Læknablaðið - 01.09.1979, Blaðsíða 38

184
LÆKNABLAÐIÐ
land, en hvarf aftur er hann fór á sjóinn.
Eins og í mörgum öðrum rannsóknum2 8 10
13 i4 i« i7 ís 19 20 21 22 virgast fleiri konur hér
bera einkenni taugaveiklana eða líkam-
legra einkenna, sem eru af geðrænum toga
spunnin (psykosomatisk einkenni). Ahrifa
geðrænna þátta gætti í sjúkdómsmynd 76
prósent sjúklinganna, 84 prósent kvenna
og 65 prósent karla.
Tafla V sýnir hvort líkamlegt ástand
hefur haft áhrif á geðástand sjúklinganna.
Af 100 sjúklingum höfðu 34 lamast og 13
höfðu máltruflanir. Væri einkennilegt, ef
það hefði ekki áhrif á geðástand sjúklinga
að lamast skyndilega eða missa málið. Slík-
ur streituvaldur, sem áfall af þessu tagi
er, hlýtur að geta kallað fram taugaveikl-
unareinkenni, sem annars hafa legið í læð-
ingi. Sumir tóku áföllum þessum á eðlileg-
an hátt án merkja um taugaveiklun enda
þótt áfallið hefði greinilega áhrif á sálar-
ástand þeirra. Aðrir kváðu það af og frá,
að líkamlegt ástand hefði nokkur áhrif á
andlegt ástand sitt. T. d. sjúklingur, sem
hafði lamast neðan mittis í bílslysi, sem
taldi lömunina engin áhrif hafa haft á and-
lega líðan sína. í næstu setningu sagðist
sjúklingurinn svo hafa einangrað sig frá
vinum eftir slysið og væri nú áberandi við-
kvæmari en áður og skapverri. í aðeins 9
tilvikum virtist líkamlegt ástand engih
áhrif hafa á geðástand sjúklingsins.
Af töflu VI má sjá hversu margir töldu
sig hafa þörf á að tala við geðlækni. Ját-
andi svöruðu 35 en 65 neitandi. Af þessum
TAFLA V
Hefur líkamlegt ástand áhrif á geðástand?
Konur Karlar Alls
Að mestu 15 20 35
Eitthvað 38 18 56
Ekkert 4 5 9
Alls 57 43 100
TAFLA VI
Áhugi sjúklings á geðmeðferð
Konur Kurlar Alls
Enginn Sjúkdómsinnsæi, en ekki áhugi 22 29 51
á geðmeðferð 9 5 14
Áhugi á geðmeðferð 26 9 35
Alls 57 43 100
35 voru 26 konur, en aðeins 9 karlar. Af
þeim 65, sem svöruðu neitandi, voru 14,
sem gerðu sér grein fyri'r sínum geðrænu
vandamálum, en vildu fyrst reyna að ráða
fram úr þeim sjálfir. 14 af 51, sem engan
áhuga höfðu á geðmeðferð þurftu á geð-
læknisaðstoð að halda. Áberandi var hversu
konurnar áttu auðveldara með að gera sér
grein fyrir og viðurkenna geðræn vanda-
mál og vanmátt sinn. Veittist þeim léttara
að biðja um hjálp vegna geðrænna vanda-
mála.
Tafla VII sýnir hvaða geðmeðferð var
talin æskilegust sem fyrsta meðferð. Með
einstaklingsmeðferð er átt við meðferð í
viðtalsformi, þar sem sjúklingur ræðir einn
við geðlækninn. Með hjóna- eða fjölskyldu-
meðferð er mælt hjá 7 konum þar sem um
gr einileg h j ónabands/f j ölskyldu vandamál
var að ræða, sem mótuðu sjúkdómsmynd
sjúklingsins. Af töflu VII mætti kannski
ráða, að 71 sjúklinganna þyrfti á geðlækn-
isaðstoð að halda, en á töflu IX má sjá, að
geðlæknisaðstoð var talin æskileg í 62 til-
vikum. Skýringuna er að finna undir hópn-
um „lyf“ og „umhverfis- og stuðningsmeð-
ferð“ í töflu VII.
Reynt var og að kanna félagslega aðstöðu
sjúklinganna við útskrift. Æskileg félags-
leg aðstoð hafði ekki fengist við útskrift
fyrir 11 sjúklinga af 30, sem hennar þörfn-
uðust, sjá töflu VIII. Óvitað var um 8.
Fyrst og fremst var hér um að ræða nauð-
synleg hjálpartæki og heimilisaðstoð.
TAFLA VII
Æskileg fyrsta geðmeðferð
Konur Karlarr Alls
Engin meðferð 14 15 29
Einstaklingsmeðferð 24 18 42
Fjölskyldu-/hjónameðferð 7 0 7
Lyf 10 5 15
Umhverfis-/stuðningsmeðferð 1 5 6
Hópmeðferð 1 0 1
Alls 57 43 100
TAFLA VIII
Félagsleg aðstoð
Fengin Konur 7 KarlcCr 4 Alls 11
Óvitað 2 6 8
Ekki fengin 3 8 11
Æskileg 12 18 30