Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1953, Blaðsíða 96

78
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
um harmi, en var áður aldrei laus
við óyndi og heimþrá, frá því hann
flutti vestur. Árið 1884, fór Jón til
íslands og mun ætlun hans hafa
verið, að setjast að alkominn í
Skagafirði og stunda þar lækningar,
en hann var ekki lærður læknir og
segir sagan, að héraðslæknirinn hafi
ýfst við honum en Jón hörundssár
og viðkvæmur. Undi hann sér þá
ekki heldur heima lengur og fanst
sér þar ofaukið, þrátt fyrir mikinn
frændafla og vinarhug fólksins. Þar
kvæntist Jón í annað sinn Jarþrúði
Jónsdóttur, og flutti í öðru sinni írá
Skagafirði vestur um haf, eftir árs-
dvöl heima. Settust þau hjónin að í
Dakota. Þeirra börn tvö: Jón og
Margrét. Skömmu eftir hina síðari
vesturför andaðist Jón Jónasson úr
fótameini í Hamilton (fyrir austan
íslenzku nýlenduna) 23. júlí, 1886,
hjá Önnu dóttur sinni og Samson
manni hennar, og varð nýlendu-
mönnum harmdauði. — „Hann var
valmenni og einn meðal merkustu
íslenzkra frumbyggja í Vestur-
heimi“, segir í sögu Þórstínu. En
Jónas J. Húnford, sem þekti Jón vel,
kveður hann hafa verið velgefinn
mann um margt, bezta dreng í aliri
raun og gáfurnar skýrar og ljósar,
lipurmenni og alúðarmann í allri
framkomu við alla, og stundað lækn-
ingar sínar með alúð og vandvirkni
og hepnast þær oftast vel.
Jónas, sonur Jóns læknis Jónas-
sonar og Maríu Rögnvaldsdóttur,
var fæddur á Syðsta-Vatni 16. marz,
1858, flutti frá Saurbæ með for-
eldrum sínum og systrum til Nýja-
íslands, 1876, og fór þaðan tvítugur
með Jóhanni Hallssyni til Dakota,
vorið 1878, en þaðan aftur til Nýja-
íslands um sumarið með föður sín-
um. Þaðan flutti hann alfarinn til
Dakota næsta ár með fjölskyldunni.
Hann var einn þeirra, er hjálpaði til
þess, að byggja fyrsta bæ Jóhanns
Hallssonar. Raunar hlóð hann þo
ekki veggina né neytti smíðiskunn-
áttu sinnar, heldur hafði hann það
starf á hendi, að halda kröftum
þeirra við, er bisuðu við bjálkana.
Var hann kjörinn matreiðslusveinn.
Hefir hann svo lýst brauðgerð sinni,
að hann hafi höggvið holu í tré-
drumb, sem hann fyllti með hveiti
og bleytti í með vatni úr Tunguá og
hnoðaði deig úr því, en úr deiginu
bjó hann til flatkökur, sem hann
síðan steikti við eld. [N.D.-sdgftt
Þórstínu, 26—27]. Og glatt á hjalla
segir hann að verið hafi þá, þegar
bjálkakofinn var reistur í sumaf-
blíðunni. Mun það mála sannast, að
framtíðarvonir þeirra félaga hafi
reist sér höll í huga, meðan hendur
þeirra smíðuðu lítinn kofa. AUS
staðar blöstu við þeim ónotuð tæki-
færi, sem seinna átti að grípa í góðu
tómi. „Þeir voru nýir menn í nýjum
heimi. Sæluvonin eilífa stigin niðuf
á jörðina til að rísa upp í mold
hennar“. [Vestmenn, 258]. Þessir
eru draumar landnemanna, sem
hafa verið, eru og munu enn verða
ríkjandi í nýjum landnámum, loft'
námum og sænámum jarðarinnar,
því þeir stafa frá sömu þörf mann-
lífsins og trúin á paradís og ríki
himnanna. Og „nemi“ hinna nýju
„náma“, má mikið ilt líða eins og
hinn gamli, íslenzki landnámsmaður,
svo það beri fagrar vonir fram'
tíðarinnar ofurliði. — Jónas JónS'
son nam land um tvær mílur
austur frá Hallsson (í Akra-bygð) •
Var það næst austan við bújör
Sigurðar Jósúa. Til Alberta flut 1