Læknablaðið - 15.02.1993, Blaðsíða 41

LÆKNABLAÐIÐ
83
No. of patients
35 t
30 r
25:
20-
15
10:
5 :
llLlll Inl.MJ
iiiiti—i i t i—rri^rrrrn
c\jco^intDNcoo>0’-c\ico^(oœo,í%í
’-’-'-’-’-'-t-OICMcm
□ Thrombolytic therapy
Time (hours)
No thrombolytic therapy
Figure 3. Thrombolytic therapy in relation to time from
onset of symptoms.
77,8% en konur 22,2%. Af þeim sem ekki
fengu segaleysandi meðferð voru karlar 66,9%
og konur 33,1%. Fengu konur þannig sjaldnar
meðferð en karlar (18,9% á móti 28,7%). Við
aldursstöðlun var munurinn ekki marktækur
(p=0,81; 95% öryggismörk 0,16-4,15).
Aldur karla sem fengu meðferð var 29 til
77 ár, meðalaldur 59 ár. Aldur kvenna sem
fengu meðferð var 62 til 76 ár, meðalaldur
67 ár. Enginn sjúklinga 78 ára eða eldri fékk
segaleysandi meðferð (mynd 2).
-Við könnun á meðferðarmun milli sjúkrahúsa
var gert ráð fyrir að kynin fengju sömu
meðferð, samanber það sem að ofan
greinir. Færri fengu segaleysandi meðferð á
Borgarspítala en hinum sjúkrahúsunum og var
um marktækan mun að ræða, p=0,025. Sleppt
var úr elsta aldurshópnum þar sem enginn í
þeim hópi fékk segaleysandi meðferð. Eftir
að hinir elstu höfðu verið teknir út, fengu
17% sjúklinganna á Borgarspítala segaleysandi
meðferð en 42% á hinum sjúkrahúsunum. Við
aldursleiðréttingu breyttist marktektin lítið
(p=0,022 á móti p=0,025) enda ekki mikill
munur á aldursdreifingu milli spítala.
Tími frá byrjun einkenna til komu á sjúkrahús
var ein til 72 klukkustundir, meðaltími átta
klukkustundir. Eitthundrað og nítján (68%)
komu innan sex klukkustunda (mynd 3).
UMRÆÐA
Einungis 45 sjúklingar (25,7%) fengu
segaleysandi meðferð.
Fjörutíu og þrír sjúklingar (24,6%) fengu ekki
segaleysandi meðferð vegna frábendinga.
Lost, endurlífgun og meðvitundarleysi voru
meðal frábendinga hjá sjúklingunum en í
alþjóðlegu rannsókninni var ekki krafist
nákvæmrar skráningar á, hvaða frábendingar
væru gegn þátttöku í rannsókninni. Frá því
að rannsóknin var gerð hefur frábendingum
farið fækkandi. Þannig vilja Muller og Topol
(7) takmarka ófrávíkjanlegar frábendingar
við virka blæðingu úr meltingarvegi eða
þvagrásarkerfi, þekktan sjúkdóm í heila
og blóðsjúkdóma (verulega blóðflögufæð
og storkutruflun). Aðrar frábendingar
(háþrýstingur, nýleg endurlífgun, skurðaðgerð
og saga um súrefnisskort eða drep í heila)
skuli metnar hverju sinni.
Þrjátíu og sjö sjúklingar (21,1%) fengu
ekki segaleysandi meðferð vegna óvissrar
greiningar á bráðri kransæðastíflu. Við
athugun kom í ljós að allir sjúklingarnir í
þessum hópi höfðu bráða kransæðastíflu.
Sennilega voru skilmerki hjartalínurits
í rannsókninni of ströng, en þeir sem
ekki höfðu þau en sterkan grun um bráða
kransæðastíflu að öðru leyti, hefðu átt að fá
meðferð, svo fremi sem sjúkdómar eins og
gollurshússbólga, ósæðarrifa og magasár hafa
verið útilokaðir, en allt að áttfalt hækkuð
dánartíðni er hjá sjúklingum með slíka
sjúkdóma sem fá segaleysandi meðferð
(3). Nota má hjartarit með stuttu millibili,
skyndiþræðingu eða skyndiómun af hjarta til
að útiloka aðra sjúkdóma en kransæðastíflu
(8) .
Fimmtíu sjúklingar (28,6%) fengu ekki
segaleysandi meðferð vegna langs tíma, það
er meira en sex klukkustundir frá byrjun
einkenna þar til þeir komu á sjúkrahús.
Aðeins þrír sjúklingar fengu segaleysandi
meðferð eftir meira en sex klukkustundir
frá byrjun einkenna (eftir 12, 13 og 24
klukkustundir). Margir þeirra sjúklinga seni
ekki fengu meðferð vegna of langs tíma
hefðu fengið meðferð nú, en rannsóknir
hafa sýnt árangur af segalosun allt að 24
klukkustundum eftir upphaf einkenna (9).
Vera kann að hjartavöðvafrumur geti lifað
lengur við súrefnisskort en dýratilraunir benda
til. Einnig getur hvikul hjartaöng komið
á undan kransæðastíflunni og því tími frá
kransæðastíflunni ofmetinn. Talið er rétt að
gefa segaleysandi meðferð eftir meira en sex