Læknablaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 47

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
313
E-41. Gallblöðrutaka með kviðsjá á
Sjúkrahúsi Akraness 1994-1998. Sam-
anburður á fyrri og seinni hluta tíma-
bilsins
Ottar Már Bergmann, Magnús Kolbeinsson, Haf-
steinn Guðjónsson
Frá handlœkningadeild Sjúkrahúss Akraness
A tímabilinu október 1994 til mars 1998 voru
gerðar 125 gallblöðrutökur með kviðsjá (la-
paroscopic cholecystectomy) á Sjúkrahúsi Akra-
ness. Fyrri hluta tímabilsins (október 1994-júní
1996) var framkvæmd 61 aðgerð. Seinni hluta
tímabilsins (júlí 1996-mars 1998) voru fram-
kvæmdar 65 aðgerðir. Farið var yfir sjúkraskrár
þeirra sjúklinga sem gengist höfðu undir gall-
blöðrutökur á tímabilinu frá október 1994 til mars
1998 (þrjú og hálft ár). Borið var saman: 1. tíðni
skuggaefnisgjafar í galltré, 2. meðferð og árangur
hennar við hækkun galllitarefnis (bilirubin) eftir
aðgerð, 3. fylgikvillar aðgerða, 4. hversu oft þurfti
að venda í opna aðgerð, 5. legutíma og 6. aðgerðar-
lengd.
Við samanburð kom í ljós styttri aðgerðartími,
færri fylgikvillar og mun færri vendingar í opna
aðgerð á seinni hluta tímabilsins. Arangur seinna
tímabilsins af gallblöðrutökum í gegnum kviðsjá á
Sjúkrahúsi Akraness er sambærilegur við það sem
best gerist annars staðar.
E-42. Skurðaðgerðir við krabbameini í
skjaldkirtli
Helena Sveinsdóttir, Þorvaldur Jónsson, Jóhannes
M. Gunnarsson, Hannes Hjartarson
Frá skurðlœkninga-, háls-, nef- og eyrnadeildum
Sjúkrahúss Reykjavíkur
Krabbamein í skjaldkirtli er hlutfallslega algengt
meðal Islendinga. Skurðaðgerð er að öllu jöfnu
undirstaða meðferðar. í afturskyggnri rannsókn
voru kannaðar forsendur og útkoma slíkra skurð-
aðgerða á Borgarspítalanum á 10 ára tímabilinu
1985-1994. Á þeim tíma voru alls gerðar 275
skjaldkirtilaðgerðir, þar af 80 (29%) vegna skjald-
kirtilskrabbameins. Konur voru 57 (13-84 ára,
miðaldur 51 ár) og karlar 23 (22-88 ára, miðaldur
52 ár). Algengasta einkenni var hnútur á hálsi hjá
64, en 12 höfðu einkenni um útbreiddan sjúkdóm á
hálsi, svo sem hæsi, andþrengsli, eða kyng-
ingarörðugleika.
Svör við fínnálarástungu til frumugreiningar
voru aðgengileg hjá 41 sjúklingi. Sýni var greint
sem krabbamein eða grunsamlegt fyrir krabbamein
hjá 33 en ekki grunsamlegt hjá átta (20%). Gert var
helftarbrottnám á kirtlinum eingöngu hjá átta, al-
gjört brottnám í einni aðgerð hjá 35, algjört brott-
nám með tveimur helftarbrottnámsaðgerðum hjá 21
og aðrar aðgerðir hjá 16. Aðgerð var ekki til lækn-
ingar hjá 11 sjúklingum. Frystiskurður var gerður í
12 aðgerðum og var svar falskt neikvætt í þremur
tilfellum (25%). Vefjagreining sýndi totufrumuæxli
hjá 61, skjaldbúsæxli hjá níu, mergfrumuæxli hjá
þremur, villifrumuvöxt hjá sex og eitilfrumu-
krabbamein hjá einum. Enginn sjúklingur lést
vegna aðgerðar. Enduraðgerðir vegna fylgikvilla
voru fjórar, ein vegna blæðingar, ein vegna vessa-
leka og tvisvar þurfti að gera barkarauf vegna radd-
bandalömunar. Tímabundin raddbandalömun að-
eins varð hjá þremur sjúklingum en óafturkræf
lömun hjá sex. Var raddbandataug tekin af ráðnum
hug vegna æxlisvaxtar hjá fjórum en hjá tveimur
(1,6%) varð taugaáverki án ásetnings. Tímabundin
lækkun á kalsíum í sermi varð hjá 31 sjúklingi, en
til lengri tíma en þrjá mánuði hjá fjórum (6,8%).
Niðurstöður þessar sýna að tíðni meiri háttar
fylgikvilla eftir skurðaðgerðir við skjaldkirtil-
krabbameini er sambærileg við tíðni í erlendum
uppgjörum. Ennfremur að frumugreining og frysti-
skurðarskoðun sýna við skjaldkirtilkrabbamein er
vandasöm.
E-43. Skurðsýkingar á handlækninga-
deild St. Jósefsspítala í Hafnarfirði
Jens Kjartansson, Freyja Sigurðardóttir, Gunnar
Herbertsson
Frá handlœkningadeild St.Jósefsspítala, Hafnar-
ftrði
Inngangur: Aukin áhersla hefur verið á
gæðaeftirlit í heilbrigðiskerfinu á undanförnum
árum. 1 tvö ár hefur verið fylgst nákvæmlega með
tíðni sýkinga á handlækningadeild St. Jósefsspítala
í Hafnarfirði.
Efniviður og aðferðir: Hjúkrunarfræðingur á
deild gerir eyðublað fyrir þá sjúklinga er gangast
undir stærri aðgerðir og sér til þess að skurðlæknir
fylli út greiningu og aðgerðarheiti ásamt möguleg-
um áhættuþáttum. Aðgerðum er skipt í tvo flokka,
hreinar og hreinar mengaðar. Sýkingum er skipt í
djúpar sýkingar og yfirborðssýkingar. Ef grunur
leikur á sýkingu eða sýking staðfest í legunni er
það merkt inn á eyðublaðið. Við endurkomu á
göngudeild merkir læknir sjúklings hvort skurðsár
eru sýkt eða ekki. Loks sendir sjúklingur útfylltan
spurningalista nokkrum vikum eftir útskrift til
hjúkrunarfræðings.
Niðurstöður: Eftirlitið hefur staðið í tvö ár og er
svörun sjúklinga mjög góð, 1996 var það 78,5% og
96% árið 1997. Fylgst hefur verið með 511 sjúk-
lingum og reyndist tíðni sýkinga 0,85%.
Umræða: Á handlækningadeild St.Jósefsspítala
eru framkvæmdar valaðgerðir í nokkrum sérgrein-
um og fylgst með sjúklingum eftir aðgerð í kven-
sjúkdómum, lýtalækningum, almennum skurð-
lækningum og bæklunarlækningum. Sýklalyfja-
meðferð fyrir skurðaðgerðir er breytileg eftir sér-