Læknablaðið - 15.02.1993, Blaðsíða 36

78
LÆKNABLAÐIÐ
Útstreymisbrot %
65—i
i i i i
3 dagar 4 vikur 7 mán 18mán 3 ár
Q Streptókinasi n = 35
■ Lyfleysa n = 40
Mynd 3. Útstreymisbrot (%) vinstri slegils þremur
dögum til þremur árum eftir bráða kransœðastíflu hjá
35 sjúklingum sem fengu streptókinasa og 40 sem fengu
lyfleysu (5).
Mynd 4. Tillögur um viðbrögð við tilkynningu um
sjúkling með grun um bráða kransœðastíflu.
rannsóknarniðurstöður voru einnig hagstæðari
þeim sem fengu meðferð heima, færri fóru í
hjartastopp, færri fengu nýja Q-takka, það er
merki um gegndrægt drep, og starfsemi vinstri
slegils var betri (6).
Sjúkrahúsin í Reykjavík og á Akureyri tóku
þátt í alþjóðlegri rannsókn 1989 þar sem
borin voru saman tvö segaleysandi lyf. Við
athugun á gögnum úr þeirri rannsókn kom
í ljós að einungis fjórðungur sjúklinga fékk
segaleysandi meðferð og enginn 78 ára og
eldri (7).
Þannig er ljóst, að
a) segaleysandi lyf og aspirín lækka
dánartíðni í bráðri kransæðastíflu um 50%,
Tafla I. Sjúklingafjöldi, tímalengd einkenna og afdríf
sjúklinga í Grampian Early Anistreplase Trial (GREAT).
Heima Á spítala
Fjöldi sjúklinga Mínútur frá upphafi einkenna ... Dóu (Hlutfall) Hjartastopp 163 148 105 240 13 23 (8%) (16%) 3 9
Tafla II. Lyf til segalosunar, hvemig gefin og hvað ber að varast.
Lyf Hvemig gefiö Varúö
Streptokinase (Streptase) 1.500.000 ein. leystar upp í 100 ml saltvatns og látnar drjúpa inn í æð á 1 klst Má ekki gefa oftar en einu sinni. Ofnæmisvaldandi. Gefið 100 mg hydrocortison í æð fyrir notkun streptokinasa. Varúð við æða- stungur á eftir.
Plasminogen activator (Actilyse) 100 mg leyst í 100 ml leysi sem fylgir. Gefið 10 mg strax, 50 mg ( dreypi á 1. klst og 40 mg á næstu 2 klst Varúð við æða- stungur á eftir.
Anistreplase (Eminase) 30 ein leystar upp í 5 ml leysi. Gefið í æð á 5 mínútum. Sama og streptó- kinasa. Varúð við æða- stungur á eftir.
b) mun minni skemmd verður á vinstri slegli,
ef segalosun er beitt og færri hjartabilast á
næstu árum,
c) meðferð í heimahúsi lækkar dánartíðni í
bráðri kransæðastífiu um 50%, ef langt er
til sjúkrahúss.
Því er óhætt að mæla með því, að læknar
láti gefa aspirín undireins, hvert sinn sem
tilkynnt er um sjúkling með grun um bráða
kransæðastíflu og íhugi síðan hvernig
fljótlegast megi koma við segaleysandi
meðferð, hvort læknir eigi að fara heim til
sjúklings eða biðja hinn veika að koma á
sjúkrahús eða heilsugæslustöð. Á mynd 4 má
sjá ýmis viðbrögð og verður hver og einn að
velja þá leið sem hentar best á viðkomandi
svæði.
Tvö lyf eru skráð á íslandi til segalosunar,
streptókinasi (Streptase) og plasminogen