Læknablaðið - 01.09.1979, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ
183
eins einn karlmaður. Stærstu hópamir eru
þrír, þ. e. beinbrot, 29, liðasjúkdómar,
-áverkar, 20, og heilablóðfall, 17, og teljast
nær tveir þriðju af sjúklingunum til þess-
ara þriggja höfuðflokka. í bílslysum höfðu
slasast 14 þessara sjúklinga, en 5 voru inn-
lagðir eftir vinnuslys. Geta má og þess, að
34 sjúklingar höfðu hlotið lamanir og 13
höfðu máltruflanir eftir áföll.
Af töflu II má sjá geðsjúkdómsgreining-
TAFLA II
Geðsjúkdómsgreining
Konur Karlar Alls
Eng-in geðsjúkdómsgreining 8 9 17
Taugaveiklanir (neurosis) 34 14 48
Skapgerðartruflanir 2 4 6
Geðlægð (psykosis) 2 0 2
,,Reductio cerebri organica irreversibel“ 9 13 22
„Reductio cerebri org. evt. reversibel“ 2 3 5
Alls 57 43 100
ar sjúklinganna. Aðeins 17 fengu ekki geð-
sjúkdómsgreiningu. Langstærsti hópurinn
var taugaveiklanir (neurosis) eða 48 þ. e.
nær helmihgur sjúklinganna. Af þeim voru
34 konur (af 57) og 14 karlar (af 43). f
flokknum ,,skapgerðartruflanir“ töldust
þeir, sem höfðu skapgerðargalla og galla í
uppbyggingu persónuleika, t. d. tilfinn-
ingalegan vanþroska, án þess að sýna merki
um geðsjúkdóm. Tvær konur höfðu geð-
lægð (psykotisk depression) sem sjúkdóms-
greiningu. f hópnum „reductio cerebri or-
ganica“ komu þeir, sem sýndu verulega
truflun á starfshæfni heila, tilfinningalega
og greindarfarslega. í þessum flokki var
vart að búast við bata á þessu sviði. Var
það næst stærsti flokkurinn, 22, og mátti
við því búast á deild með svo marga sjúkl-
inga með heilaáverka, heilablóðfall og aðra
heilasjúkdóma, 38. „Reductio cerebri or-
ganica evt. reversibel“ tekur til sjúklinga,
sem hlotið höfðu heilaáverka/áfall og báru
þess greinileg merki andlega, er viðtalið
fór fram, en líkur til, að einkennin gætu
gengið til baka.
Tafla III sýnir hvort geðástand sjúkl-
inganna hindrar bata eða endurhæfingu.
Niðurstaðan var sú, að hjá 58 sjúklingum
hindraði geðástand bata, hlutfallslega hjá
TAFLA III
Hindrar geðástand, bata/endurhæfingu
Konur Karlar Alls
Nei 19 20 39
Já 37 21 58
Óvitað 1 2 3
AIls 57 43 100
fleiri konum en körlum. f sumum tilvikun-
um hindraði geðástand sjúklingsins nær al-
gjörlega endurhæfingu eins og t. d. hjá
konu einni, sem var í miklu þunglyndi.
Hún taldi sig ekki eiga neina meðferð skil-
ið, hún var einskis virði og allt gekk of
hratt fyrir sig. Eftir 3 vikna geðlyfjameð-
ferð var myndin allt önnur.
Margir sjúklinganna þjáðust af kvíða oft
ívöfðum depurð eða vanmáttarkennd, sem
þeir reyndu að fela. Stundum var kvíðinn
óljós, en oft kvíði fyrir því, hvað framtíð-
in bæri í skauti sér. „Hvað verður um mig
nú? Ekki get ég gengið, tungan þvælist
fyrir mér. Ég veit ekki hvort ég veld starfi
mínu eða get sinnt áhugamálum mínum,
sem voru mér allt,“ sagði einn sjúkling-
anna. Við starfsfólk var oft kvartað um
magnleysi, þróttleysi, óöryggi í hreyfing-
um, verki hér og þar, hægðartregðu, eða
lystarleysi svo að nokkuð sé nefnt. En und-
ir niðri hvíldu oft spurningar um framtíð-
ina eins og mara á sjúklingunum, er að
var gáð. Að hve miklu leyti geðrænir þætt-
ir og geðástand sjúklinganna mótuðu sjúk-
dómsmynd þeirra má sjá af töflu IV. Fjórð-
ungur sjúklinganna bar ótvíræð merki um,
að geðrænir þættir réðu miklu eða mestu
um eihkenni. Af 15 konum þar sem geð-
rænir þættir réðu mestu voru 9 innlagðar
vegna höfuðverkja/vöðvaverkja. Ein
þeirra sjómannskona, lýsti spennuhöfuð-
verk, sem hún hafði tekið eftir, að kom
2—3 dögum eftir að eiginmaðurinn kom í
TAFLA IV
Eru geðrænir þættir ráðandi um einkenni?
Konur Karlar Alls
Að mestu 15 2 17
Mikið 1 7 8
Eitthvað 32 19 51
Ekkert 9 14 23
Vafasamt 0 1 1
Alls 57 43 100