Sagnir - 01.06.1994, Side 66

Brynhildur Ingvarsdóttir
Var Reykjavík hæli spillingar?
Klöpp var cilt tómthúsbýlanna í
Reykjavik. Bærinn var rcistur árið
1838 i landi Arnarhóls og stóð
hann gegnt Klapparstíg, sem dreg-
ur nafn silt af honum. Klapparvör
var ein af liclstu vörum Skugga-
hvefisins og fyrrum rcru þaðan
margir sexæringar ogfieiri „skip“.
/
Arið Í933 er landsbyggðaifáIkið enn að streyma til
Réykjavíkur, enda býr framtíðin í bœnum. Um þetta leyti
er rúmur þriðjungur þjóðarinnar farinn að staifa i bcejum,'
þvi langt er síðan sveitirnar fylltust affólki og gamla
bœndasamfélagið lét undan þrýstingi fólksfjölgunar. Lífshringur
undangenginna alda, þar sem börn bœnda ólust upp til
vinnumennsku og urðu um síðir sjálf bændur, leyfði ekki nema
takmarkaðan földa fólks til sveita. Til þess að stofna bú þuifti
Viðhorf þriggja
menntamanna
19. aldar
til bæjarins
jörð, en landrými var takmarkað og þegar þrengjast tók upp úr
miðri 19. öld, fölgaði um of vinnufólki, sem ekki komst á
bújörð.2 Það var því ekki einungis œvintýraþrá ungsfólks sem
rak joað í bæinn, sumir voru nauðbeygðir.
Arið 1933 yrkir Tómas Guðmundsson Ijúfega um höfuðstaðinn,
liann er Reykjavíkurskáldið, hann er af nýrri kynslóð skálda;
kynslóð sem er hætt að hoifa með bændaaugum á bæinn. Það
gerðu hins vegar flest skáld og menntamenn 19. aldarinnar. Baldvin
Einarsson, Jón Tlwroddsen og Gestur Pálsson skrifuðu allir um
Reykjavík og öllum er þeim uppsigað við hana. Bændasamfélagi
19. aldar var meinilla við þéttbýlið enfróðlegt er að sjá á Iwaða
forsendum menntamenn aldarinnar gagnrýndu bæinn. Hér eru
viðhoif upplýsingarsinna, rómantíkers og raunsæismanns.
64 SAGNIR