Læknablaðið - 15.02.1993, Blaðsíða 35

LÆKNABLAÐIÐ 1993; 79: 77-9
77
NABLAÐIÐ
THE ICELANDIC MEDICAL JOURNAL
Læknafelag Llands og
Læknafélag Reykjavikur
79. ARG. - FEBRUAR 1993
Gerð var tvíblind handahófsröðuð rannsókn
þar sem allir sjúklingar með grun um
kransæðastíflu fengu bæði inndælingu í
æð heima og eftir komu á sjúkrahús, en
aðeins í öðru tilvikinu var virkt lyf gefið,
anistreplasi. Niðurstöður sýndu að lyfjagjöf
heima fór fram að meðaltali tæpum tveimur
klukkustundum eftir upphaf einkenna, en
eftir fjórar klukkustundir á spítala (tafla I).
Af 163 sem fengu anistreplasa heima
dóu 13 eða 8%, en 23 eða 16% af 148
spítalasjúklingum. Munurinn var 50%. Aðrar
Segaleysandi
meðferö í dreifbýli
Kransæðastífla var fyrir tveimur áratugum
mannskætt áfall. Dánartíðni þá var 20-30 af
hundraði á bráðastiginu og fjölmargir dóu
síðar (1). Á næstsíðasta áratugi tókst með
hjartagjörgæslu, meðferð hjartsláttartruflana og
notkun betablokka að lækka þessa dánartölu
og á síðastliðnum áratugi enn frekar með
segaleysandi og blóðflöguvirkri (aspiríni)
meðferð (2) (mynd 1).
Margar rannsóknir hafa á óyggjandi hátt sýnt
fram á bætta lifun ef segalosun og aspiríni
er beitt. Svonefnd ISIS 2 rannsókn leiddi í
ljós að dánartíðni á bráðastigi kransæðastíflu
lækkaði úr 13,2% er lyfleysa var gefin í
10,5% ef annað hvort aspirín eða streptókinasi
var gefinn en í 8% ef sjúklingur fékk bæði
lyfin (3) (mynd 2).
Þeir sem lifa af kransæðastíflu eiga á hættu
að hjartabilast og deyja (4). Það sem skiptir
sköpum er ástand vinstri slegils. Velheppnuð
segalosun virðist bæði koma í veg fyrir
vöðvadauða og hindra óhagstæða aðlögun
eftirlifandi vöðva að hjartadrepinu.
Ein fjölmargra rannsókna á starfsemi vinstri
slegils sýndi nálægt 20% betra útstreymisbrot
vinstri slegils hjá sjúklingum sem fengu
streptókinasa borið saman við lyfleysu og
hélst þessi ávinningur allt að þremur árum
eftir áfallið (5) (mynd 3).
I Grampian, norðausturhluta Skotlands, þurftu
heilsugæslulæknar að senda sjúklinga sína 26-
100 km leið til sjúkrahúss í Aberdeen.
%
Mynd 1. Hugsanlegar ástœður lœkkandi dánartiðni eftir
bráða kransæðastíflu á Islandi (1,2).
Mynd 2. Dauðsföll af hjarta- og œðasjúkdómum hjá
sjúklingum með bráða kransœðastíflu (3).