Sagnir - 01.06.1996, Page 36

. JPBjQSI.U B. .S.VEER ISSDJil
Vestmannaeyjar hafa oröiö hvaö alvarlegast fyrir barðinu á erlendri ágengni og var því ekki óeðlilegt að þar hafi verið stofnað varnarlið.
bréf þremenninga barst honum. Taldi
hann að ekki væri nein þörf á þessum
stað að stofna skotfélag sem þetta en
benti þó á að tilkoma félagsins gæti leitt
til aukinnar þekkingar íbúanna í með-
ferð skotvopna. Amtmaðurinn taldi að
þar sem enginn væri hæfur til skylm-
ingaþjálfunar væri óþarfi að senda slík
vopn. Þrátt fyrir þessar athugasemdir fór
hann fram á það við stjórnina að
athugað yrði hvort ekki væri hægt að sjá
af einhverjum byssum.26 Þann 24. apríl
1869 barst síðan bréf frá stjórninni þar
sem samþykkt hafði verið að útvega 20
byssur með byssustingjum til afnota fyrir
skotfélagið.27
Þótt amtmaður hafi reynt að sjá
eitthvað jákvætt við stofnun liðsins skín
það í gegnum bréfið til stjórnarinnar að
hann taldi litla ástæðu til að stofna slíka
varnarsveit í verslunarstaðnum Stykkis-
hólmi. En svo að hann brygðist ekki
alveg trausti þeirra sem um vopnin báðu
fór hann fram á að einhverjar byssur
yrðu sendar þessu tilvonandi félagi.
Þegar vopnin komu um vorið 1869 gekk
amtmaðurinn í að afhenda þau en full-
víst má telja að hann hafi ekki skýrt
forsvarmönnum skotfélagsins frá því
hvaða skoðanir hann hefði á þessum
framkvæmdum.
Þetta kemur greinilega fram í bréfi
frá þremenningunum til amtmanns eftir
að í ljós kom að aðeins 20 byssur með
byssustingjum voru í sendingunni sem
kom frá Danmörku. I bréfinu segja þeir
að ýmsa ómissandi hluti vanti í send-
inguna og án þeirra gætu byssurnar ekki
komið þeim að gagni. Fóru þeir því fram
á það við amtmanninn að hann leitaði
aftur til stjórnarinnar um að útvega
eftirtalda hluti:
20 Sverð (Infanterie-Sabler)
20 Mittisólar (fyrir sverðin eður
byssustingina)
20 Kúlumót fyrir þær rendu byssur,
20 Patrontöskur og
Verkfæri til að búa til Patrónur í.
Ennfremur væri æskilegt, ef hinir
fyrr umbeðnu 5 Rifflar
gætu fengist, með því er þeim ber að
fylgja.28
Það er augljóst á þessari upptalningu
að varnarsveitin átti að vera vel búin og
þeir ætlaðu sjálfir að búa til skotfærin á
staðnum. Svo virðist vera að amtmaður
hafi ekki orðið við þessari beiðni og
bendir flest til þess að hann hafi reynt
að svæfa málið og það hafi að lokum
dagað uppi. Það sem rökstyður þetta er
eftirfarandi minnispunktur, sem líklega
hefur verið skrifaður af amtmanni
sjálfum, efst á bréfi þremenninganna:
„Bíður fyrst um sinn til næsta hausts.“2^
Engar frekari heimildir um þetta sér-
stæða mál hafa fundist en afstaða amt-
mannsins, Bergs Thorberg, var án efa
helsta orsök þess að ekki tókst að stofna
heimavarnarlið í Stykkishólmi. Ekki er
hægt að útiloka að hann hafi síðar látið
skoðun sína á málinu í ljós munnlega en
allt eins er mögulegt að hann hafi haldið
þremenningunum volgum en þeir síðan
gefist upp og látið af þessum hugmynd-
um sínum um landvarnarlið að hætti
Eyjamanna.
Ef heimavarnarlið hefði komist á
legg í Stykkishólmi er ekki fráleitt að
ætla að slík lið kynnu að hafa sprottið
upp víðar. Því ætla má að Danir hefðu
áfram sýnt jákvæð viðbrögð við vopna-
beiðnum, og Stykkishólmsliðið ásamt
Herfylkingu Vestmannaeyja hefðu orðið
öðrum verslunarstöðum hvatning og for-
dæmi til að gera slíkt hið sama.
Það sem gerði vopnabeiðni þeirra á
Stykkishólmi frábrugðna þeirri sem
Reykvíkingar lögðu fram var hin skýra
ósk um „fótgönguliðsbyssur með byssu-
stingjum.“ enda var tilgangur þessa skot-
félags annar en hinna tveggja sem stofn-
uð voru næst á undan. Það er nokkuð
merkileg tilviljun að báðar þessar vopn-
abeiðnir komu á þeim tíma er varnarsveit
Eyjamanna var að syngja sitt síðasta og
mögulegt er að stjórnvöld hafi talið sig
vera að styðja við félagssamtök sem hafi
ætlað að feta i þeirra spor.
Sagnir 1996 - 36