Læknablaðið - 15.09.1999, Blaðsíða 64

724
LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
brigðisráðuneytið og land-
læknir eiga að fá ókeypis að-
gang að gagnagrunninum og
eru þar með orðnir hagsmuna-
aðilar að upplýsingum úr grunn-
inum. Nefnd sem er skipuð af
þessum sömu stjórnvöldum
getur ekki haft eftirlit með
notkun þeirra á upplýsingum
úr gagnagrunninum. Eg dreg
því mjög í efa að þessi nefnd
standist kröfur Helsinkiyfir-
lýsingarinnar.
Það má að sjálfsögðu ræða
skipan og fyrirkomulag þess-
ara mála endalaust. En þessi
leið sem ráðherra fór er út í
hött. Mér sýnist við vera 30
árum á eftir tímanum í þessu
eins og mörgu öðru. Það
verður fróðlegt að sjá hvernig
nefnd ráðherranna framfylgir
sjálfsögðum kröfum um upp-
lýst samþykki og fjallar um
gagnagrunnsmál.“
Varðandi ákvæðið um eftir-
litshlutverk nefndarinnar sem
hampað er sem nýjung segir
Einar að hann telji fullvíst að
nefndin hefði gert tillögu um
það að slíkt hlutverk yrði fellt
inn í starfsreglurnar. En vissu-
lega væri sterkara að hafa það
fest í reglugerð. Þetta væri
hins vegar engin ástæða til að
senda nefndina heim.
Lítið rætt um
breytingar
Einar sagði að nefndin hefði
aldrei rætt um neinar breyting-
ar á skipulagi nefndarinnar að
því frátöldu að landlæknir
hefði sent nefndinni minnis-
blað dagsett 13. aprfl sem lagt
var fram á fundi nefndarinnar
20. maí og innihélt hugmyndir
um að skipuð yrði siðanefnd
fyrir hverja rannsóknarstofnun.
„Það held ég að sé tilkomið
vegna gagnagrunnslaganna
þar sem fram kemur að slík
nefnd skuli fylgjast með
rekstrarleyfishafanum. Það
væri því heldur hjákátlegt að
um rekstrarleyfishafann giltu
lögin um gagnagrunninn en
allir aðrir væru settir undir lög-
in um réttindi sjúklinga. Betra
er að hafa ein lög og einn sið,
ella rjúfa menn friðinn
Eg og fleiri nefndarmenn
töldum að þetta gengi ekki
upp. Það væri ómögulegt að
manna svona margar nefndir
hér í fámenninu. Einnig væri
mikil hætta á ósamræmi í af-
greiðslu einstakra nefnda
nema yfir öllum nefndunum
væri eftirlitsnefnd og lög og
reglur svipað og Common
Rule í Ameríku. Ef vandamál-
ið er það að Vísindasiðanefnd
getur ekki annað öllum mál-
um væri nær að koma á fag-
legri skiptingu, hafa til dæmis
tvær nefndir: lyfjarannsókna-
nefnd og erfðarannsókna-
nefnd. Þá væri hægt að koma
við sérhæfingu en jafnræði milli
rannsakenda yrði tryggt,“
sagði Einar Ámason prófessor.
-ÞH
Landlæknir
Setti fram ákveðnar hugmyndir
um breytingar
í útvarpsfréttum 5. ágúst
svaraði Ingibjörg Pálma-
dóttir heilbrigðisráðherra
fram kominni gagnrýni á
nýju reglugerðina um Vís-
indasiðanefnd. Hún vísaði
gagnrýninni á bug og lýsti
því yfir að reglugerðin væri í
samræmi við tillögur land-
læknis. I samtali við Lækna-
blaðið sagði Sigurður Guð-
mundsson landlæknir að
hann hefði sett fram ákveðn-
ar hugmyndir um breytingu
á reglum um vísindarann-
sóknir. Endanleg útfærsla á
Sigurður Guðmundsson land-
lœknir.
reglugerðinni var svo að sjálf-
sögðu unnin í Heilbrigðis-
ráðuneytinu.
Sigurður sagði tillögur sínar
um starfsemi Vísindasiða-
nefndar hafa byggst á fjórum
þáttum.
„I fyrsta lagi vantaði
ákvæði um eftirlitshlutverk
nefndarinnar. Það þurfti að
setja reglur um það hver gæti
tekið í lurginn á þeim sem
ekki standa rétt að rannsókn-
um. Hingað til hefur þetta
eftirlitshlutverk verið í hönd-
um ritstjóra fagtímarita sem