Læknablaðið - 15.09.1999, Side 41

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
705
ar batahorfur. Þetta styðst við, að þeir sem voru
að koma í fyrstu meðferð og höfðu ekki skilið
náðu 39% árangri á Vogi, en sambærilegir hóp-
ar á hinum deildunum náðu til muna verri ár-
angri. í þessu sambandi vaknar sú spurning,
hvort rétt sé að blanda saman í meðferð hópum
einstaklinga með slæmar horfur og þeim sem
hafa betri horfur.
Sá meðferðarárangur sem hér hefur verið
kynntur er mikilvægt viðmið fyrir síðari rann-
sóknir á árangri áfengismeðferðar hérlendis.
Röksemdir um að slakur árangur stafi af því að
algert bindindi sé of strangt árangursviðmið er
rétt að skoða. í annarri grein sem fjallar um
þessa sömu rannsókn er sýnt fram á að áfengis-
vandi tengdur neyslu, svo sem ölvunarakstur,
slagsmál, slys og hjúskaparslit er enn verulegur
á 28 mánaða tímabili eftir meðferð (9). Eftir-
tekarverðast er að engar framfarir urðu í fjölda
vinnuvikna frá því sem var sex mánuðum fyrir
meðferð borið saman við síðustu sex mánuði
eftirfylgdarinnar hjá sjúklingahópnum (9).
Ljóst er að árangurinn þarf að bæta og því er
mikilvægt að taka á sem flestum heilsufarsþátt-
um sjúklinganna samtímis til þess að það tak-
ist. Eins og kom fram í inngangi hafa kvíða-
kasta- og fælnisjúkdómar veruleg áhrif á hvort
fyrstu-komu sjúklingar þurfa að leggjast inn
aftur auk þess sem fælnisjúkdómar hafa mikil
áhrif á gang veikinda stórs hóps. Þetta undir-
strikar nauðsyn þess að sjúklingar sem eru að
koma í fyrstu skiptin séu vel greindir með tilliti
til annarra geðsjúkdóma og fái strax viðeigandi
meðferð, bæði við fíkninni og öðrum geðsjúk-
dómum og að meðferðin sé ekki aðskilin (20).
Varast bera að líta á niðurstöður rannsóknar-
innar sem áfellisdóm yfir meðferðinni. Afeitr-
unin ein er lífsnauðsynleg. Ekki á heldur að
lýsa yfir sigri hvemig sem árangur meðferðar
þessara sjúkdóma hefur verið (21). Hins vegar
þarf að efla þróun og leit að betri og öflugri
meðferðarformum fyrir fíknisjúklinga eins og
hefur verið reynt bæði á Landspítalanum með
opnun dagdeildar og með ýmsum breytingum
sem hafa orðið hjá SÁÁ með áherslu á yngri
sjúklinga. Nauðsynlegt er að framkvæma allar
breytingar á granni þekkingar sem aflað hefur
verið með rannsóknum og meta verður hvort
þær skili betri árangri en núverandi kerfi. Meg-
inmál er að koma þarf í veg fyrir, að fólk verði
áfengis- og öðrum vímuefnasjúkdómum að
bráð, með þekktum aðferðum heilbrigðisfræð-
innar og leita jafnframt nýrra forvarnaraðferða,
ekki síst með hliðsjón af þeim takmarkaða
langtímaárangri sem meðferð skilar.
Þakkir
Jóhannesi Bergsveinssyni yfirlækni deilda
16 og 33A á Landspítalanum og Þórarni Tyrf-
ingssyni yfirlækni SÁÁ eru færðar þakkir fyrir
að veita aðgang að deildum sínum. Rannsóknin
var styrkt af Vísindasjóði Islands að hluta til og
einnig af Norfa.
HEIMILDIR
1. Emrick CD. A review of psychologically oriented treatment
for alcoholism: I. The use and interrelationships of outcome
criteria and drinking behavior following treatment. Quart J
Stud Alcohol 1974; 35: 534-49.
2. Holder H, Longabaugh R, Miller WR, Rubons AV. The
cost-effectiveness of treatment for alcoholism: a first ap-
proximation. J Stud Alcohol 1991; 52: 517-40.
3. Nace ER The natural history ofalcoholism versus treatment
effectiveness: methodological problems. Am J Drug
Alcohol Abuse 1989; 15: 55-60.
4. Project Match Research Group. Matching alcoholism treat-
ment to client heterogeneity. Project match post treatment
drinking outcomes. J Stud Alcohol 1997; 58: 7-29.
5. Tómasson K, Vaglum P. The two-year course following de-
toxification treatment of substance abuse: the possible in-
fluence of psychiatric comorbidity. Eur Arch Psych Neurol
Sci 1997:247: 320-7.
6. Tómasson K, Vaglum P. Prediction of re-admission for
detoxification: the role of psychiatric comorbidity. Compr
Psychiatry 1998; 39: 129-36.
7. Öjehagen A, Berglund M, Moberg AL. A 6-year follow-up
of alcoholics after long-term outpatient treatment. Alcohol
ClinExp Res 1994; 18:720-5.
8. Tómasson K. Geðgreiningar á vímuefnadeildum. Lækna-
blaðið 1992; 78: 423-7.
9. Tómasson K, Vaglum P. Social consequences of substance
abuse: the impact of comorbid psychiatric disorders. A
prospective study of a nation wide sample of treatment
seeking patients. Scand J Soc Med 1998; 26: 63-70.
10. Tómasson K. Psychiatric comorbidity among treatment
seeking alcoholics. Importance for course and treatment
[doctoral thesis]. Oslo: University of Oslo 1998.
11. Eriksson T. Utvardering av behandlingsresultat vid kronisk
alkoholism. I Genomgáng av litteratur 1956-1979. Nord
Psykiatr Tidsskr 1984; 38: 187-93.
12. Feuerlein W, Kiifner H. A prospective multicentre study of
in-patient treatment for alcoholics: 18- and 48-month
follow-up (Munich evaluation for alcoholism treatment,
MEAT). Eur Arch Psychiatr Neurol Sci.1989; 239: 144-57.
13. Vaillant GE. The natural history of alcoholism revisited.
Cambridge, London: Harward University Press 1995: 446.
14. Powell BJ, Penick EC, Nickel EJ, Liskow BI, Riesenmy
KD, Campion SL, et al. Outcomes of co-morbid alcoholic
men: a 1-year follow-up. Alcohol Clin Exp Res 1992; 16:
131-8.
15. Langle G, Mann K, Mundle G, Schied H. Ten years after -
the post treament course of alcoholism. Eur Psychiatry
1993;8:95-100.
16. Robins LN, Helzer JE, Croughan J, Ratcliff KS. National
Institute of Mental Health Diagnostic Interview Schedule.
Arch Gen Psychiatry 1981; 38: 381-9.
17. Shaw GK, Waller S, McDougall S, MacGarvie J, Dunn G.
Alcoholism: a follow-up study of participants in an alcohol
treatment programme. Br J Psychiatry 1990; 157: 190-6.
18. Vaillant GE, Clark W, Cyrus C, Milofsky ES, Kopp J,