Læknablaðið - 15.04.1997, Blaðsíða 45

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
237
hjá 16; fistlar hjá þremur; útskýrðir kviðverkir hjá
tveimur. Tegundir aðgerða voru úrnám (res-
ection) og primer anastomosis (RA) hjá 90; úr-
nám anastómósa og stómía (RAS) hjá tveimur;
stómía og dren (SD) hjá fjórum; kviðarholsopnun
(laparotomy) (Lap) hjá tveimur.
Bráðaaðgerðir voru gerðar hjá 81. Ábendingar
voru lífhimnubólga (peritonitis) hjá 55; blæðing hjá
11; gamastífla hjá sjö; fistill hjá fimm; graftrarbólga
(abscess) hjá þremur. Tegundir aðgerða voru: RA
hjá þremur; RAS hjá þremur; Hartmann hjá 34; SD
hjá 13; dren hjá fjómm; Lap hjá sjö.
Alvarleg eftirköst voru hjá 55 sjúklingum. Þar af
við valaðgerðir: anastómósuleki hjá sjö; djúp sýking
hjá fjórum; sárasýkingar hjá níu; sárarof hjá einum;
gamastífla (ileus) hjá tveimur; hjartadrep hjá ein-
um; sýndarhimnuristilbólga (pseudomembraneous
colitis) hjá einum; lungnablóðrek hjá einum; CVI
hjá tveimur. Við bráðaaðgerðir: anastómósuleki
hjá átta; djúpar sýkingar hjá þremur; sárasýkingar
hjá fimm; sárarof hjá einum; gamastífla hjá tveim-
ur; sýndarhimnuristilbólga hjá einum; lungnablóð-
rek hjá tveimur; lungnabólga hjá einum.
Alls dóu 11 sjúklingar, níu við fýrstu aðgerð og
tveir eftir seinni aðgerðir. Höfðu þeir allir gengist
undir bráðaaðgerðir.
Ályktanir: Aðgerðum hefur fjölgað mjög á síð-
ustu tveimur fimm ára tímabilunum. Eftirköst em
mjög algeng, bæði við val- og bráðaaðgerðir. Að-
gerðir vegna sarpbólgu eru vandasamar og ábend-
ingar fyrir aðgerðum þurfa að vera í stöðugri endur-
skoðun.
E-38. Valaðgerðir við ósæðargúl neðan
nýrnaæða á íslandi 1971-1996
Gnnnar H. Gunnlaugsson
Frá skurðlœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur
Inngangur: Að því er best er vitað voru aðgerð-
ir við ósæðargúl á þessu tímabili aðeins gerðar á
Landspítalanum, Borgarspítalanum og Landa-
kotsspítala (síðar Sjúkrahúsi Reykjavíkur) og á
Fjórðungssjúkrahúsinu á Akureyri. Tilgangur
rannsóknarinnar var að kanna hver þróunin hafi
orðið varðandi tíðni aðgerða og að reyna að meta
árangur með tilliti til sjúkrahúsdvalar, dauðsfalla
og annarra áfalla.
Aðferðir: Farið var yfir sjúkraskrár allra sjúk-
linga sem fengið höfðu greininguna ósæðargúll og
dvalist höfðu á ofannefndum spítulum. Það fund-
ust 240 sjúklingar með ósæðargúl neðan nýrna-
æða sem skornir höfðu verið upp. Þar af höfðu 54
gengist undir bráðaaðgerð (oftast vegna rofs) og
31 verið skorinn upp vegna blóðþurrðar í fótum
þar sem gúllinn var aukaatriði og vel innan hættu-
marka. Þessir hópar voru ekki teknir með.
Niðurstöður: Það voru því 155 sjúklingar sem
fóru í valaðgerð þar sem gúllinn sjálfur var aðal-
ábendingin. Aðgerðir voru um tvær á ári fram til
1986 en eftir það um 11 á ári. Konur voru 36 og
karlar 119.Langflestir voru á aldrinum 60-79 ára.
Níutíu og einn af hundraði voru reykingafólk og
68% höfðu yfir 30 pakkaár að baki. Áttatíu og
tveir af hundraði höfðu sögu um æðakölkun ann-
ars staðar (kransæðasjúkdómur 48%, slag 12%,
áreynsluhelti 22%). Þrjátíu af hundraði voru á
meðferð við háþrýstingi.
Hundrað og einn sjúklingur (65%) útskrifaðist
án áfalla eftir að meðaltali 11 daga legu þar af þrjá
daga á gjörgæslu. Fjörutíu eða 26% urðu fyrir
meiri háttar áföllum en útskrifuðust eftir að með-
altali 23 daga þar af um fimm daga á gjörgæslu.
Algengustu áföll voru blæðing, hjarta- eða
lungnabilun og blóðþurrð í ganglimi. Dauðsföll
voru 15 (9,7%) og hélst dánartalan óbreytt út
tímabilið. Helsta dánarorsök var hjartadauði.
Ályktun: Mikil fjölgun varð á aðgerðum við
ósæðargúl eftir 1985. Sextíu og fimm af hundraði
sjúklinga útskrifast án áfalla og 26% til viðbótar
eftir veruleg skakkaföll. Nálægt 10% deyja innan
30 daga sem telst of hátt. Dánartalan lagaðist ekki
á síðara hluta tímabilsins.
Þakkir: Höfundur þakkar viðkomandi yfir-
mönnum á Landspítalanum og Fjórðungssjúkra-
húsinu á Akureyri fyrir aðgang að sjúkraskrám.
Einnig þakkir til Vísindasjóðs SHR sem styrkti
rannsóknina.
E-39. Subclavian steal syndrome.
Óvenjulegt sjúkratilfelli
Skúli Gunnlaugsson*, Uggi Agnarsson**, Jónas
Magnússon*, Halldór Jóhannsson*
Frá *œðaskurðdeild Landspítalans, *lœknadeild
Hl, **lyflœkningadeild Landspítalans
Rúmlega sextugur karlmaður var lagður inn til
aðgerðar vegna einkenna subclavian steal syndr-
ome í október 1996.
Sjúklingurinn hafði þekkta útbreidda æðakölk-
un og hafði meðal annars farið í útvíkkanir á
ganglimaslagæðum, kransæðahjáveituaðgerð
(1989), fengið TIA-kast og hafði þekkta lokun á
a. subclavia sin. frá 1991. Síðastliðin ár hafði sjúk-
lingur haft væga áreynslubundna verki í vinstri
handlegg en upp úr miðju ári 1996 fór að bera á
svima, sjóntruflunum og þrekleysi. Hann var
lagður inn um svipað leyti í Noregi vegna bráðra
brjóstverkja, sem leiddu til gruns um hjartaöng.
Áreynslupróf leiddi í ljós verulegt þrekleysi en
klárar línuritsbreytingar komu ekki fram. I kjöl-
farið fór sjúkhngur í hjartaþræðingu og slagæða-
mynd af efri hluta líkamans. Þessar rannsóknir