Læknablaðið - 15.12.1996, Blaðsíða 8

836
LÆKNABLAÐIÐ 1996; 82
Skorpulifur á íslandi
Faraldsfræðileg rannsókn
Dóra Lúðvíksdóttir1’, Hafsteinn Skúlason1*, Finnbogi Jakobsson1’, Anna Þórisdóttir1>, Nick Cariglia21,
Bjarki Magnússon3), Bjarni Þjóðleifsson4’
Lúðvíksdóttir D, Skúlason H, Jakobsson F, Þóris-
dóttir A, Cariglia N, Magnússon B, Þjóðleifsson B
Epidemiology of liver cirrhosis morbitity and mortal-
ity in Iceland
Læknablaðið 1996; 82: 836-44
Background: The mortality from liver cirrhosis in
Iceland is the lowest in the Western world.
Objective: To study the epidemiology of liver cirrho-
sis mortality and morbitity in Iceland and to obtain a
reliable separation between alcoholic cirrhosis (AC)
and non alcoholic cirrhosis (NAC) by using multiple
data sources.
Methods: The study included the whole population
of Iceland. Mortality was studied through death cer-
tificate data for the period 1951-1990 and morbidity
(clinical incidence) through hospital, autopsy and
biopsy records for the period 1971-1990.
Results: 1) The average mortality for AC in age
group 20 years and older was 8.6 and for NAC 19.2
per 106 per year and the average clinical incidence
was 22.1 for AC and 25.9 for NAC. 2) In the morbit-
ity study 44% were due to AC. In the mortality
study 24% were due to AC but the data suggested an
underreporting of AC for males at a rate of 30%.
3) There was a significant decrease in AC mortality
with time but no change in NAC. 4) Alcohol con-
sumption per inhabitant over 15 years increased
from 2.1 to 4.9 litre (130%) during the period 1951-
1990.
Frá 1,lyflækningadeild Landspítalans (störfuðu þar þegar
rannsóknin fór fram), 2|lyflæknisdeild Fjórðungssjúkrahúss-
ins á Akureyri, 3)Rannsóknastofu Háskóla Islands í meina-
fræði, “’lyflækningadeild Landspítalans. Fyrirspurnir, bréfa-
skipti: Bjarni Þjóðleifsson, lyflækningadeild Landspítalans,
101 Reykjavík.
Rannsóknin var styrkt af Rannsóknarsjóði Háskóla Islands.
Lykilorð: Liver cirrhosis, epidemioiogy, morbidity, mortali-
ty, lceland.
Conclusion: The incidence of cirrhosis in Iceland is
very low for both AC and NAC accounting for only
0.2% of total deaths. The reasons are unknown. The
low incidence of AC in Iceland is probably partly
due to a low population alcohol consumption. The
decreasing incidence of AC despite 130% increase in
alcohol consumption is thought to be due to in-
tensive treatment of alcoholism. A low prevalence
of hepatitis B and C probably contributes to the low
incidence of NAC.
Ágrip
Inngangur: Dánartíðni vegna skorpulifrar á
íslandi er sú lægsta sem þekkt er meðal vest-
rænna þjóða.
Markmið: Að kanna dánartíðni og klíníska
tíðni skorpulifrar á íslandi og sérstaklega að
greina á milli áfengisskorpulifrar og skorpulifr-
ar af öðrum orsökum.
Aðferðir: Dánartíðni byggð á dánarvottorð-
um var rannsökuð í óútgefnum gögnum frá
Hagstofu íslands fyrir tímabilið 1951-1990.
Klínísk tíðni var könnuð í greiningarskrám
sjúkrahúsanna í Reykjavík, Fjórðungssjúkra-
hússins á Akureyri, Rannsóknastofu Háskóla
íslands í meinafræði og meinafræðideildar
Fjórðungssjúkrahússins á Akureyri fyrir tíma-
bilið 1971-1990.
Niðurstöður: Meðaldánartíðni á milljón
íbúa 20 ára og eldri var 8,6 á ári vegna áfengis-
skorpulifrar og 25,9 vegna skorpulifrar af öðr-
um orsökum. Meðaltal klínískrar tíðni á millj-
ón íbúa á ári var 22,1 vegna áfengisskorpulifrar
og 25,9 vegna skorpulifrar af öðrum orsökum.
f klínísku rannsókninni reyndust 63 sjúkling-
ar (44%) vera með áfengisskorpulifur, en í
dánarrannsókninni voru þeir 29 (24%). Sam-
anburður á klínísku rannsókninni og dánar-
rannsókninni benti til að um 30% tilfella af
áfengisskorpulifur væru vanskráð í dánarvott-