýrir allt brauðið.
Steingrímur Jónsson:
Ég þakka prófessor Leifi fyrir þetta innlegg, og því
miður er hann ekki með tillögu, en mér dettur í hug,
hvort það er ekki hægt að samræma þessa tillögu frá
nefndinni þannig, að í staðinn fyrir að segja, að hún
verði aukin og endurskipulögð, þá komi: að athugað
verði, hvernig kennslan verði aukin og skipulögð. Þá
er það komið niður í það, að þetta sé athugað, það var
eiginlega tilgangur okkar. Bolli Thoroddsen hefur orðið.
Bolli Thoroddsen:
Heiðruðu fundarmenn. Þegar allt var í stríði, þá varð
háskólinn að sinna þessum mönnum, sem komu úr stú-
dentsprófi, og þá var byrjað að kenna með sjálfboða-
liðum, Finnboga prófessor, Brynjólfi Stefánssyni, mér,
Árna Pálssyni og fleirum. Þetta gekk, við settumst á
skólabekkinn aftur til þess að repetera. Þetta gekk, svo
voru allir vongóðir, að stríðið yrði búið að fyrra hluta
prófi loknu, en það varð ekki. Þá urðum við að halda
áfram. Við útskrifuðum 7. En það var sama, þetta tókst,
og ég held, að við höfum verið svo heppnir, að þetta
voru góðir menn, sem við útskrifuðum þarna, að þeir
hafi sómað sér vel, bæði í prófi og í raun. Þetta eru,
má ég segja, einir af okkar betri verkfræðingum, sem
við útskrifuðum.
Nú er okkar þjóðskipulag svoleiðis, að allt er miðað
við tölur. Stúdentsprófið segir okkur, hver á að fá að
læra verkfræði og ýmsar aðrar sérgreinar. Takmörkun
er á akademisku frelsi. Það geta allir skrifað sig inn
í lækna- og prestadeildina, svo og lögfræði, en tímatak-
markanir um próf hafa verið settar og fleiri hömlur á
hinu akademiska frelsi koma sjálfsagt í kjölfarið. Við
vitum, að við þurfum tæknimenntaða menn og stærð-
fræðimenntaða menn og menn menntaða í öllu þvi, sem
máll skiptir. Þess vegna datt mér í hug að bera fram
ályktun, sem hljóðar svona: ..Ráðstefnan vekur athygli
Háskóla Islands og ráðamanna þjóðarinnar á þvi, að
það er hættulegt að láta stúdentsprófseinkunn ráða því,
hverjir fá að læra framhaldsnám". Sumir okkar beztu
verkfræðingar eru með lélega stúdentsprófseinkunn.
Þjóðin hefur ekki ráð á að útiloka þá stúdenta, sem e.
t. v. gætu orðið beztir. Þakka.
Steingrimur Jónsson:
Ég held að tillögurnar stangist hvergi á.
Finnbogi R. Þorvaldsson:
Ég ætla þá fyrst að minnast á misskilning Skúla
okkar Guðmundssonar. Það er síður en svo, að ég álíti
að það útskrifist nægilega margir islenzkir verkfræð-
ingar. Ég veit ekki, hvernig hann hefur fengið þá hug-
mynd af því, sem ég sagði, og viðvíkjandi tölunum
þarna á töflunni, þá er þar borið saman allt annað en
hjá mér. Þessar tölur hans eru fjöldi verkfræðinga í
hlutfalli við íbúatölu í hverju þjóðfélagi, en sá saman-
burður, sem ég gerði, var útskrifaðir verkfræðingar á
ári hverju móti fjölda íbúanna.
Ég þakka Bolla Thoroddsen fyrir það, sem hann sagði
um undirbúningskennslu okkar í verkfræði haustið 1940.
Þegar rætt var um, hvort við ættum að innrita til
náms alla þá, sem sæktu um að komast í verkfræðideild-
ina, var ég því fylgjandi, að allir væru teknir, að við
reyndum að koma öllum, sem sæktu um innritun, Ég
leit svo á, að við ættum ekki að vera barnfóstrur fyrir
menn, sem hefðu náð stúdentsprófi, að þeir gætu valið
sér lífsstarf án þess að við settum hömlur vegna kennslu
í deildinni. En reynslan hefur sýnt, að ég hafði þar ekki
að öllu leyti á réttu að standa. Þrátt fyrir þær hömlur,
sem settar voru á inntöku í deildina, höfðum við fengið
stúdenta til kennslu í deildinni, sem virtust ekki geta
valdið náminu. Það er ömurlegt að hafa nemanda í 4—5
ár og verða svo að segja við hann: „Góði minn, þú
getur ekki haldið áfram verkfræðinámi hér".
En samt sem áður eru settar takmarkanir við flesta
skóla t. d. takmarkanir á tíma. Já, það eru takmarkanir
og t. d. eru Danir komnir inn á þessa sömu braut. Þeir
takmarka aðgang að náminu og takmarka tíma, sem
hver nemandi má vera við námið.
Hér í fámenninu kynnist lærisveinn og kennari miklu
betur en hjá stærri þjóðum. Þar kynnast prófessorarnir
venjulega lítið nemendum sínum. Hér er því ennþá
ömurlegra að taka þátt i að eyða 4 eða 5 árum úr lífi
þeirra stúdenta, sem að lokum gefast upp við nám í verk-
fræðideildinni og vita, að þessum stúdentum gagnast
lítið eða ekkert af því, sem þeir hafa lært hjá okkur.
Auk teiknivinnu væri helzt, að þeir gætu tekið að sér
kennslu, en einmitt þessir stúdentar eru oftast ekki
heppilegir til þess að vera kennarar.
Prófessor Leifur Ásgeirsson tók saman þá formúlu,
sem höfð hefur verið við inntökuskilyrði í verkfræði-
deildina. Reynslan hefur sýnt, að þessi inntökuskilyrði
um lágmarkseinkunn eru sízf of ströng. Þeir stúdentar,
sem eru nærri þeim mörkum, sem þarna eru sett, eiga
oftast erfitt með að komast gegnum deildina.
Ég vil að lokum lýsa ánægju minni yfir tillögu Skúla
Guðmundssonar og stuðningsmanna hennar. Hún er
stut't og gagnorð eins og hæfir verkfræðingum.
Stelngrímur Jónsson:
Ég þakka fyrir þetta. Ég vil geta þess í sambandi
við þetta mál, sem siðast var rætt um, þá er það vissu-
lega vandamál. Eins og við heyrðum i gær, er það helm-
ingur af umsækjendum að tækniháskólunum í Noregi
og Danmörku, sem ekki fá að komast inn, og á einhvern
hátt verður að gera úrval. Þetta hefur verið rætt mikið,
á hvern hátt þetta ætti að ske. Og það hafa komið
viðbótartillögur, sem ég geri ráð fyrir að verði teknar að
einhverju leyti upp í þessa nýju skipan um það, að fari
fram próf strax á fyrsta ári, þannig að eftir tiltölulega
stuttan námstíma, þá skeður úrvinnsla, þannig að ekki
sé verið í þrjú ár með nemendur, sem valda náminu illa.
Það væri til heilla fyrir alla aðila, að það sé skorið úr
því sem allra fyrst. En það eru ýmsar hliðar á þessu og