Læknablaðið - 01.09.1979, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ
191
Við könnunina kom í ljós eitt tilvik um
NHBV, sem ekki var endaniega ákvarðað fyrr
en við krufningu, þótt sagan væri óyggjandi,
séð „retrospektoskópiskt'1, staðfestandi þar með
óhagganlegt gildi krufningarrmðurstaða, er slík-
ar athuganir eru gerðar. —
Af þessum sökum var óhjákvæmilegt, að
krufningsskýrslum tímabilsins yrði fiett og at-
hugað, hvort enn leyndust ótalin tilvik um
,,Addison ‘-lega meinafræði. Ekki þótti fært að
sleppa gullnu tækifæri og skrá jafnframt ann-
að markvert viðvíkjandí meinafræði nýrna-
hettna almennt eins og sú blasir við „post-
mortem“.
Krufningsskrár tímabilsins 1934—’75 eru sam-
tals 10.981 og af þeim voru 1466 gerðar á
börnum, frá minnstu fyrirburðum að tveggja
ára aldri. —
Addison-leg meinafræði fannst í 15 tilvikum
og voru 9 sjúkraskrár þessara athugaðar. —
Summa krufnings- og sjúkraskráar uppfyllti
aldrei, óyggjandi, skilmerki Addisons-veiki.
Waterhouse—Friedricksen einkennasamstæð-
an fannst hinsvegar 30 sinnum.
Cushing’s-leg tilvik voru mun fleiri en ætlað
var fyrir, eða 8 að tölu.
Primer aldosteronismus var e. t. v. greindur
1 sinni v. krufningu og staðfestur öðru sinni.
Þriðja tilvikið sem svo gat sýnst við krufn-
ingu, var hægt að útiloka með sjúkraskrá.
Loks fannst eitt ógreint (ante-mortem) pheo-
chromocytoma. —•
Almennt leiddi skoðun skránna i ljós mikinn
fjölda nýrnahettumeina og sum hver svo stór-
karlaleg, að furðu gætir, að engar ábendingar
um truflaða nýrnahettustarfsemi finnast í til-
tækum sjúkraskrám.
l Lyflæknisdeild Lsp.
Gunnar Sigurðsson, Gizur Gottskálksson, Þorsteinn
Þorsteinsson, Ottó Björnsson, Davíð Davíðsson, Ól-
afur Ólafsson, Sigurður Samúelsson og Nikulás
Sigfússon
Sykurliol ísienzkra karla og kvenna
á aldrinum 20—61 árs
1 hóprannsókn Hjartaverndar var á tíma-
bilinu 1967—1974 gert sykurþolspróf (50 g per.
os) meðal 3156 kvenna og 2860 karla á aidrin-
um 20—61 árs búandi á höfuðborgarsvæðinu,
og sem höfðu ekki sögu um sykursýki. Sykur-
þolspróf var síðan endurtekið (100 g per. os)
meðal þeirra, ssm höfðu blóðsykurgildi S 130
mg/dl við 1% klst. í fyrsta sykudþoli. Þeir,
sem höfðu blóðsykurgildi g 120 mg/dl við 2
klst. í síðara sykurþolsprófinu fengu sjúkdóms-
greininguna skert sykurþol (subclinical dia-
betes).
Algengi (prevalence) skerts sykurþols (þarrn-
ig SKiigreint) for vaxandi með aidri, frá 0.4
—1.9% (karlar og konur) á aldursbilinu 20—
29 ára til 10.2—13.3% (karlar og konur) á
aldrinum 50—61 árs. Skert sykurþol var marg-
falt algengara en þekkt sykursýki í hópnum
(skv. spurnmgakveri).
Samanburður var gerður á niðurstöðum
sykurþolsprófs meðal karlahóps, sem kom fyrst
til rannsóknar 1967—1968 (þá 34—61 árs að
aldri) og í endurtekna rannsókn 1974—1975
(alls um 1700 karlar).
A þessu sjö ára tímabili milli rannsókna
reyndist nýgengi (incidence) kliniskrar sykur-
sýki (skilgreint sem verulega skert sykurþol,
þ. e. blóðsykurgildi 5: 200 mg/dl við lVs klst.
í 50 g sykurþolsprófi og/eða á meðferð í fyrsta
sinni 1974—1975) meðal þessa eftirlifandi karla-
hóps verða rúmlega 1%.
Sigurður B. Þorsteinsson og Bjarni Þjóðleifsson
Pseudomembraneous colitis (Ps.c.)
Arangur vancomycin meðferðar
þriggja sjúklinga
Ps.c. er þekktur allt frá 19. öld, en undan-
farna áratugi nánast alltaf tengdur notkun
breiðspektra sýklalyfja. Sjúkdómsmyndin er
bráð veikindi með niðurgangi (slím, stundum
blóð), kviðverkir og hiti og greiningin er stað-
fest með ristilspegiun. Sést þá bólgin slímhúð
með hvítum eða grænleitum skánum eða
flekkjum (pseudomembranes). Skánir þessar
geta ýmist verið fast viðloðandi eða lausar og
oft biæðir undan þegar þær eru fjarlægðar.
Tíðni Ps.c. eftir sýklalyfjagjöf virðist mjög
mismunandi eftir lyfjum, en er hæst eftir gjof
á lincomycinum (linco- eða clindamycin). Við
notkun á þessum lyfjum hefur tíðni verið
áætluð 0.1—1%. Mörg önnur breiðvirk sýkla-
lyf eins og ampicillin, cephalosporin og chlor-
amphenicol auk annarra hafa einnig verið
tengd Ps.c.
Nú hefur tekist að skýra eðli Ps.c. og reyn-
ist hann stafa af cytopathic toxini frá clostri-
dia tegund (Cl. difficile). I tilraunadýrum hef-
ur vancomycin reynst verndandi gegn Ps.c. og
vancomycinmeðferð hjá mönnum með Ps.c.
hefur reynst vel.
Á undanförnum tveimur árum hafa þrír
sjúklingar með Ps.c. fengið vancomycinmeð-
ferð með góðum árangri hérlendis. Tveir sjúkl-
ingar höfðu fengið clindamycin, en einn mörg
sýklalyf, en mest af chloramphenicoli. Ein-
kenni hjá öllum hurfu eða minnkuðu til mik-
illa muna innan tveggja sólarhringa frá upp-
hafi vancomycin-meðferðar.
Styrkir þetta reynslu annarra að vancomycin
sé árangursrík meðferð við Ps.c.