Læknablaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 40

306
LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
Niöurstöður: Sjúklingur sýndi engin klínísk
merki lídókaíneitrunar. Hjartalínurit sýndu engar
leiðslutruílanir. Þéttni lídókaíns í sermi mældist 1,9
|ig/ml eftir tvær klukkustundir og 1,7 pg/ml eftir
fjórar stundir.
Alyktanir: Lýst er sjúklingi sem fékk tvöfaldan
hámarksskammt af lídókaíni. Þéttni í sermi mæld-
ist ekki há og sýndi sjúklingur engin merki lídóka-
íneitrunar. Þetta vekur upp þá spurningu hvort
hættan á eiturverkunum lídókaíns sé ofmetin.
E-23. Blóðhlutanotkun við hjáveitu-
skurðaðgerðir á kransæðum 1995
Jóhann R. Guðmundsson', Bjarni Torfason',
Sveinn Guðmundsson2, Oddur Fjalldal3, Ina Björg
Hjálmarsdóttir
Frá 'hjarta- og lungnaskurðdeild Landspítalans,
2Blóðbankanum, 3svœfinga- og gjörgœsludeild
Landspítalans
Viðhorf gagnvart blóðhlutagjöfum hafa breyst á
síðastliðnum árum, ekki síst eftir tilkomu nýrra
smitsjúkdóma og aukins aðhalds í fjárveitingum til
heilbrigðismála. Víða erlendis hafa rannsóknir
verið gerðar til að meta blóðhlutanotkun í hjartask-
urðaðgerðum og niðurstöður sýna mismikla notkun
eftir stöðum. A Islandi hafa hjáveituaðgerðir á
hjarta (CABG, coronary artery bypass grafting)
verið framkvæmdar frá 1986 með góðum árangri
en blóðhlutanotkun ekki verið metin sérstaklega.
Markmið rannsóknarinnar er að meta umfang
blóðhlutanotkunar við ofangreindar hjartask-
urðaðgerðir á íslandi, athuga hvaða þættir hafa
áhrif á notkunina og í framhaldi hvort bæta megi
meðferðina með breyttum áherslum.
Rannsóknin er afturskyggn. Allar hjáveituað-
gerðir á hjarta, framkvæmdar á Landspítalanum
1995, voru skoðaðar með tilliti til blóðhlutanotkun-
ar. Helstu niðurstöður rannsóknarinnar verða
kynntar og gerð grein fyrir þýðingu þeirra fyrir
blóðhlutagjafir í hjartaskurðaðgerðum í fram-
tíðinni.
E-24. Metanephric kirtilæxli. Sjúkratil-
felli
Helgi Birgisson', Guðmundur Vikar Einarsson',
Jón Gunnlaugur Jónasson2
Frá 'þvagfœraskurðdeild Landspítalans, 2Rann-
sóknastofu Háskólans í meinafrœði
Inngangur: Lýst er fyrsta tilfellinu á Islandi af
metanephric kirtilæxli (adenoma).
Sjúkratilfelli: Fimmtíu og níu ára gömul kona
með uppþembueinkenni og væga verki í efri hluta
kviðar. Engin þvagfæraeinkenni. Við ómskoðun á
kviði var grunur um æxli í hægra nýra sem staðfest
var með tölvusneiðmynd. Framkvæmt var fullnað-
arbrottnám á hægra nýra.
Niðurstöður: I nýranu var vel afmarkaður æxlis-
vöxtur í neðri pól, 4,5 sm í mesta þvermál. Æxlið
reyndist vera metanephric kirlilæxli. Við smásjár-
skoðun var það uppbyggt úr reglulegum, þétt-
pökkuðum, einsleitum, smáum og hringlaga frumu-
mynstrum og einnig sáust gauklalík svæði. Æxlið
var skarpt afmarkað frá aðliggjandi nýrnavef.
Alyktanir: Fyrsta tilfellið af metanephric kirtil-
æxli á Islandi. Þetta er afar sjaldgæfur en líklegast
góðkynja æxlisvöxtur. Mikilvægt að greina æxlið
frá Wilms æxlurn og nýrnafrumukrabbameini.
E-25. Lokun á miðhjarnaslagæð. Tvö
tilfelli, orsakir og bráðameðferð
Guðrún Guðmundsdóttir', Bjarni Hannesson',
Kristinn Sigvaldason2
Frá 'lieila- og taugaskurðdeild og 2svœfinga- og
gjörgœslulœkningadeild Sjúkrahúss Reykjavíkur
Lokun á einni af meginæðum heilans, miðhjarna-
slagæð (arteria cerebri media), hvort sem er að öllu
leyti eða að hluta hefur mikil einkenni í för með
sér. Miðhjarnaslagæðin nærir hreyfi- og skynsvæði
líkamans og málsvæði í ríkjandi heilahveli.
Meðferð eftir greiningu byggist á að hindra út-
breiðslu blóðþurrðarsvæðisins og reyna að lækka
innankúpuþrýsting sem oft verður mjög hár vegna
mikillar bjúgmyndunar í heilavef sem orðið hefur
fyrir blóðþurrðarskaða.
Skýrt verður frá sjúkdómsgangi tveggja ungra
kvenna, 27 ára og 31 árs, með blóðsega/blóðrek
(embolism/thrombosis) í miðhjarnaslagæð. Báðar
konurnar fengu helftarlömunareinkenni og mikla
hækkun á innankúpuþrýstingi. Báðar sýndu þær
skýr merki um yfirvofandi heiladauða (herniation).
Aktív og aggressív taugaskurðlækninga- og gjör-
gæslumeðferð skipti hér sköpum. Eldri konan fékk
hefðbundna meðferð í formi mælinga á innankúpu-
þrýstingi með þar til gerðum mæli, oföndunar (hyp-
erventilation), djúprar svæfingar og mannitolgjafar.
Yngri konan fékk svokallaða Lundarmeðferð sem
notuð hefur verið eingöngu gegn heilabjúg eftir
höfuðáverka. Sú meðferð hefur ekki áður verið
reynd við þessar aðstæður en byggist á, auk svæf-
ingar og oföndunar, að blóðþrýstingi er haldið niðri
og háræðaþrýstingur minnkaður með lyfjagjöf.
Skýrt verður frá þeim úrræðum sem til boða eru á
íslandi í dag fyrir þennan erfiða sjúklingahóp.
Báðar konurnar eru lifandi í dag með mismiklar
menjar sjúkdómsins. Yfirlitið sýnir að úrræði eru í
boði fyrir þennan sjúklingahóp þó ekki takist alltaf
jafnvel til og hér er lýst. Virk heila- og taugaskurð-
læknameðferð og gjörgæslumeðferð þessara sjúk-
linga er í framförum hérlendis.