Freyr - 01.04.1949, Blaðsíða 36

134
PRE YR
Séð í Þýzkalandi
A. P. Jacobsen, ríkisráðunautur í Danmörku, sem
dvalið hefir lanfrdvöluin í Þýzkalandi fyrir styrjöldina,
ferðaðist um landið í fyrrasumar og segir um ferð sína
á meðal annars eftirfarandi:
Það sem vakti eftirtekt mína sérstaklega,
á för minni vítt um Þýzkaland, voru rústir
hinna eyðilögðu borga, og svo hitt, hve
sveitirnar voru óbreyttar frá því, er verið
hefir.
í Stuttgart hitti ég Ameríkumann og
Englending, sem taldir voru sérfræðingar
í endurreisn borganna. Þeir höfðu safnað
skýrslum yfir hve mikill hundraðshluti
bygginga var eyðilagður í hinum ýmsu
bæjum. „Ef Þýzkaland hefði ótakmarkað
byggingarefni og nægilegt vinnuafl, þá er
hægt að endurreisa borgirnar á næstu 25
árum“. Þetta voru ummæli þeirra og þeir
bættu því við, að nákvæmar athuganir og
útreikningar sýndu þetta. Þeir töldu einnig,
að haugar af múrsteinsbrotum, stein- og
kalklími, járni o. s. frv., sem ennþá liggur
óhreyft í bæjunum eftir hrun þeirra, verði
aldrei notað sem byggingarefni aftur.
Annaðhvort verði að flytja það allt burt áð-
ur en byggt sé, eða að byggja borgirnar
annarsstaðar.
Tilviljun réði því, að daginn eftir sá ég
auglýsingaspj ald, sem á stóð: Byggingar-
efni úr rústunum. Þar var sýning, og ég
komst inn þótt það væri eftir lokunartíma.
Hér gaf að líta stóra dyngju sundraðra
hluta, sem eitt sinn höfðu verið partar af
byggingu. Úr þessari dyngju var dregið
hitt og þetta, sem flokkað var og með far-
ið á ýmissan hátt. Úr málmbútum voru
gerðir gagnlegir hlutir. Múrsteinsbrotin
voru mulin, sandur og leir var greint frá.
Sandur og gipsblandað efni er til einskis
nýtilegt. Sé byggður veggur úr gipsblönd-
uðu efni, þá vex hann eftir að bygging-
unni er lokið. Þetta var sýnt á tveim veggj-
um, er báðir voru jafn háir þegar sýningin
var opnuð, en sá sem gerður var af gips-
blönduðu efni, hafði hækkað um 4—5 cm.
Muldur múrsteinn er notaður sem bygg-
ingarefni. Úr því eru búnir til steinar af
ýmsum gerðum og stærðum, sem notaðir
eru í veggi, loft, gólf og þök, og bygginga-
fyrirtækin sýndu hluta af byggingum,
gerða af þessum efnum.
Byggingar þessar virtust traustar og
hentugar en allþungar í stíl. Gólfin voru
hörð. Auðvitað er óhjákvæmilegt annað
en nota ögn af nýjum byggingarefnum.
svo sem gólfdúka og timbur.
Verst er, að umræddir steinar verða ekki
gerðir án þess að nota cement, en það fæst
ekki af því að skortur er á kolum.
Úti um sveitirnar er hægt að aka um
langvegu án þess að sjá nokkuð af eyði-
leggingum af stríðs völdum. Gömlu sveita-
þorpin virðast óhreyfð og í smákaupstöð-
um, með 20—30 þúsund íbúa, er óvíða um
verulegar eyðileggingar að ræða. f sveita-
þorpunum er lífið og starfið hið sama og
áður gerðizt og á ökrunum eru sömu jurt-
irnar sem þar er venja að rækta.
Akrarnir voru vel hirtir. Þar sem seint
var sáð, var gróður þá takmarkaður, en
uppskeruhorfur þó eins góðar og í Dan-
mörku, að því er snerti kartöflur og vor-
korn. Þess er að minnast, að þegar komið
er suður í Mið-Þýzkaland, er landið 400—
500 m yfir sjávarmál.
Kartöfluræktin í Þýzkalandi hefir mjög
mikla þýðingu en er, eins og sakir standa,
miklum vandkvæðum bundin. í fyrsta lagi
er þess að geta, að á vesturhluta landsins
voru aldrei ræktaðar kartöflur svo að
nægilegt væri til þess að fullnægja neyzlu-
þörfinni fyrir stríð, og í öðru lagi voru
útsæðiskartöflur ávalt keyptar frá útsæð-
isræktarstöðvunum í Pommern, Branden-
burg og Mecklenburg, sökum þess, að vest-
lægu héruðin eru mjög herjuð af vírus-
kvillum.
í þetta sinn var biðið með eftirvæntingu
eftir uppskeruni, af því, að 1948 voru sett-
ar niður kartöflur frá Ameríku svo hundr-
uðum þúsunda tunna skipti. Kartöflur
þessar voru stórar, vel flokkaðar og vel
geymdar, en tegundir óþekktar og enginn
vissi frá hvaða vaxtarsvæði þær komu.