Læknablaðið - 15.10.1999, Blaðsíða 71

LÆKNABLAÐIÐ 1999; 85
827
Læknasamtökin hafa alltaf verið hlynnt
einkarekstri en rökin hafa breyst
- segir dr. Þorgerður Einarsdóttir félagsfræðingur
sem hefur kynnt sér afstöðu lækna og hjúkrunarfræðinga
til einkarekstrar í heilbrigðiskerfinu
Dr. Þorgeröur Einarsdóttir félagsfrœðingur.
Doktor Þorgerður Einars-
dóttir félagsfræðingur hefur
í starfi sínu fjallað töluvert
um lækna, starf þeirra og
kjör. Hún valdi sér breyting-
ar á högum sænskra lækna
sem viðfangsefni doktorsrit-
gerðar sem hún varði við há-
skólann í Gautaborg árið
1997. Fljótlega eftir heim-
komuna fékk hún styrk frá
Rannsóknarráði íslands til
að kanna áhrif niðurskurð-
ar í heilbrigðiskerfinu eins
og þau líta út frá sjónarhóli
tveggja heilbrigðisstétta,
lækna og hjúkrunarfræð-
inga.
Liður í þeirri rannsókn er
ritgerð sem hún hefur kynnt á
ráðstefnum hérlendis og úti í
Hollandi. Hún fjallar um af-
stöðu lækna og hjúkrunar-
fræðinga og samtaka þeirra til
einkarekstrar. Hún rekur um-
ræður um hana innan Lækna-
félags Islands aftur til áranna
1973-1974 þegar göngudeild-
ir sjúkrahúsa voru að ryðja sér
til rúms hér á landi. Niður-
staða Þorgerðar er sú að LI
hafi í raun alltaf verið hlynnt
einkarekstri en að rökin sem
sú afstaða byggðist á hafi tek-
ið breytingum í áranna rás.
„Það fer ekkert á milli mála
að læknasamtökin eru hlynnt
einkarekstri og sjálfstæðum
rekstri lækna. Um það vitna
samþykktir LÍ, yfirlýsingar
einstakra forystumanna og
stjóma aðildarfélaganna á síð-
ustu árum. Eg rakti mig aftur á
bak í tímann til að finna
grunninn að stefnumótun
læknasamtakanna og komst
að því að hún byggist að veru-
legu leyti á nefndaráliti um
göngudeildir við sjúkrahús
sem samþykkt var í maí 1974.
Þar er ekki beinlínis kveðið
upp úr með það að læknasam-
tökin séu hlynnt einkarekstri.
Hins vegar tekur LI þá afstöðu
að ekki sé rétt að stuðla að
þróun göngudeilda.
A þessum tíma er afstaðan
studd klínískum rökum. Það
er vitnað til reynslu Svía og
annarra þjóða sem hafi komist
að því að samband sjúklings
og læknis líði fyrir þessa þró-
un, biðlistar lengist og að
göngudeildir trufli starfsemi
sjúkrahúsa. Rökin em þó ein-
göngu almenns eðlis og ekki
studd neinum rannsóknum.
Síðan er öðru hvoru verið að
vitna í þetta nefndarálit og að
minnsta kosti einu sinni er
stjórn LI falið að kanna hvort
göngudeildarþjónusta hafi
aukist og beina því til lækna-
ráða sjúkrahúsanna að halda
henni í skefjum.
Inn á milli koma tímabil þar
sem þetta mál er ekkert til um-
ræðu en upp úr 1990 kemst
einkarekstur lækna aftur á
dagskrá. Stefna LÍ er óbreytt
en rökin fyrir einkarekstri eru
orðin allt annars eðlis. Um-
ræðan tengist meðal annars
málarekstri nokkurra lækna
fyrir samkeppnisyfirvöldum,
bæði Arna Ingólfssonar vegna
ferliverkareglugerðarinnar og