Læknablaðið

Ukioqatigiit

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 12

Læknablaðið - 15.03.1999, Qupperneq 12
204 LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85 Tafla II. Algengi óþœginda (%) frá hreyfi- og stoðkerfi síðast- liðna 12 mánuði meðal kvenna (n=279) og karla (n=86) er tóku þátt í rannsókninni. Líkamssvæði Konur Karlar Háls 67 42 Herðar 77 44 Olnbogar 13 6 Úlnliðir 27 14 Efra bak 38 21 Mjóbak 68 66 Mjaðmir 26 17 Hné 30 33 Ökklar 19 16 Dofi 22 10 Við rannsóknina var notaður norrænn spurn- ingalisti (13) um óþægindi frá hreyfi- og stoð- kerfi, almenni hlutinn, en í honum er spurt um óþægindi (sársauka, verki, ónot) síðastliðna 12 mánuði og síðastliðna sjö daga frá níu líkams- svæðum. Að auki var spurt um dofa í höndum/ fingrum. Spurt var hvort óþægindin hefðu hindrað viðkomandi í að stunda dagleg störf undangengið ár. Bætt var við spurningum um lengd tjarvista frá vinnu vegna framangreindra óþæginda og hvort viðkomandi hafi leitað meðferðar vegna þeirra. Auk þessa var spurt um vinnuaðstæður, vinnuskipulag og vinnu- álag. Spurt var um starfssvið svarenda og gefnir sex valkostir (tafla I). Flokkun í starfssvið og nákvæm lýsing þeirra var gerð í samvinnu við samráðsnefnd sem í sátu fulltrúar verslunareig- enda og stéttarfélaga verslunarfólks og var lögð áhersla á að starfssviðin væru lýsandi fyrir þau störf sem unnin eru í matvöruverslunum. Til að tryggja að þátttakendur skildu spurn- ingar og ættu auðvelt með að finna réttan val- möguleika í svari var gerð forkönnun meðal 11 starfsmanna í matvöruverslun sem var lík versl- ununum í rannsókninni að því undanskildu að þar var, auk matvöru, einnig seld ýmiss konar sérvara. I kjölfar forkönnunar var bætt við einu starfssviði, tveimur efnisatriðum og gerðar tjórar breytingar varðandi uppsetningu og orð- alag. Kom hér að góðum notum þekking ofan- nefndrar samráðsnefndar á vinnuaðstæðum. Þar sem svörun karla var mjög lítil og þeir fáir var algengi óþæginda einungis athugað hjá þeim í heild og ekki gerður samanburður milli starfssviða karla (tafla 11). Leyfi Tölvunefndar var fengið til að vinna efnivið rannsóknarinnar í tölvu. Þar sem rann- sóknin var ekki gerð í tengslum við heilbrigðis- stofnun var ekki hægt að leita álits ákveðinnar vísindasiðanefndar, en Tölvunefnd aflar slíks álits ef henni sýnist þörf á. Algengi óþæginda kvenna sem unnu ein- göngu við afgreiðslukassa var borið saman við algengi óþæginda kvenna í öðrum störfum. Sérstakri athygli var beint að konum sem unnu 20 klukkustundir á viku eða lengur við af- greiðslukassa. Gerður var hlutfallslegur sam- anburður og reiknað áhættuhlutfall (odds ratio, OR) og 95% öryggismörk (confidence interval, CI). Beitt var reikniaðferðum sem taka tillit til að hóparnir eru fámennir og að einkennin eru ekki normaldreifð. Við samanburð var notuð Mantel-Haenszel jafna og var lagskipt annars vegar eftir lífaldri og hins vegar eftir starfs- aldri. Við lagskiptingu eftir aldri var konunum skipt í fjóra aldurshópa, það er 15-24 ára, 25- 34 ára, 35-44 ára og 45 ára og eldri. Við lag- skiptingu eftir starfsaldri var konunum einnig skipt í fjóra hópa, það er konur sem höfðu unn- ið í 12 mánuði eða skemur, þær sem höfðu unn- ið 13-36 mánuði, þær sem höfðu unnið í 37-60 mánuði og þær sem höfðu unnið í 60 mánuði eða lengur. Niðurstöður Af öllum konum í rannsókninni höfðu 93% fundið til einhverra óþæginda frá hreyfi- og stoðkerfi undangengið ár og voru óþægindi tíðust í herðum, mjóbaki og hálsi (tafla II). Af þeim sem höfðu haft óþægindi höfðu 39% leit- að aðstoðar í heilbrigðiskerfinu þeirra vegna. Af þeim sem höfðu verið frá vinnu vegna óþæg- indanna sögðust 26% hafa verið fjarverandi einn til sjö daga, 7% fjarverandi í 8-30 daga og 1% lengur en 30 daga. Óþægindi frá mjóbaki (18%), hálsi (10%) og herðum (10%) komu oftast í veg fyrir að konurnar gætu stundað dag- leg störf síðastliðna 12 mánuði. Konur sem unnu í kjötdeild, á lager og við afgreiðslukassa höfðu oftast óþægindi. Ekki reyndist vera marktækur munur á al- gengi óþæginda meðal kvenna sem unnu við afgreiðslukassa og kvenna í öðrum störfum þegar allur hópurinn var skoðaður að því und- anskildu að konur við afgreiðslukassa voru síð- ur með óþægindi frá mjöðmum. Óþægindi reyndust hins vegar mun tíðari frá hálsi, herðum og efri hluta baks meðal kvenna sem unnu við afgreiðslukassa 20 klukkustundir eða lengur á viku en meðal annarra kvenna í verslunum. Níu af hverjum 10 þeirra höfðu haft
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104

x

Læknablaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Læknablaðið
https://timarit.is/publication/986

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.