Læknablaðið - 15.04.1998, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ 1998; 84
287
Tafla IV. Meðalbreytingar á þyngd og kólesteróli eftir hópum á rannsóknartímanum.
Hópur Fjöldi Þyngdarbreyting Kg. fyrri Kg. seinni Kg. breyting Kólesterólbreyting Kól. fyrri Kól. seinni Kól. breyting
1 Karlar 7 95,3 94,8 -0,5 7,1 6,5 -0,6
Konur 5 95,6 93,1 -2,5 8,0 7,3 -0,6
2 Karlar 5 79,2 75,4 -3,8 7,3 5,9 -1,4
Konur 4 69,8 68,5 -1,3 8,1 6,9 -1,2
3 Karlar 17 84,9 85,2 0,3 5,6 5,7 0,0
Konur 16 76,0 75,3 -0,7 5,3 5,2 0,0
4 Karlar 8 81,1 80,8 -0,3 7,0 5,8 -1,3
Konur 6 79,0 76,8 -2,2 7,2 5,6 -1,6
Alls 68 82,6 81,2 -1,4 6,9 6,1 -0,8
Mynd 2. Breytingar á markvissri hreyfmgu eftir hópum.
Fjöldi
30 ■ Minnkuð
25 Ubreytt/aukin
20
15
10 _
J BMj ■ . ■
Hópur 1 Hópur 2 Hópur 3 Hópur 4
Mynd 3. Breytingar á fitu- og sykurneyslu eftir hópum á rann-
sóknartímanum.
Tafla V. Breytingar á meðalþyngd, kólesteróli, fœðuvali og
hreyfingu á rannsóknartímanum í hópum I, 2 og 4 borið saman
við hóp 3.
Hópar 1, 2 og 4 Hópur 3
Þyngd (kg.) :
Fyrri mæling 84,1 80,6
Seinni mæling 82,5 80,4
Breyting -1,6 -0,2
Kólesteról :
Fyrri mæling 7,4 5,4
Seinni mæling 6,3 5,5
Breyting -1,1 0,1
N=35 (%) N=33 (%)
Fita og sykur
Minnkaö 16 (46) 7 (21)
Óbreytt/aukin 19 (54) 26 (79)
Hreyfing:
Aukin 14 (40) 5 (15)
Óbreytt/minnkað 21 (60) 28 (85)
á þyngdarbreytingu á milli hópanna (p=0,03)
og á kólesteróli (p=0,0005).
Umræða
Við skoðun á niðurstöðum fyrri hluta þessar-
ar rannsóknar sést að hæð karla og kvenna var
sambærileg við tölur frá Hjartavernd (tafla II).
Karlarnir mældust léttari en landsmeðaltal en
ekki marktækt og konurnar marktækt þyngri.
Er þetta í samræmi við tölur úr Skagafirði (21).
Hugsanlegar skýringar eru þær að stærri hluti
karla í dreifbýli vinni erfiðisvinnu og að konur
þar stundi meiri matargerð en stöllur þeirra í
þéttbýli. Veruleg offita var hér ekki stórt
vandamál, aðeins einn þátttakandi fékk háan
þyngdarstuðul sem sjálfstæðan áhættuþátt.
Athygli vekur að meðalgildi kólesteróls var
lægra en landstölur fyrir bæði kynin, þrátt fyr-
ir að konurnar væru þyngri. Hugsanlegar skýr-
ingar eru aftur hærra hlutfall fólks sem vinnur
líkamlega vinnu, meiri hefðbundin matargerð
og minni notkun á skyndibitafæði. Nema ef
vera skyldi að meiri lambakjötsneysla væri
beinlínis blóðfitulækkandi, Öxarfjörður er
mikið sauðfjárræktarhérað.
Reykingar í heild voru sambærilegar við
landsmeðaltal sem var um 31% árið 1994 (20)
en það veldur vonbrigðum hversu margir karl-
ar reykja. Þó er jákvætt að um tveir þriðju hlut-
ar reykingamanna sögðust reykja minna en sem
svarar einum pakka á dag.
Varðandi meiri líkamsþjálfun í hópi 5, sam-
anber töflu III, kann hreyfingin að einhverju
leyti að stuðla að því að þeir einstaklingar lendi
í hópi án áhættuþátta, en skýringin gæti líka
verið lægri meðalaldur (43,5 ár miðað við rúm-
lega 48 ár í hinum hópunum saman).
Niðurstöður úr síðari hluta rannsóknarinnar
sýna ótvírætt að einfaldar leiðbeiningar um
breyttan lífsstfl frá heilbrigðisstarfsmanni sem
fólk þekkir og treystir, skila árangri, að minnsta