Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Blaðsíða 38

228
Amazón-landið?
[Stefnir
eignir Bólivíumanna og leggja tolla
á alt gúm, sem til Brasilíu fór. En
þá tóku Bólivíumenn það til bragðs,
að þeir lcigðu miljónafélagi í Banda-
ríkjunum alla notkun Acrehéraðs-
ins. Nú var þá »dollarinn almátt-
ugi« kominn í málið. Bandaríkja-
menn fóru að spyrjast fyrir um það
í Ríó de Janeiró, hve lengi þessi
skollaleikur ætti að ganga. Þetta
var 1901. En hér var ekki gaman
að ná samkomulagi, og um stund
leit helzt út fyrir, að Brasilíu og
Bólivíu lenti í ófriði út af þessari
landaþrætu. En þó lauk málinu
svo, að samningar náðust. Brasilía
borgaði Bólivíu um 40 miljónir
króna, lét hana fá vænan landskika
við Madeira-fljótið, og tók að sér
að ljúka við járnbrautina við Ma-
deira-fossana, en fékk í staðinn
Acre-héraðið, 160,000 ferkílómetra.
Þessir samningar náðust 21. nóvbr.
1903. Síðan sendu Brasilíumenn tvo
fallbyssubáta upp eftir Amazón-,
Purus- og Acre-fljótinu, og steyptu
stjórninni af stóli. »Forsetinn« náði
nokkru fé og hvarf.
Það bezta við þetta samkomulag
var það, að nú var lokið við járn-
brautina fram með Madeira-fossun-
um og alla leið að Mamoré-fljótinu
í Bólivíu, sem reyndar er ekki ann-
að en efsti partur sama fljótsins.
Áður höfðu allir flutningar frá hafi
til Norður-Bólivíu verið mjög stirð-
ir. Fyrst varð að fara frá Para, 1500
kílómetra upp eftir Amazón, svo
1000 kílómetra upp eftir Madeira-
fljóti. Svo varð að skipa öllu upp í
San Antonio og flytja það um 400
kilómetra landveg fram með fossum
og flúðum í fljótinu, og loks var
flutningurinn svo settur á flatbotn-
aðar ferjur. Alt þetta ferðalag tók
6 mánuði. En nú tekur lestin við
fyrir neðan fossana, og nær alla
leið að Ríó Beni.
Fljótið mikla setur einnig mót
sitt á jurtalíf og dýra í Amazón-
landinu. Eins og nærri má geta er
gróðurinn ærið stór og fjölskrúð-
ugur, þar sem þetta er undir sjálfri
miðjarðarlinunni. Þar eru fögur
pálmatré, sem spegla sig í fljótinu,
og ávaxtatré, en víðast eru bakkar
fljótsins þaktir viltum frumskógi,
sem stendur einsog veggur fyrir
ferðamanninum. Þar eru víða mýr-
ar og fen ógurleg, og verður að
stikla upp á líf og dauða yfir botn-
laust foræðið til þess að komast
að Heveatrjánum og ná úr þeim
gúmsafanum. Alt er á valdi fljóts-
ins. Þegar það vex breytast þús-
undir kílómetra í stöðuvatn, en
þegar það minkar standa aðeins
tjarnir eftir* hingað og þangað
Skógarnir breyta mjög svip eftir
því hvort fljótið nær til þeirra eða