Stefnir: tímarit um þjóðmál og fleira. - 01.12.1929, Blaðsíða 62

252
Stalín.
[Stefnir
ur. Sex sinnum var hann tekinn
fastur á árunum 1903 til 1913.
Fjársöfnim.
. Byltingin 1905—’6 mistókst. Len-
ín kendi því um, að flokkinn hefði
skort fjármagn, og hann stakk upp
á þrem leiðum til fjáröflunar.
Ein leiðin var sú að gefa út
falska seðla, en það mistókst al-
gerlega.
Önnur leiðin var sú, að nokkvir
flokksmenn fengi auðug gjaforð.
Þetta tókst að nokkru, en kom
brátt óorði á flokkinn, svo að því
var hætt.
Þriðja leiðin var djarflegust, og
hún var sú, að ræna fé. Og það
var Stalín, sem til þess var valinn
að stjórna þessum leiðangrum. Eng-
inn veit, hve margar ránsferðir voru
farnar, og sá fróðleikur fer áreið-
anlega í gröfina með Stalín. En þó
er ein saga sögð af þessháttar fjár-
öflun, sem fór fram í fæðingarborg
Stalíns, Tiflis.
13. júní eftir rússn. tímareikn-
ingi, árið 1907, kl. IOV2 árdegis, voru
341,000 rúblur fluttar frá járnbraut-
arstöð einni í Tiflis til rikisbankans.
Féð var flutt í vagni, og var fylgt
af öðrum vagni, fullum af vopnuð-
um varðníönnum. Þegar vagnarnir
voru að fara yfir eitt aðaltorg borg-
arinnar.varalt í einu varpað sprengi-
kúlu ofan af húsþaki og sprakk
hún með voðalegum gný skammt
fyrir framan peningavagninn. í sama
bili var smærri sprengjum varpað
að varðmannavagninum og skothríð
hafin af fjölda manna, sem voru á
gangi á torginu. Allt komst í ógur-
legt uppnám. Orusta hófst, og voru
tugir manna drepnir, en í öllum
þessum ósköpum hurfu peningarnir
allir, og varð ekki uppvíst, hvað af
þeim varð fyr en eftir bolsjevikka-
uppreisnina 1917. Þá varð það kunn-
ugt, að Stalín hafði staðið fyrir
þessu, og peningarnir komust til
Parísar.Lenín hafði útvegað sprengj-
urnar. Hann var þá staddur í Finn-
landi, og sendi þær til Tiflis með
Ter-Petrosian nokkrum. Konur tvær
höíðu fylgt gjaldkera bankans eftir
og gáfu merki, þegar byrja átti.
Sumir sögðu, að Stalín hefði sjálf-
ur varpað fyrstu sprengjunni, en
aldrei hefir það sannast.
Innan bolsjevikkaflokksins voro
menn afar ósammála um þessa
fjársöfnunaraðferð. Stalín var rek-
inn úr félagi bolsjevikka í Kákasus
fyrir þessar tiltektir. Fór hann þá
víða um Rússland og 1911 kom
hann til Ítalíu.
Stalín nær völdum.
Eftir marzbyltinguna 1917 kom
Stalín til Petrograd, og varð þá