Árbók skálda - 01.12.1956, Síða 22

20
sínu, ,,og ekki yfir neitt settur — nema þá skipsrotturnar. Taktu svo skyrdall-
inn þarna og farðu með hann upp í borðsalinn handa svínunum." Að svo
mæltu vatt hann sér inn í búrið og lokaði á eftir sér.
Ég staulaðist valtur á fótunum upp í borðsalinn með skyrdallinn. Bekkirnir
voru fullsetnir mönnum. Þeir voru greinilega nývaknaðir og fýldir á svipinn.
Þeir horfðu á mig, litu hver á annan, og einn sagði: „Hver djöfullinn?" Ég
roðnaði, lét skyrdallinn á borðið og sagði „Veskú" að dönskum sið eins og
ég hafði heyrt þá segja á Hjálpræðishernum. Einn mannanna, vélstjóri eftir
olíukámugu andlitinu að dæma, rak putta ofan í skyrdallinn, bar hann upp
að ljósinu, skáblíndi á hann og þeytti síðan skyrslettunni í andlit mér: „Það
er súrt. Hvers konar morgunmatur er þetta eiginlega?"
Ég skakklappaðist fram að eldhúshurðinni. Þar stóð Nikolja og brytjaði
kjöt. Ég bankaði í járnþilið til að gera vart við mig áður en ég stigi inn;
það voru fyrirmæli matsveinsins. Eldhús Nikolja var nefnilega eins konar
ríki í ríkinu og þessa skítugu járnkompu varði hann með oddi og egg. Fékk
enginn að stíga þar fæti sínum að undanteknum mér nema með sérstöku
leyfi hans.
Nikolja leit á mig og saxið nam staðar í loftinu. „Hvað gengur að þér?"
Ég lauk við að þurrka leyfarnar af skyrinu af andliti mínu. „Ekkert. Þeir
spurðu hvers konar morgunmatur þetta væri."
Drættirnir kringum munninn á Nikolja dýpkuðu. Svo varpaði hann hnífnum
í trébrettið, þurrkaði sér rólega um hendurnar, varpaði að því búnu þurrkunni
yfir öxl sér og geystist fram hjá mér inn í borðsalinn.
Ég heyrði smella í þurrkunni. Kliðurinn dó út. Það var þrúgandi þögn
nokkur andartök. Síðan glumdi rödd Nikolja. Hann talaði hratt með nístandi
áherzlu á hvert orð. „Þið spyrjið hvort þetta sé morgunmaturinn. Þetta er
hann — og ef þið hafið eitthvað út á hann að setja, þá komið til mín, en
níðizt ekki á drengnum; hann býr ekki til matinn. Það geri ég. Ég! — munið
það. Og ég hef verið við þetta starf í tuttugu og fimm ár, piltar mínir, og
kann tökin á ykkur. Ég er engin tuska sem þið getið troðið á. Ég þekki engan
ykkar, en það skiptir ekki máli, hitt skiptir máli að þið þekkið mig. Nikolja,
heiti ég, og ég þykist vita að þeir sem þekkja það nafn af spurn munu ekki
troða illsakir við mig eða mitt eldhús." Hann brýndi röddina: „Nikolja, það
er égl Ef þið hagið ykkur eins og menn, heyrið það, þá mun eldhúsið vera
ykkur hliðhollt, en . . Það glumdi í viskustykkinu og rödd matsveinsins
skalf af niðurbældum ofsa: „En ef þið viljið stríð," grenjaði hann hamstola,
„þá skuluð þið fá stríð! Og að síðustu, munið það leppalúðar, það sem þið
gerið drengnum, það gerið þið mér og mínu eldhúsi!"
Ég heyrði blautt viskustykkið smella í borðinu. Síðan buldi í skyrdallinum.
„Étið þetta eða þið fáið ekki neitt!"
A næsta andartaki þusti matsveinninn fram hjá mér og hvarf inn í eld-
húsið. Þeir í borðsalnum sátu agndofa. Það varð þögn nokkrar sekúndur,
síðan hvísl. Ég heyrði orð og orð á stangli. Svo var að heyra að matsveinn-
inn hefði drepið mann. Það ótrúlega hafði skeð. Maður hafði í fyrsta sinn
tekið upp hanzkann fyrir mig. Kökkurinn kom upp í hálsinn á mér, mér