Freyr - 01.04.1949, Blaðsíða 42

140
FREYR
Greinargerð.
Árið 1947, afgreiddi sauðfjársjúkdóma-
nefnd til landbúnaðarráðherra áætlun um
framkvæmdir og kostnað við fjárskipti, á-
samt greinargerð dags. 8. maí það ár. Náði
sú áætlun yfir svæðið norðan frá Berufirði
og Steingrímsfirði, austur að Eyjafirði og
suður að Hvalfirði. Þau tvö haust sem lið-
in eru síðan áætlun þessi var gerð, hafa
fjárskipti farið fram eins og þar var gert
ráð fyrir.
Áætlun sú um fjárskipti, er að framan
greinir, er að nokkru leyti endurtekning á á-
ætluninni frá 1947, en jafnframt framhald
á henni, því auk þess, sem hún nær til
þeirra svæða norðan Hvalfjarðar. sem fjár-
skipti hafa ekki enn farið fram á, tekur
hún yfir Gullbringu- og Kjósarsýslu, Ár-
nes- og Rangárvallasýslu og tvær vestustu
sveitir Skaftafellssýslu. Tilgangurinn með
þessum framkvæmdum væri sá að útrýma
sauðfjársjúkdómum af þessum svæðum og
mæðiveikinni alveg úr landinu. Fjárskipt-
um yrði lokið haustið 1953 en lambaflutn-
ingum haustið 1954 og bótagreiðslum 1955.
Áætlunin er einkum gerð til þess, að
sýna kostnaö við þessar framkvæmdir, en
jafnframt þær leiðir, sem aðgengilegastar
virðast til framkvæmda. Vel má þó vera,
að hægt sé að finna hagkvæmari leiðir,
a. m. k. í smærri atriðum, en kostnaður
mundi naumast breytast að neinu ráði við
það.
Eins og áætlunin ber með sér, er ætlazt
til þess, að á næsta hausti verði öllu fé
slátrað á svæðinu frá Héraðsvötnum að
Eyjafirði og haft sauðlaust eitt ár á mest-
um hluta svæðisins vegna garnaveiki. Það,
sem mælir með því að taka þetta svæði
næst, eru einkum þrjú atriði:
1. Svæði þetta liggur milli tveggja fjár-
skiptasvæða og varzla beggja megin
við það er mjög dýr, eða allt að 300
þús. krónur árlega.
2. Ef svæðið yrði látið bíða, yrði mjög
óþægilegt með slátrun fjár þaðan, því
ógerlegt myndi þykja, að flytja fé af
garnaveikissvæðinu austan Vatna til
Sauðárkróks, eftir að búið væri að
flytja ósýkt fé í sveitirnar vestan Hér-
aðsvatna. Gæti þá svo farið, að byggja
yrði sláturhús austan Vatna, sem hlyti
að valda miklum kostnaði.
3. Allmikil áhætta er i því fólgin að hafa
um fleiri ár sýkt svæði með löngum
varnarlínum inni á milli tveggja fjár-
skiptasvæða, sem hafa heilbrigt fé.
Þá er gert ráð fyrir fjárskiptum á Snæ-
fellsnesi á næsta hausti. Er tvöföld varn-
arlína þvert yfir Nesið. Meirihlutann af fá-
anlegum líflömbum næsta haust þarf til
að fullnægja svæðinu milli Héraðsvatna og
Blöndu, sem nú er að miklu leyti sauðlaust,
eða um 9 þús. lömb. Afgangur af fáanleg-
um lömbum myndi duga Snæfellsnesinu, en
meira ekki.
Borgarfjarðarhérað yrði svo tekið 1951
og flutt þangað fé sama haust og svo á-
fram eins og áætlunin sýnir.
Ekki er talið um annað að gera, en hafa
sauðlaust eitt ár á garnaveikissvæðum.
Eykur sauðleysið bótagreiðslur, samkvæmt
áætluninni um rúmar 8 miljónir króna.
Er þó ekki gert ráð fyrir sauðleysi nema í
sveitum þar, sem nú er vitað um garna-
veiki og aðliggjandi sveitum við þær, þar
sem engar hömlur eru á samgangi á milli.
Á öðrum stöðum er ætlazt til að lömb verði
flutt inn sama haust og slátrað er. Auðveld-
ara væri um framkvæmdir og meira ör-
yggi til staðar, ef fjárskiptasvæðin væru
yfirleitt höfð sauðlaus eitt ár. En það eyk-
Ur kostnaðinn svo stórkostlega, vegna sauð-
leysisbótanna, að slíkt virðist ekki við-
ráðanlegt.
Eins og áætlunin ber með sér, er allur
kostnaður vegna fjárskipta, vörzlu, girð-
inga o. fl., í þessu skyni áætlaður krónur
34.715.500,00, er skiptist niður á rúmlega 6
ár og eru þá teknar með þær bótagreiðslur
og kostnaður við lambaflutninga, sem koma
til greina á yfirstandandi ári, vegna þeirra
fjárskipta, sem þegar hafa farið fram, svo
og annar kostnaður á þessu ári.