Læknablaðið - 15.04.1997, Blaðsíða 37

LÆKNABLAÐIÐ 1997; 83
229
E-20. Fyrirsjáanlegir misbrestir á fest-
ingu Iærleggshálsbrota með Olmed
skrúfum
Jan Triebel*, Kolbrún Benediktsdóttir**, Halldór
Jónsson jr*
Frá *bœklunarskurðdeild og **röntgendeild
Landspítalans
Efniviður: Frá október 1992 til júlí 1995 voru 92
sjúklingar með miðlægt lærleggshálsbrot með-
höndlaðir með Olmed skrúfum® (OLMED/De-
Puy, Uppsala, Svíþjóð). Skrúfurnar eru settar í
gegnum húð og ekki þarf að forbora. Þessi hópur
nemur 66% af öllum þeim sjúklingum sem lagðir
voru inn á bæklunarskurðdeild Landspítalans
með brot af þessari tegund.
Aðferðir: Röntgenmyndir allra sjúklinga voru
metnar af óháðum meðferðaraðilum til að finna
fyrirsjáanlega misbresti í meðferðinni. Upphafleg
hliðrun brotanna var metin með Garden-flokkun,
beinþynning var metin með Singh-flokkun og rétt
skrúfustaðsetning var metin eftir tilmælum með-
ferðarhöfunda.
Niðurstöður: Meðaltals fylgitími var 36 mánuð-
ir. Á þeim tíma þurftu 25 sjúklingar (27%) að
gangast undir aðra aðgerð sem í flestum tilvikum
var „hemiarthroplasty“ (Austin-Moore). Orsakir
voru eftirfarandi: 16 endurhliðranir (í 14 tilvikum
náðist ekki besti árangur varðandi staðsetningu
skrúfanna, í tveimur tilvikum voru brot ekki nógu
vel rétt), fjórir greru ekki og fimm fengu lærleggs-
hausdrep. Fimmtán endurhliðranir voru með al-
varlega beinþynningu.
Ályktun: Bæði upphafleg hliðrun brots og stig
beinþynningar hafa afgerandi áhrif á árangur að-
gerðar; hliðrun ein og sér er ófullnægjandi í með-
ferðaráætlun. Ekki var hægt að staðfesta sam-
band milli aldurs og árangurs, hins vegar var
marktækt samband milli staðsetningar skrúfu og
árangursríkrar aðgerðar.
E-21. Faraldsfræði og meingerð lófa-
kreppu
Kristján G. Guðmundsson*, Reynir Arngríms-
son**, Ari H. Ólafsson***, Sturla Arinbjarnar-
son**** t Porbjörn Jónsson****, Nikulás Sigfús-
-k -í- -i-
Frá *Heilsugœslustöðinni á Blönduósi, **erfða-
lœknisfrœðisviði HÍ, ***bœklunarskurðdeild
FSA, ****Rannsóknastofu HÍ í ónœmisfrœði,
*****Rannsóknarstöð Hjartaverndar
Inngangur: Lófakreppa (Dupuytrenís cont-
racture) er sjúkdómur sem einkennist af hnúta-
myndun í sinabreiðu lófans sem síðar veldur
kreppu á fingrum og skertri starfsgetu handarinn-
ar. Sjúkdómurinn er oft fjölskyldubundinn og erf-
ist þá ríkjandi með breytilegri sýnd. Tíðni sjúk-
dómsins er furðu há meðal íbúa í Norðurálfu.
Ymsir umhverfisþættir tengjast aukinni áhættu á
sjúkdómnum, svo sem reykingar, áfengisnotkun
og erfiðisvinna. Ákveðnir sjúkdómar tengjast
einnig lófakreppu og má þar nefna sykursýki og
flogaveiki en lófakreppa er hins vegar fátíð hjá
sjúklingum með langvinna liðagigt (iktsýki, RA).
Meðferð þessa kvilla hefur verið skurðaðgerð.
Aðrar aðferðir hafa þó verið reyndar með nokkr-
um árangri, svo sem sterakrem borið í lófa eða
sterainnspýtingar í sinabreiður.
Aðferðir og niðurstöður: Lýst verður rannsókn
sem gerð var af Hjartavernd á tíðni lófakreppu
hér á landi. Tíðni sjúkdómsins í rannsóknarhópn-
um var há, sérstaklega hjá körlum (urn 22%).
Tengsl lófakreppu við ýmsa lífefnafræðilega þætti
verða rakin. Einnig verður lýst ætt sem rannsök-
uð hefur verið og reyndist hafa mjög háa tíðni af
lófakreppu. Eitilfrumur úr blóði sjúklinga með
lófakreppu hafa verið rannsakaðar í flæðifrumu-
sjá á Rannsóknastofu HÍ í ónæmisfræði. Niður-
stöðurnar sýna marktækar breytingar á vissum
undirflokkum hvítfrumna; fjölgun DR+ T-
frumna og fækkun CD5+ B-frumna. Hnútum
sem fjarlægðir hafa verið með skurðaðgerðum
hefur verið safnað og bandvefsfrumur settar í
erfðagreiningu. Litningarannsókn sýnir mikinn
óstöðugleika og litningaóreiðu í þessum vefjum á
meðan aðrir vefir eru eðlilegir.
Umræða og ályktanir: Lófakreppa er algengur
sjúkdómur á íslandi. Sjúkdómurinn er ættlægur
og greina má litningaóreiðu í bandvefsfrumum úr
sinabreiðuhnútum. Greinanleg eru ónæmisfræði-
leg frávik í blóði sjúklinga með lófakreppu sem
bent geta til ræsingar ónæmiskerfisins. Fyrirhug-
aðar eru frekari rannsóknir á eðli og tilurð lófa-
kreppu.
E-22. Rannsókn á slitgigt í mjöðmum og
hnjám Mývetninga
Jón Reynir Sigurðsson, Þorvaldur Ingvarsson
Frá bœklunardeild Fjórðungssjúkrahússins á Ak-
ureyri
Inngangur: Tíðni slits í mjöðmum og hnjám er
ekki að fullu þekkt hér á landi, kannanir hafa bent
til þess að á Islandi sé hærri tíðni hvað varðar
nýgengi slitgigtar í mjöðmum en almennt gerist.
Ein af hugmyndum, sem komið hafa fram þessu
til skýringar, er að slit í mjöðmum og hnjám sé
ættgengt og því mögulega um litningagalla að
ræða.
Markmið: Tilgangur þessarar rannsóknar er að
kanna hversu margir Mývetningar, 40 ára og