Freyr - 01.04.1949, Blaðsíða 19

FREYR
117
hægt, og jafnframt bar á mæði og hósta-
kjöltri, „svo nákvæmlega eins og í rollun-
um“. Hóstinn var veiklulegur og líkt því
sem slímkökkur væri í hálsi, sem hún gæti
ekki losað sig við. Jafnframt át kýrin
minna, en þó hlutíallslega meira en hvað
hún horaðist. Mjólkin minnkaði aftur á
móti jafnt og þétt og nokkuð í hlutfalli
við fóðurmagnið, sem hún át. Mæðin óx
stöðugt, og holdin tálguðust af kúnni. Sex
vikur liðu frá því fyrst sást á henni, þá í
góðum holdum, og þar til hún var drepin
sármögur síðast í maí.
Lungnalýsing: Lungun eru þanin út í brjóst-
holið, en engir samvextir í brjósthimnu. Þau eru
stór og vega 9.55 kg. Vefurinn líkist mest ljós-
gulum svampi og virðist mjög líkur blær á vefn-
um, hvar sem skorið er í lungun, en þó eru
nokkuð þéttari vefjahlutar á köflum.
Loftmyndun í lungnaeitlum er með mesta
móti, en auk þess mjög áberandi utan á lung-
anu og óreglulega dreift um það. í lungnapip-
um er lítið eitt af þykku, gráu slími.
Auk þessara fjögurra dæma, sem nú
hefir verið lýst, og öllum svipar greinilega
hverju til annars, hafa komið fram frá-
sagnir um sjö önnur lík sjúkdómstilfelli
í kúm í Borgarfjarðar-, Mýra- og V.-Húna-
vatnssýslum. Þremur kúm hefir batnað
aftur. Ekki er hægt að fullyrða, að alltaf
nafi verið um sama sjúkdóm að ræða, en
í nokkrum gripanna voru einkennin alveg
samskonar og lýst hefir verið.
Helztu einkenni sjúkdómsins virðast
vera: Lystarleysi, minnkandi mjólk og
megrun, ásamt hóstakjöltri og vaxandi
mæði. Lungun verða þanin og þung, og
lungnaeitlar stórir. Mikið ber á litlum loft-
bólum í lungna- og lungnaeitlavefnum, en
ekki finnast að jafnaði venjuleg lungna-
bólgueinkenni, ígerðir né bris. Þykkt slím
er í lungnapípunum og orsakar hóstann.
Við smásjárskoðun á lungnavefjunum
kemur ekki fram ólík mynd og við þurra-
mæði. Meira ber á loftbólum í vefnum, en
minna er um bólguskemmdir.
Bólgubreytingarnar eru ekki svo sér-
kennilegar, að hægt sé að ákveða sjúk-
dóminn af þeim.
Enn er fullkomlega óvíst um orsakir
þessa sjúkdóms í kúnum. Ekki verður
heldur neitt um það fullyrt, hvort nokk-
urt samband sé milli hans og þurramæð-
innar í fénu.
Þar sem nautgripir víða á landinu hafa,
í meira en áratug, verið í nánu sambandi
við kindur, veikar af þurramæði, án þess
að upplýstst hafi um sýkingu, virðist ó-
trúlegt, að skyndilega komi fram svo mörg
sjúkdómstilfelli í nautgripum, án þess um
aðrar orsakir sé að ræða.
Mér finnst naumast hægt að komast
hjá því að setja sjúkdómsorsökina I sam-
band við hin hröktu hey frá sumrinu 1947,
sem gefin voru síðastliðinn vetur, enda
kom sýkingin fram að áliðnum þeim vetri
á Suður- og Suðvesturlandi, þar sem ros-
inn var mestur.
YFIRLIT OG ATHUGASEMDIR
1.
Garnaveikisýking hefir verið staðfest í
tólf kúm hér á landi, og líklegt, að veikar
kýr hafi þegar komið fyrir svo tugum
skiptir.
Kýrnar hafa smitazt af sauðfé. Flutn-
ingar á nautgripum milli héraða skapa
nýjar smithættur, en ekki er vitað, að
það hafi enn komið að sök.
Ýmsir erfiðleikar eru á því, að staðfesta
garnaveikisýkingu í nautgripum og mikil
þörf að fylgjast vel með gripunum og láta