Læknablaðið - 15.04.1997, Blaðsíða 41

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
233
E-28. Aðgerðir á Sjúkrahúsi Reykjavík-
ur vegna flysjandi bein- og brjóskbólgu í
hné 1984-1996
SverrirÞ. Hilmarsson*, Stefán Carlsson*, Kristján
Sigurjónsson**
Frá *bœklunarlœkningadeild og **röntgendeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur
Inngangur: Flysjandi bein og brjóskbólga í hné
er fremur sjaldgæfur sjúkdómur. Ymsum aðgerð-
um hefur verið beitt. Hér á landi hafa verið gerðar
aðgerðir með liðspeglunartækni frá 1984. Til-
gangur þessarar rannsóknar var að kanna árangur
þessara aðgerða.
Efniviður: Farið var yfir sjúkraskrár og sjúk-
lingar síðan kallaðir í viðtal, skoðun og röntgen-
myndatöku.
Niðurstöður: Nítján sjúklingar höfðu farið í 21
aðgerð á umræddu tímabili, 16 karlar o| þrjár
konur. Aldursmeðaltal var 20 ár (10-43). 116 til-
fellum var sjúkdómurinn í miðlæga lærleggshnúa
en í þremur tilfellum í hliðlæga lærleggshnúa. Hjá
einum sjúklingi var um að ræða sjúkdóm í báðum
hnjám. Einn sjúklingur fór í þrjár aðgerðir.
Umræða: í þeim rannsóknum sem hafa verið
birtar erlendis er árangur af uppborun á skemmd-
inni með aðstoð liðspeglunartækni góður. Niður-
stöður röntgenmynda og skoðunar verða kynnt-
ar.
E-29. Hásköflungsbeinskurður með ytri
ramma
Stefán Carlsson, Brynjólfur Mogensen
Frá bœklunarlœkningadeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur
Inngangur: Ytri rammi til réttingar og festingar
á brotum og meðferðar á ýmsum stoðkerfiskvill-
um er vel þekktur. Svokallaður hásköflungsbein-
skurður (osteotomy) við sliti í hné hefur átt miklu
fylgi að fagna vegna góðs langtímaárangurs. Ný-
lega er farið að nota ytri ramma í meðferð sjúk-
linga með slit í hné.
Efniviður og aðferðir: Tveir 48 ára gamlir karl-
menn með slit í innanverðu hné með 10 og 11°
álagsöxla fóru í hásköflungsbeinskurð með ytri
ramma á bæklunarlækningadeild Sjúkrahúss
Reykjavíkur í október 1996. Aðgerðirnar voru
gerðar í mænudeyfingu. Tvær skrúfur voru festar í
hnúann (condylus) sitt hvorum megin við hné-
skeljarbandið (ligamentum patella) og tvær skrúf-
ur í sköflunginn nokkru neðan við sköflungs-
hrjóna (tuberositas tibia). í gegnum 3 cm skurð
var síðan gerður skábeinskurður í gegnum neðri
hluta sköflungshrjóna en beinbrú látin haldast
utanvert. Beinskurðinum var læst með ytri Ort-
hofix® ramma.
Báðir sjúklingarnir fóru heim daginn eftir að-
gerð og var leyft að stíga í fótinn eins og sársauki
leyfði. Að viku liðinni var farið að rétta álagsöxul-
inn með því að skrúfa upp beinskurðinn um 1 mm
á dag þar til búið var að ná 4° valgus yfirréttingu á
álagsöxlinum. Báðir fengu yfirborðssýkingu í
kringum einn pinna sem er alþekkt vandamál
með þessari tækni en réðst vel við með sýklalyfj-
um. Báðir greru á um þremur mánuðum og rétt-
ingin hélst eftir að búið var að taka rammana.
Sjúklingarnir sneru báðir til vinnu innan þriggja
vikna frá aðgerð.
Umræða: Hásköflungsbeinskurður með því að
nota ytri ramma er einföld aðgerð. Nákvæmnin er
meiri. Legutíminn styttist og sjúklingarnir snúa
fyrr til vinnu. Ókosturinn er þéttara eftirlit og að
yfirborðssýking með skrúfu er algeng. Það er talið
að þessi aðferðafræði komi að mjög góðum not-
um hjá sjúklingum sem eiga við slitvandamál í hné
að stríða en það þarf að velja sjúklingana vel.
E-30. Bankabeinsbrot á hægri upphand-
•egg
Brynjólfur Mogensen, Magnús Páll Albertsson
Frá bœklunarlcekningadeild Sjúkrahúss Reykja-
víkur
Inngangur: Bankabein sem aflað er úr lifandi
og látnu fólki er notað í vaxandi mæli til að auka
beingróanda, auðvelda endurteknar gerviliðaað-
gerðir og sem beinfyllingu eftir brottnám vegna
illkynja æxlisvaxtar. Ef mikið bein úr látnum er
notað eru allnokkrar líkur á aukaverkunum eins
og sýkingu, ógróanda og broti á bankabeini.
Flestar aukaverkanir koma í ljós innan þriggja
ára.
Sjúkratilfelli: Prjátíu sex ára gömul kona
greindist með illkynja æxli neðarlega í hægri upp-
handlegg árið 1977. Prófessor Mankin fjarlægði
neðri hluta upphandleggsins og setti í staðinn
mótsvarandi bein úr látnum einstaklingi. Var
bankabeinið fest með spöng og skrúfum. Konan
fékk tímabundna lömun á sveifartauginni. Hún
náði með þrautseigju upp góðri hreyfifærni í
hægri olnboga. Að 19 árum liðnum hafði hún
nokkur slitóþægindi frá hægri olnboga en að öðru
leyti góða getu í hægri handlegg og hendi. Engin
teikn um illkynja sjúkdóm.
I maí 1996 fór sjúklingur að finna til meiri óþæg-
inda í hægri upphandlegg án þess að hafa orðið
fyrir áverka. Röntgenmyndir greindu í upphafi
ekki neinn beináverka en slit í olnbogaliðnum.
Óþægindin fóru vaxandi og nýjar myndir leiddu í
ljós brot í bankabeininu. Beinaskann leiddi í ljós