Læknablaðið - 15.02.1993, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
61
apo B 25% hærri hjá HV-rannsókninni.
Líklegt er að þessi mismunur skýrist af
mismunandi aðferðum og þá helst mismunandi
stöðlum og öðrum mótefnum. Þetta mætti
kanna en ekki koin fram í grein HV hvaða
prófefni þeir notuðu. Þar sem meðalgildi
apólípóprótínanna fyrir úrtakshópana í þessum
tveimur rannsóknum eru hærri hjá HV fyrir
annað lípóprótínið og lægri fyrir hitt er
ólíklegt að mismunandi úrtakshópar geti skýrt
þann mismun. Hins vegar fundum við einnig
lítið eitt hærri meðalstyrk í sermi fyrir HDL-
kólesteról en HV í báðum kynjum og einnig
fyrir þríglýceríða í konum og kann til dæmis
aldursmunur mismunandi úrtakshópa að valda
þeim mun.
Aftur á móti er ekki ólíklegt að mismunandi
samsvörun sermisstyrks mældra efna innbyrðis
svo og aldurs milli þessara tveggja rannsókna
skýrist af vali hópanna, sem skoðaðir voru,
en HV hópurinn var nokkru stærri og valinn í
slembiúrtaki, þar sem okkar hópur var valinn
nokkuð eftir hentugleikum og hefur líklega
ekki eins jafna aldursdreifingu. Sú niðurstaða,
sem helst vekur athygli vegna ósamræmis,
er samsvörun apo A-I við aldur í konum
og körlum. HV rannsóknin fann marktæka
samsvörun milli aldurs og apo A-I í konum
en við ekki. Við fundum hins vegar marktæka
samsvörun milli aldurs og apo A-I í körlum,
en HV ekki.
Þegar meðalstyrkur apólípóprótínanna í
rannsókn okkar voru borin saman við nokkur
þeirra meðalgilda, sem birt hafa verið síðustu
15 árin frá mismunandi stöðum, kom í ljós
furðu gott samræmi milli þeirra, ef tillit er
tekið til þess, að mælingamar hafa verið að
þróast á þessu tímabili (tafla IV). Meðaltölin
úr íslensku hópunum tveim eru meðal hærri
gildanna fyrir bæði apólípóprótínin, apo A-I
og apo B.
Apo B-styrkur í sermi hefur mjög marktæka
fylgni við kólesterólstyrk og aldur í báðum
kynjum. Apo A-I-styrkurinn fylgir ekki
aldri að sama skapi og apo B og í okkar
niðurstöðum var ekki marktæk fylgni milli
apo A-I og aldurs hjá konum. Þar sem apo
A-I er aðal apólípóprótínið í HDL-C og
apo B aðal apólípóprótínið í LDL-C (14)
og styrkir HDL-C og LDL-C í sermi hafa
gagnstæð áhrif á forspár um æðasjúkdóma,
mætti hugsa sér að hlutfallið milli apo A-I og
apo B gæfi næmari forspá eða vísbendingu
en apólípóprótínin hvort um sig. Hlutfallið
hefur verið kannað sem áhættuþáttur (8) og
reyndist mjög marktækt sem slíkt (p<0,001)
og næmara en apólípóprótínin hvort um
sig. Þegar hlutfallið apo A-I/apo B var
komið niður í 1,2 fyrir karla og 1,3 fyrir
konur eða lægra var kransæðasjúkdómur til
staðar. Samsvarandi tengsl milli hlutfalls
apolípóprótínanna og kransæðasjúkdóma má
finna í öðrum greinum um þetta efni (11,7).
Við könnuðum apo A-I/apo B hlutfallið í
okkar hópi með tilliti til aldurs kvenna og
karla. Það reyndist vera marktæk neikvæð
fylgni við aldur í báðum kynjum og er þetta
sýnt á mynd 4 fyrir karlana. Eins og vænta
mátti er þetta hlutfall breytilegt eftir aðferðum
og kemur það ljóslega fram í töflu IV þar
sem hlutfallíð úr nokkrum greinum um
apolípóprótín er borið saman.
SUMMARY
Methods for measuring serum apolipoproteins,
apo A-I and apo B, have been tested and used
for measuring the apolipoproteins in 230 healthy
individuals, volunteers from various working places
and one old peoples home, 118 men and 112
women, aged 18 to 85, from the Reykjavík area.
Cholesterol, triglycerides, HDL-cholesterol and
LDL-cholesterol were also measured and relation
of levels studied. The methods turned out to be
precise, 4.98% for apo A-I and 1.10 for apo B,
and results compared favourably with assigned
values of a control serum subjected to replicate
measurements by the methods (Table I). Serum apo
A-I and HDL-choIesterol were significantly higher
in women than in men. Apo A-I correlated highly
significantly (p<0.0001) with HDL-C, a little
less with cholesterol in women and significantly
with age in men but not in women. Apo B had a
highly significant correlation with age, cholesterol,
triglycerides and LDL-C, but none with apo A-I
and HDL-C. The present study is the second one
published on the serum levels of apo A-I and apo
B in Icelanders. Apart from few inconsistencies
the two studies compare well in general. The
other, very recent, study was done through the
Heart Association (Hjartavemd) and they used
random sampling for their group selection whereas
we used a non biased sampling method based on
practicability. Their mean apo A-I levels were
lower than ours in men and women (10%) and
their mean apo B levels higher in men (25%)
and women (20%). HDL-cholesterol, but not
cholesterol and LDL cholesterol, levels were also
found to be higher in our group. These differences