Læknablaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 52

318
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
E-54. Endursköpun á 50% af hársverði
með vefjaþenslutækni
Jens Kjartansson
Frá handlækningadeild St. Jósefsspítala, Hafnar-
firði
Inngangur: Vefjaþenslutækni hefur rutt sér til
rúms í lýtalækningum á síðstliðnum 10-15 árum.
Algengt er að vefjaþenslu sé beitt til endursköpun-
ar á brjóstum eftir brottnám en einnig er mikið hag-
ræði af þessari tækni þar sem vöntun er á sérhæfunt
vef eða húð með sérstaka eiginleika.
Efniviður og aðferðir: Sex ára drengur hlaut al-
varlega brunaáverka er pottur hvolfdist yfir höfuð
og háls. Hann var meðhöndlaður á sjúkrahúsi úti á
landi og á Landspítalanum. Sjúklingur missti helm-
ing af hársverði. Vinstri hluti höfuðs var græddur
með hlutþykktarhúð frá miðlínu, jafnframt enni.
hluti af andliti og háls, auk brjóstkassa og vinstri
handleggs. Sjúklingur hefur gengið með hárkollu
eftir slysið.
Á fertugsaldri leitaði sjúklingur til lýtalæknis af
öðrum orsökum og var þá boðið upp á lagfæringu á
hársverði með vefjaþenslu sem hann féllst á, með
semingi þó. Notaðir voru 600 ml og 400 ml vefja-
þenjarar og aðgerðin framkvæmd í tveimur þrep-
um, það er fjórum aðgerðum. I fyrstu var settur inn
600 ml vefjaþenjari undir hársvörð hægra megin á
höfði, hann þaninn út á 10 vikum og hvirfill endur-
skapaður. Ári síðar var settir inn 600 ml vefjaþenj-
ari á hvirfil og 400 ml á hnakka. Endursköpun
síðan lokið eftir 10 vikur.
Niðurstöður: Aðgerðir gengu vandræðalaust
fyrir sig en sjúklingur kvartaði um höfuðverk fyrsta
sólarhringinn eftir áfyllingar á vefjaþenjarann en úr
því dró nokkuð ef saltvatnið, sem sprautað var í
vefjaþenjarann, var hitað í líkamshita fyrir notkun.
Telja verður að aðgerðin hafi heppnast vel þar eð
sjúklingur er hættur að nota hárkollu.
Gerð er frekari grein fyrir árangri með skyggn-
um.
Umræða: Eflaust eru einhverjir sjúklingar í
þjóðfélaginu með vandamál sem þeir telja ólækn-
andi og leita því ekki úrlausna. Tækninni fleygir
fram og margt sem áður var ómögulegt er nú vel
mögulegt, meðal annars með hjálp vefjaþenslu má
endurskapa skaddaðan vef svo vel sé og bæta þann-
ig líðan sjúklinga.
E-55. Meðfæddir vélinda-loftvegafistlar
í fullorðnum
Gunnar H. Gunnlaugsson
Frá skurðlœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur
Inngangur: Meðfæddir fistlar milli vélinda ann-
ars vegar og barka eða berkju hins vegar og án lok-
unar á vélinda uppgötvast oft ekki fyrr en á full-
orðinsaldri. Aðeins hefur verið lýst 150 tilfellum í
læknaritum, þar af 15 með fistil inn í barkann.
Efniviður og aðferðir: Höfundur hefur með-
höndlað tvo fullorðna sjúklinga með þennan kvilla
á Sjúkrahúsi Reykjavíkur. Báðir höfðu þeir leitað
margoft til lækna án þess að fistillinn greindist.
Fyrri sjúklingur: Þrjátíu og níu ára kona, hæð
172 sm, þyngd 42 kg. Sjúklingi svelgist á við að
borða og stendur oft á öndinni vegna hósta, bæði
eftir máltíðir og á nóttunni og nærist mest á fljót-
andi. Einkenni hafa verið til staðar frá fæðingu.
Tíðar lungnabólgur, síðast á lyflækningadeild
Sjúkrahúss Reykjavíkur, þar sem með vélinda-
speglun, berkjuspeglun og sneiðmyndum var sýnt
fram á fistil milli vélinda og barka. Fistillinn var
um 8 mm í þvermál og gekk inn í miðjan barkann
aftanverðan. Honum var lokað gegnum skurð á
hálsi og flipi af höfuðvendi (sternocleido) var
lagður á milli vélinda og barka til styrktar. Sjúk-
lingur útskrifaðist viku eftir aðgerð. Öll einkenni
hurfu.
Síðari sjúklingur: Fimmtíu og sex ára kona, 157
sm á hæð, þyngd 45 kg. Sjúklingur hafði verið með
einkenni síðan í bernsku, aðallega hósta eftir mál-
tíðir og um nætur. Hefur síðustu 17 ár oft hóstað
upp matarbitum. Tíðar lungnabólgur. Með vélinda-
mynd, vélindaspeglun og berkjumynd (bronchogra-
phy) var sýnt fram á fistil milli vélinda og vinstra
berkjukerfis. Fistillinn var fjarlægður um skurð í
gegnum vinstra brjósthol. Fistillinn var um 12 mm
í þvermál og gekk frá miðju vélindanu og inn í
aðalberkju. Sjúklingur útskrifaðist eftir 12 daga.
ÖII einkenni hurfu.
Niðurstöður: Tveir fullorðnir sjúklingar með
meðfæddan vélinda-loftvegafistil voru greindir og
meðhöndlaðir á Sjúkrahúsi Reykjavíkur. Mesta at-
hygli vekur hversu seint á ævinni fistlarnir greind-
ust. Alger umskipti urðu á líðan sjúklinganna við
uppskurðinn.
Ályktun: Læknar verða að vera vel á verði gagn-
vart þessum kvilla þótt sjaldgæfur sé. Gremjulegt
er að auðlæknanlegur kvilli, sem veldur þetta mikl-
um óþægindum, greinist ekki fyrr en um eða eftir
miðja ævi.
E-56. Ilsig fullorðinna. Sjúkratilfelli
Brynjólfur Y. Jónsson, Magnús E. Kolbeinsson
Frá handlœkningadeild Sjúkrahúss Akraness
Inngangur: Ilsig er algengt ástand meðal yngri
barna. Ástandið lagfærist oftast sjálfkrafa í upp-
vextinum og þarfnast þar af leiðandi ekki neinnar
sértækrar meðferðar. llsig sem kemur í fullorðinn
fót er annars eðlis. Það stafar af ákveðinni brengl-
un í byggingu og starfsemi fótarins og veldur tals-
verðum óþægindum.
Algengasta orsök fyrir ilsigi fullorðinna er trufl-