Sagnir - 01.04.1985, Page 39

Sagnir - 01.04.1985, Page 39
MORGUNBLAÐIÐ OG NASISMINN Á hátíðisdegi verkalýðsins. istenskir þjódernissinnar hafa fylkt lidi og marséra austur Vesturgötuna nidur ímidbæ, 1. mai 1935. fámenn og starfsemi hennar fjaraði smámsaman út. Snemma árs 1938 skerptust línurnar enn. Komið var að endanlegu uppgjöri við þjóðern- issinna: Þegar Þjóðernissinnar eða naz- istar komu hjer við sögu, fyrir nokkrum árum átti Sjálfstæðis- flokkurinn vitanlega á hættu, að þessir menn klyfu eitthvað út úr hans fylkingu, ef hann ekki stæði öruggur á svellinu. En Sjálfstæð- isflokkurinn sá það strax, að ef hann færi að daðra við einræðis- stefnu nazistanna á sama hátt og stjórnarflokkarnir gerðu við ein- ræðisstefnu kommúnista, myndi það í raun og veru þýða, að loka- þátturinn í sögu lýðræðisog þing- ræðis væri að hefjast á íslandi. Framtíðin hefði svo skorið úr því, hvor einræðisstefnan hefði orðið ofan á. En Sjálfstæðisflokkurinn var trúr sinni stefnu. Hann bjarg- aði lýðræðinu og þingræðinu. Og fyrir hans verk er nú svo komið, að einræðisstefna nazistanna hefir kafnað í fæðingunni. Hún er þurkuð út.10 Afstöðu blaðsins urðu vart gerð betri skil; vinsamlegu skrifin voru alveg gleymd. Þegar hér var komið mLJn flokkur þjóðernissinna hafa verið í andarslitrunum. Hvort Sjálf- stæðisflokkurinn hafi þurrkað hann út verður látið liggja milli hluta. Morgunbladid hafði á þessum árum löngum kvartað undan miklu fylgi Kommúnistaflokksins, sem var hér hlutfallslega miklu fjölmennari en á hinum Norðurlöndunum. Þess vegna hefðí mótvægið sem fékkst með þjóðernissinnum verið nauð- synlegt. Núna voru kommúnistarnir skyndilega ekki fjölmennari en svo að sjálfstæðismenn gátu fyllilega Qegnt varðgæsluhlutverki þjóðern- issinna. En hefði kommúnisminn sigrað um þetta leyti suður á Spáni, hefði málið etv. horft öðruvísi við. Þar hafði ,,hægri villan“ sigrað en vegna fylgisleysis ,,fasista“ hér var sigur hennar á Spáni síður alvarlegt mál hér á landi. Af tveimur slæmum kostum virðist Morgunblaðinu hafa verið það nokkur huggun að kommúnisminn sigraði ekki á Spáni. Síðustu orð forystugreinar- innar skýra þetta best: Lýðræðissinnaðir íslendingar, andstæðingar öfgastefnanna beggja, þurfa engan kinnroða að bera fyrir því, þó þeir telji minni hættu af því stafa, að sú stefnan, sú villan sigri út um lönd, sem hjer nær engri fótfestu, heldur en hitt brjálæðið brjótist þar til valda, sem svo að segja stendur yfir frelsi íslendinga með brugðnu sverði.11 Gyðingaofsóknirnar í Þýskalandi og „íslensku gyðingarnir“ Strax eftir valdatöku Hitlers bar talsvert á fréttum í Morgunblað- inu um að gyðingaofsóknir væru hafnar í Þýskalandi. Annars viku þessar fréttir fljótlega fyrir öðrum nýrri. Einna mest áberandi þátturinn í áróðri þýsku nasistanna var að kenna gyðingum um allt sem af- vega hafði farið í landinu. Rann síðan oftast út í eitt andúðin á þeim og kommúnistum. Þessi áróðurstækni reyndist nasistum tekjudrjúg. Vegna skrifa íslensku blað- anna um gyðingaofsóknirnar barst bréf til Morgunblaðsins frá Berlín um þetta mál. Hefur það líkast til verið frá íslendingi þar í borg. Var það leiðrétting á skrif- um blaðanna um þetta mál. Sagði þar ma.: Þjóðernisjafnaðarmenn hafa hvað eftir annað lýst yfir því, að barátta þeirra gegn Gyðingum sje eingöngu sprottin af því, að þeir hafi verið búnir að sölsa undir sig alt of mikil völd í Þýskalandi og hafi beinlínis unnið að því að kæfa niður þýska menningu.12 Samkvæmt upplýsingum bréfrit- ara átti uppgangur gyðinga sér stað á þriðja áratugnum. Aðalsökudólg- arnir voru jafnaðarmenn. Og það sem var enn verra: ,,Þeir opnuðu landið fyrir hinu versta hyski Gyð- inga, austrænu Gyðingunum."13 Nokkru seinna birtist forystugrein um gyðingavandamálið. Bar hún keim af bréfinu fyrrnefnda. Fyrir- sögnin var „íslensku Gyðingarnir": Nú er það vitað að þýska þjóðin stendur í fremstu röð um mennt- un alla og menningu. Þess vegna verður Gyðingahatur þeirra SAGNIR 37
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.