Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1931, Page 29

Fjörir danskir þjóðmálamenn, sem sinnt
hafa íslenzkum stjórnmálum.
Oft vitnum vér íslendingar í Fjölnismenn og þá
glæsilegu sveit ungra menntamanna, er á síðan skip-
aði sér um Jón Sigurðsson og fylgdi honum aö
málum, er hann hóf viðreisnarstarf sitt, 1841 og hin
næstu ár; er það ekki að undra, því að ekki hafa í
annan tíma verið bjartari tímamót með þjóð vorri.
Frændþjóð vor, Danir, eiga einnig sams konar tíma-
mót samtfmis. Sjaldan hefir þar komið fram í senn
fegurri flokkur hugsjónamanna en þá, hvort heldur
iitið er til þjóðmála, skáldskapar eða lista, er ein-
veldið var á förum og þjóðin bjóst til þess sjálf að
taka völdin í hendur sínar.
Ekki er hér rúm til þess að lýsa, sem vert væri,
þessum tímamótum með Dönum. Þess eins skal
getið, að flestir umbótamanna þeirra þá lögðu gott
til íslenzkra mála, enda margir, þeir er menntamenn
voru, nákunnigir merkisberum ísleudinga, eins þeir,
er landadeilur Dana (Slésvíkurmál) gerðu síðar
nokkuð þröngsýna, svo sem var um hinn fræga ræðu-
snilling Orla Lchmann, hið ágæta skáld og blaða-
mann Karl Ploug og hinn víðkunna stjórnmálamann
A. F. Krieger. Allir þessir menn og margir fleiri góðir
menn studdu íslendinga í kröfum sínum í fyrstu, en
ólagið í heimalandi þeirra deyfði þá helzti marga,
er fram í sókti. Allir þessir menn, þeir er að marki
koma við sögu íslendinga eða lögðu eitthvað til ís-
lenzkra þjóðmála á þessum tíma, verða greindir i
riti þvi, er þjóðvinafélagið birtir þessi árin um Jón
Sigurðsson, og er þar þá lýst framkomu þeirra í
þessum efnum, svo sem þörf er á.
En þótt illir hagir Danmerkur röskuðu nokkuð
(25)